Όποιος αργεί να φτάσει στο στάδιο REM του ύπνου, κινδυνεύει από Αλτσχάιμερ

Ο ύπνος είναι απαραίτητος για τη σωματική και ψυχική ευεξία. Οι ειδικοί ενδιαφέρονται να κατανοήσουν πώς ο ύπνος μπορεί να επηρεάσει ή να επηρεαστεί από ορισμένες καταστάσεις, όπως η άνοια. Μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Alzheimer’s & Dementia: The Journal of the Alzheimer’s Association εξέτασε πώς ο χρόνος που χρειάζεται για να φτάσουμε στο στάδιο της ταχείας κίνησης των ματιών (REM) του ύπνου σχετίζεται με τη Νόσο Αλτσχάιμερ.

Ως «REM latency» (REML) ορίζεται ο χρόνος που χρειάζεται για να φτάσει κάποιος στο στάδιο REM (rapid eye moovment) για πρώτη φορά αφού αποκοιμηθεί. Για αυτήν τη μελέτη, οι ερευνητές εξέτασαν τον ύπνο REM και αρκετούς βιοδείκτες που φάνηκαν να σχετίζονται με τη νόσο Αλτσχάιμερ και γενικά την άνοια.

Αυτή η έρευνα περιελάμβανε 128 συμμετέχοντες. 64 από τους συμμετέχοντες είχαν Nόσο Αλτσχάιμερ, 41 είχαν ήπια γνωστική έκπτωση και οι υπόλοιποι είχαν φυσιολογική γνωστική λειτουργία. Όλοι οι συμμετέχοντες ήταν τουλάχιστον 50 ετών. Εκτός από τη νόσο Αλτσχάιμερ, οι ερευνητές απέκλεισαν συμμετέχοντες που είχαν άλλες νευροεκφυλιστικές διαταραχές όπως η νόσος Πάρκινσον. Είχαν επίσης πολλά άλλα κριτήρια αποκλεισμού, όπως κινητικές διαταραχές που σχετίζονται με τον ύπνο ή τη χρήση αντιψυχωσικών φαρμάκων.

Οι ερευνητές συνέλεξαν δεδομένα για το ιατρικό ιστορικό των συμμετεχόντων και όλοι οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε μαγνητική τομογραφία κρανίου, αιματολογικές εξετάσεις και έναν αριθμό γνωστικών τεστ πριν από την έναρξη της μελέτης.

Οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε μια ολονύκτια μελέτη ύπνου που ονομάζεται πολυυπνογραφία, η οποία μπορεί να εξετάσει τα εγκεφαλικά κύματα και άλλες φυσικές λειτουργίες όπως η κίνηση των ματιών και η αναπνοή κατά τη διάρκεια του ύπνου. Οι ερευνητές μπόρεσαν να προσδιορίσουν πότε συνέβη ο ύπνος REM των συμμετεχόντων.

Επιπλέον, υποβλήθηκαν σε σαρώσεις PET για να εξεταστούν τα επίπεδα αμυλοειδούς βήτα, τα οποία μπορεί να υποδεικνύουν τη νόσο Αλτσχάιμερ. Οι ερευνητές εξέτασαν επίσης τα επίπεδα τριών βιοδεικτών στο πλάσμα. Αυξήσεις της φωσφορυλιωμένης ταυ στο πλάσμα στη θρεονίνη 181 (p-tau 181) μπορεί να υποδηλώνουν Nόσο Αλτσχάιμερ και οι αυξήσεις στο φως των νευροινιδίων (NfL) μπορεί να υποδηλώνουν νευροεκφυλισμό. Οι μειώσεις του νευροτροφικού παράγοντα που προέρχεται από τον εγκέφαλο του πλάσματος (BDNF) μπορεί επίσης να υποδηλώνουν νόσο.

Οι ερευνητές διεξήγαγαν επίσης στατιστικές αναλύσεις, προσαρμόζοντας παράγοντες όπως ο δείκτης μάζας σώματος, το φύλο και ο σακχαρώδης διαβήτης. Προσαρμόστηκαν επίσης για την κατάσταση APOE ε4, ένα γονίδιο που μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο κάποιου για τη Nόσο Αλτσχάιμερ.

Τα αποτελέσματα της μελέτης αποκάλυψαν ότι οι συμμετέχοντες με τη μεγαλύτερη REML είχαν υψηλότερα επίπεδα p-tau181 και βήτα αμυλοειδούς και χαμηλότερα επίπεδα νευροτροφικού παράγοντα που προέρχεται από τον εγκέφαλο στο πλάσμα σε σύγκριση με τους συμμετέχοντες με τη μικρότερη REML. Αυτά τα αποτελέσματα ήταν ανεξάρτητα από τη γνωστική κατάσταση των συμμετεχόντων ή την κατάσταση APOE ε4.

Επιπλέον, ο λιγότερος ύπνος REM και ο βαθύς ύπνος συνδέθηκαν με υψηλότερα επίπεδα p-tau181, μιας πρωτεΐνης που σχετίζεται με ορισμένες νευρολογικές παθήσεις όπως το Αλτσχάιμερ. Ωστόσο, αυτή η συσχέτιση δεν παρέμεινε σημαντική μετά την εξέταση της πιθανότητας ψευδών αποτελεσμάτων.

Ο Giulio Taglialatela, PhD, Αντιπρόεδρος Υγείας του Εγκεφάλου, Διευθυντής του Moody Brain Health Institute κι ερευνητής, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη , σημείωσε τα ακόλουθα σχετικά με τα ευρήματα της μελέτης:

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

«Είναι μια καλά διεξαχθείσα πιλοτική κλινική μελέτη που υποδηλώνει ότι η καθυστέρηση στο πρώτο επεισόδιο REM σχετίζεται με αυξημένους βιοδείκτες της Nόσου Αλτσχάιμερ. Ενώ η παρατήρηση είναι ενδιαφέρουσα και αξίζει περαιτέρω ανάπτυξη, η τρέχουσα μελέτη αφορά περιορισμένο αριθμό ασθενών, με αποτέλεσμα να διακυβεύεται η πλήρης στατιστική της ισχύς».