Εκκολπωματίτιδα: Τι είναι και ποιοι θεωρούνται παράγοντες κινδύνου

Έρευνα αποδεικνύει ότι αρκετοί παράγοντες του τρόπου ζωής σχετίζονται με την εμφάνιση φλεγμονής στο παχύ έντερο λόγω παρουσίας εκκολπωμάτων. Ειδικότερα, μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό American Journal of Gastrenterology αξιολόγησε τη σχέση μεταξύ παραγόντων του τρόπου ζωής και του κινδύνου εκκολπωματίτιδας σε περισσότερους από 51.000 άνδρες ηλικίας 40 έως 75 ετών. 

Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης ανέδειξαν ότι η υψηλή διατροφική πρόσληψη κόκκινου κρέατος, η χαμηλή διαιτητική πρόσληψη φυτικών ινών, η έλλειψη σωματικής άσκησης, η παχυσαρκία και το κάπνισμα συνδέονταν ανεξάρτητα με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης εκκολπωματίτιδας, επισημαίνει ο Γενικός Χειρουργός, MD, MSc Σπύρος Αυλωνίτης, επιστημονικός συνεργάτης της Παν/κής Κλινικής Saint Luc στις Βρυξέλλες και μέλος ερευνητικής ομάδας για τον καρκίνο του παχέος εντέρου στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, αναφέροντας τους παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση της νόσου.

Ειδικότερα, τονίζει «υπήρξε μείωση του κινδύνου (έως και 50%) εμφάνισης εκκολπωματίτιδας με την υιοθέτηση συνηθειών “υγιεινού τρόπου ζωής” (χαμηλή πρόσληψη κόκκινου κρέατος, υψηλή διατροφική πρόσληψη φυτικών ινών), φυσιολογικός δείκτης μάζας σώματος (φυσιολογικό βάρος σώματος), συχνή σωματική δραστηριότητα και αποφυγή καπνίσματος)».

Χαμηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και κόκκινο κρέας, σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο συμπτωματικής εκκολπωματικής νόσου. Οι φυτικές ίνες και μια χορτοφαγική διατροφή μπορεί να μειώσουν τη συχνότητα εμφάνισης συμπτωμάτων εκκολπωματίτιδας, άρα και την εντερική φλεγμονή.  

Η κατανάλωση ξηρών καρπών, σπόρων, καλαμποκιού και ποπ κορν δεν σχετίζεται με αύξηση του κινδύνου εκκολπωμάτωσης, εκκολπωματίτιδας και των επιπλοκών της (περιτονίτιδα, απόστημα, αιμορραγία). Σε κάποιες μελέτες μάλιστα βρέθηκε μια αντίστροφη συσχέτιση μεταξύ κατανάλωσης ξηρών καρπών και εμφάνισης εκκολπωματίτιδας.

Η  σωματική δραστηριότητα φαίνεται να μειώνει τον κίνδυνο εκκολπωματίτιδας και των επιπλοκών της. Μεγαλύτερη μείωση του κινδύνου παρουσιάστηκε με άσκηση που σχετίζεται με έντονη δραστηριότητα όπως το τρέξιμο.

Επίσης η παχυσαρκία έχει συσχετιστεί με αύξηση του κινδύνου τόσο της εκκολπωματίτιδας όσο και των επιπλοκών της. Έτσι ο αυξημένος δείκτης μάζας (BMI) έχει αποδειχθεί ως ένας σημαντικός αρνητικός παράγοντας για την εμφάνιση εκκολπωματίτιδας, όπως αναφέρει ο Δρ. Αυλωνίτης.

Κάπνισμα, καφεϊνη, αλκοόλ - Οι  καπνιστές φαίνεται να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για διάτρηση του παχέος εντέρου και ενδοκοιλιακού αποστήματος λόγω εκκολπωματίτιδας. Η καφεΐνη και το αλκοόλ δεν σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο για συμπτωματική εκκολπωματική νόσο.

Αρκετά φάρμακα σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο εκκολπωματίτιδας και επιπλοκών της, συμπεριλαμβανομένων των μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (κοινά αντιφλεγμονώδη), στεροειδών και οπιούχων. Αντίθετα, οι στατίνες μπορεί να συσχετίζονται με μειωμένο κίνδυνο διάτρησης παχέος εντέρου με εκκολπωματική νόσο. Επιπλέον, υψηλότερα επίπεδα βιταμίνης D έχουν συσχετιστεί με μειωμένο κίνδυνο νοσηλείας για εκκολπωματίτιδα.

Ασθενείς με ιστορικό εκκολπωματίτιδας (φλεγμονή στο παχύ έντερο) προκειμένου να αποφευχθεί η εμφάνιση και η υποτροπή της εκκολπωματίτιδας, πρέπει να καταναλώνουν δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες. Ωστόσο, δεν χρειάζεται να αποφεύγουν τους σπόρους, το καλαμπόκι και τους ξηρούς καρπούς.

Ποιές είναι οι καθημερινές συνήθειες που πρέπει να υιοθετήσει ένας ασθενής με εκκολπωματική νόσο του παχέος εντέρου;

Υγιεινός τρόπος ζωής

Οι ασθενείς θα πρέπει να συμβουλεύονται και να ακολουθούν έναν υγιεινό τρόπο ζωής, ο οποίος συνεπάγεται διακοπή του καπνίσματος, σωματική δραστηριότητα, απώλεια βάρους (σε περιπτώσεις παχυσαρκίας) και μειωμένη πρόσληψη κρέατος. Συνιστάται επίσης δίαιτα με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες όταν η οξεία φάση ενός επεισοδίου εκκολπωματίτιδας έχει υποχωρήσει. Αυτή η σύσταση βασίζεται σε μελέτες βάσει των οποίων η μακροχρόνια κατανάλωση φυτικών ινών μπορεί να μειώσει τη συχνότητα εμφάνισης υποτροπιάζουσας εκκολπωματίτιδας.

Σπόροι, καλαμπόκι και ξηροί καρποί 

Οι ασθενείς με εκκολπωμάτωση έχουν ιστορικά λάβει αυστηρή σύσταση από τον θεράποντα ιατρό να αποφεύγουν την κατανάλωση σπόρων, καλαμποκιού και ξηρών καρπών λόγω ανησυχίας ότι τα άπεπτα τμήματα τέτοιων ειδών διατροφής θα μπορούσαν να συσσωρευτούν σε ένα εκκόλπωμα και να υποκινήσουν την έναρξη φλεγμονής (εκκολπωματίτιδα). 

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Ωστόσο, αυτή η θεωρία είναι εντελώς αναπόδεικτη. Σε μια μεγάλη προοπτική μελέτη με 47.228 ασθενείς, η κατανάλωση ξηρών καρπών, καλαμποκιού και ποπ κορν δεν αύξησε τον κίνδυνο εμφάνισης εκκολπωματίτιδας ή των σχετικών επιπλοκών (π.χ. αιμορραγία, περιτονίτιδα, ενδοκοιλιακό απόστημα). Έτσι, δεν συμβουλεύουμε ασθενείς με ιστορικό εκκολπωματίτιδας κατά της κατανάλωσης σπόρων, καλαμποκιού και ξηρών καρπών, καταλήγει ο Δρ. Αυλωνίτης.