Η θεωρία της "ψυχολογικής ροής" και ο εμπνευστής της
09 Νοεμβρίου 2021, 10:00
Ο Mihaly Csikszentmihalyi γεννήθηκε στην Ιταλία το 1934, κι ήταν γιος Ούγγρου διπλωμάτη. Μετακόμισε στις ΗΠΑ το 1956 για να ακολουθήσει το ενδιαφέρον του για τη ψυχολογία και πήγε στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο όπου και έκανε το διδακτορικό του στη καλλιτεχνική δημιουργικότητα.
Στο Πανεπιστήμιο Claremont Graduate University ίδρυσε το 2000 το κέντρο Quality of Life Research Center και δίδαξε μέχρι τη συνταξιοδότηση του. Ο Csikszentmihalyi ήταν γνωστός για τη δουλειά του στο θέμα της ψυχολογικής ροής (“Flow”). Η έννοια αναφέρεται στη ψυχονοητική κατάσταση ενός ατόμου, όταν αυτό επικεντρώνεται σε μία δραστηριότητα (π.χ. σπορ, τέχνη κ.ά) και απορροφάται πλήρως από αυτήν βιώνοντας παράλληλα θετικά συναισθήματα.
"Η θεωρία της ψυχολογικής ροής" έγινε best seller το 1990, βασισμένη σε συμπεράσματα πάνω στις βιωματικές βάσεις δεδομένων του, χρησιμοποιώντας ζεστή, ανθρωπιστική πεζογραφία. Η θεωρία του εστίασε στις θετικές καταστάσεις όπως η ευχαρίστηση κι η δημιουργικότητα, σε αντίθεση με πολλούς προκατόχους του και σχημάτισε το θεωρητικό υπόβαθρο της συνεργασίας του με τον Martin Seligman στο άρθρο τους το 2000 στο American Psychologist.
Ο ίδιος υποστήριζε ότι "οι καλύτερες στιγμές στη ζωή μας δεν είναι οι παθητικές στιγμές χαλάρωσης και ξεκούρασης. Οι καλύτερες στιγμές συνήθως προκύπτουν όταν το σώμα ή το μυαλό μας εκτείνεται στα όριά του, σε μια εκούσια προσπάθεια να εκπληρώσει κάτι δύσκολο που να αξίζει. Είναι οι στιγμές που κάνουν τη ζωή μας να μοιάζει σημαντική και ουσιαστική προσδίδοντάς της νόημα και αξία".
Ως ροή ορίζουμε μία πνευματική κατάσταση στην οποία εισέρχεται το άτομο όταν ασχολείται με δραστηριότητες, οι οποίες είναι σε απόλυτη συμφωνία με τις ικανότητές του και τις αξίες του και στις οποίες αφοσιώνεται και εστιάζει καθολικά. Είναι μια μορφή εσωτερικής κινητοποίησης, μια κατάσταση με δική της ύπαρξη και αυτοσκοπό, που παρακινεί για την ενασχόληση με μια δραστηριότητα, όχι με την προοπτική κάποιας μελλοντικής ανταμοιβής, ακριβώς επειδή και μόνο η εκτέλεση αυτής της δραστηριότητας λειτουργεί σαν αμοιβή.