Η μητρική κοινωνικοποίηση διαμορφώνει τον εγκέφαλο του παιδιού

Τα παιδιά μητέρων με κλινική κατάθλιψη διατρέχουν τριπλάσιο κίνδυνο να αναπτύξουν τα ίδια κατάθλιψη σε σχέση με τις συνομήλικές τους χαμηλού κινδύνου, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Biological Psychiatry: Cognitive Neuroscience and Neuroimaging.

Ειδικότερα, οι ερευνητές έχουν από καιρό παρατηρήσει αλλαγές στην εγκεφαλική δραστηριότητα που σχετίζεται με την κατάθλιψη σε ενήλικες, ιδιαίτερα σε μια περιοχή του εγκεφάλου που ονομάζεται κοιλιακό ραβδωτό σώμα (VS), η οποία σχετίζεται με κίνητρα, ευχαρίστηση και συμπεριφορές που κατευθύνονται προς το στόχο. Ομοίως, αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι οι αποκρίσεις του ραβδωτού σώματος σε εμπειρίες επιβράβευσης αμβλύνονται σε έφηβα παιδιά με καταθλιπτικούς γονείς, γεγονός που προβλέπει μεταγενέστερη ανάπτυξη κατάθλιψης. Ωστόσο, πιο πρόσφατη εργασία δείχνει ότι αυτές οι αλλαγές στον εγκέφαλο μπορούν να εμφανιστούν πολύ πριν από την εφηβεία, όταν συνήθως αυξάνεται ο κίνδυνος για κατάθλιψη.

Στην τρέχουσα μελέτη, με επικεφαλής συγγραφέα τη Judith Morgan, PhD, στο Πανεπιστήμιο του Pittsburgh της Πενσυλβάνια, συμμετείχαν 49 παιδιά ηλικίας 6 έως 8 ετών χωρίς ιστορικό ψυχιατρικής νόσου. Οι μητέρες των μισών παιδιών είχαν ιστορικό κλινικής κατάθλιψης και οι άλλες μισές δεν είχαν ψυχιατρικό ιστορικό. Για τη μέτρηση της εγκεφαλικής δραστηριότητας που σχετίζεται με την ανταμοιβή, τα παιδιά έπαιξαν ένα βιντεοπαιχνίδι στο οποίο μάντευαν ποια από τις δύο πόρτες περιείχε ένα κρυφό κουπόνι ενώ υποβλήθηκαν σε λειτουργική μαγνητική τομογραφία (fMRI).

Η κατάθλιψη μπορεί να διαταράξει την ικανότητα των γονέων για συναισθηματική κοινωνικοποίηση, μια διαδικασία με την οποία τα παιδιά μαθαίνουν από τις αντιδράσεις των γονιών τους στα συναισθήματά τους. Οι θετικές απαντήσεις κοινωνικοποίησης περιλαμβάνουν την αναγνώριση, τη μίμηση και την επεξεργασία, ενώ οι αρνητικές ή συναισθηματικά καταπραϋντικές απαντήσεις των γονέων μπορεί να είναι απορριπτικές, ακυρωτικές ή τιμωρητικές.

Οι μητέρες που συμμετείχαν στη μελέτη συμπλήρωσαν ένα εκτενές ερωτηματολόγιο σχεδιασμένο για τη μέτρηση της συναισθηματικής κοινωνικοποίησης των γονέων. Εντυπωσιακά, τα παιδιά με μητρικό ιστορικό κατάθλιψης ήταν πιο πιθανό να έχουν μειωμένη εγκεφαλική δραστηριότητα που σχετίζεται με την ανταμοιβή στο κοιλιακό ραβδωτό σώμα, αλλά μόνο εάν οι μητέρες τους ανέφεραν λιγότερο ενθουσιώδεις και πιο καταπραϋντικές απαντήσεις στα θετικά συναισθήματα των παιδιών τους, όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές.

«Στη μελέτη μας, το ιστορικό κατάθλιψης των μητέρων από μόνο του δεν σχετιζόταν με τις αλλοιωμένες αποκρίσεις του εγκεφάλου στην ανταμοιβή σε παιδιά πρώιμης σχολικής ηλικίας», είπε η επικεφαλής. «Αντίθετα, αυτό το ιστορικό είχε επίδραση στις εγκεφαλικές αποκρίσεις των παιδιών μόνο σε συνδυασμό με τη γονεϊκή συμπεριφορά των μητέρων, όπως η ικανότητα να αναγνωρίζουν, να μιμούνται ή να επεξεργάζονται τα θετικά συναισθήματα του παιδιού τους».

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

«Αυτά είναι ελπιδοφόρα νέα, καθώς οι παρεμβάσεις που στοχεύουν στην καθοδήγηση των γονέων για να ενθαρρύνουν θετικά συναισθήματα στα παιδιά τους μπορεί να έχουν ισχυρό αντίκτυπο στην ανάπτυξη που σχετίζεται με την ανταμοιβή των παιδιών, ειδικά για οικογένειες παιδιών που μπορεί να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο λόγω οικογενειακού ιστορικού κατάθλιψης», πρόσθεσε η Morgan.