Η καλή ψυχολογία και διάθεση δεν επιτυγχάνονται κατά παραγγελία...

26 Ιουλίου 2021, 07:00

Όταν έχουμε να αντιμετωπίσουμε κάτι που υποθέτουμε ότι είναι κακό, αισθανόμαστε περισσότερο άγχος από όταν έχουμε να αντιμετωπίσουμε κάτι που ξέρουμε με βεβαιότητα ότι είναι κακό. Σε μια πρόσφατη έρευνα, ασθενείς που έπρεπε να κάνουν κολοστομία (δημιουργία νέου στομίου για την τελική αποχετευτική λειτουργία του εντέρου) που είχαν πολλές πιθανότητες να είναι κάτι προσωρινό, παρατηρήθηκε ότι ήταν λιγότερο χαρούμενοι 6 μήνες μετά την επέμβαση συγκριτικά με ασθενείς των οποίων η κολοστομία θα ήταν κάτι μόνιμο. Γιατί αυτό; Διότι η αβεβαιότητα δεν τους επέτρεψε να προσαρμοστούν στην αλλαγή, αντιθέτως εστίασαν σε αυτό που έστω και για ελάχιστες πιθανότητες μπορεί να έχαναν. Η αβεβαιότητα για το μέλλον έχει εξαιρετικά μεγάλη δύναμη στην μείωση της ρεαλιστικότητας της κατάστασης (και τα θετικά που εμπεριέχει) που ζούμε στο παρόν.

Μάς λέει η ψυχολόγος- ψυχοθεραπεύτρια Ιωάννα Θεοδωρακοπούλου:

Όμως, το αντίστροφο ισχύει στην πραγματικότητα. Η προσμονή του ευχάριστου έχει τεράστια δύναμη να «φωτίσει» το παρόν. Η προσμονή κάποιας χαράς συχνά είναι μεγαλύτερη από την χαρά που βιώνουμε όταν αυτό που προσμέναμε, το ζούμε. Αυτό συμβαίνει επειδή συνήθως αυτό που προσδοκούμε να δούμε, δεν είναι πολύ κοντά με το πραγματικό, κι έτσι η διαφορά μεταξύ των προσδοκιών μας και της πραγματικότητας καταφέρνει να μειώσει την ένταση της χαράς που τελικά βιώνουμε. Αλλά και γιατί η προσμονή μιας χαράς είναι κατ' εξοχήν ευχάριστη εσωτερικά.

Όταν, για παράδειγμα, έχω ζητήσει από ανθρώπους με τους οποίους δουλεύω να δουν τη διαφορά μεταξύ των θετικών και των αρνητικών τους ημερών, βλέπω ότι οι πρώτες είναι συνήθως γεμάτες σκέψεις για κάτι που προσμένουν, ενώ οι δεύτερες είναι πρακτικά κενές από κάτι τέτοιο. Προφανώς και το ότι έχουν κάτι να προσμένουν δεν καθορίζει από μόνο του τη διάθεσή τους, αλλά δεν μπορούμε να παρακάμψουμε την δυναμικότητα της επιρροής του. Και είναι τόση η δύναμη που πολλοί μαθαίνουν κάθε φορά που νιώθουν πεσμένοι ψυχολογικά και δεν είναι συγκεκριμένος ο λόγος, να ρωτούν τον εαυτό τους πρωτίστως αν απουσιάζει η προσμονή κάποιας ευχαρίστησης.

Σε πολλούς αυτό αποτελεί μια εξήγηση εν απουσία σημαντικών και εντόνων δυσκολιών, που θα μπορούσαν να είναι προφανείς λόγοι πτώσης. Η προσμονή μιας χαράς είναι τόσο σημαντική στην εσωτερική καλή αίσθηση, που πολλοί προγραμματίζουν την ζωή τους με τρόπο τέτοιο ώστε σχεδόν πάντα να έχουν κάτι για το οποίο να προσμένουν. Για μένα, για παράδειγμα, αυτό το κάτι μπορεί να είναι η ολοκλήρωση μιας έρευνας, ένα καινούργιο επόμενο πλάνο εργασίας, μια θεατρική παράσταση, η ανάγνωση ενός καλού βιβλίου, η συνάντηση αγαπημένου προσώπου, η ολοκλήρωση δουλειών του σπιτιού, η κάλυψη λογαριασμών, ακόμα και η τακτοποίηση του γραφείου. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι δεν χρειάζεται να είναι κάτι πολύ μεγάλο, εξαιρετικά σημαντικό και απόλυτα ουσιαστικό αυτό που θα περιμένουμε – απλά κάτι να προσμένουμε, έστω και μικρό.

Αυτό που μου λένε είναι ότι συνήθως είναι δύσκολο να βρεις κάτι τέτοιο, ιδίως αν υπάρχει κάτι αρκετά δυσφορικό στην ζωή μας το οποίο μάς θλίβει έως και καταθλίβει. Αλλά ο εγκέφαλός μας είναι δομημένος έτσι ώστε να μπορούμε να αισθανθούμε περισσότερα από ένα πράγματα ταυτόχρονα – ακόμα και διαμετρικά αντίθετα συναισθήματα, όπως η χαρά και η θλίψη. Άρα ακόμα κι όταν είμαστε πεσμένοι ψυχολογικά, το να βάλουμε κάτι που θα προσμένουμε, μπορεί να φέρει μια αίσθηση χαράς ακόμα κι αν αισθανόμαστε πιεσμένοι και στενοχωρημένοι για κάτι πολύ συγκεκριμένο και διαφορετικό από αυτό που θα μας φέρει την χαρά ενώ το προσμένουμε. Όμως θέλω να σάς τονίσω ότι αν κάποιος έχει καταθλιπτικά συμπτώματα σε βαθμό δυσλειτουργικότητας και αδράνειας, φυσικά και η προσμονή αυτή δεν αποτελεί υποκατάστατο της βοήθειας ειδικού.

Θέλει σταθερή δουλειά και συνεχή προγραμματισμό για να υπάρχει πάντα κάτι το οποίο θα προσμένουμε ευχάριστα, αλλά πιστέψτε με αξίζει αυτή η επένδυση χρόνου και προσπάθειας. Είναι εκπληκτικό το πόσο πολύ μπορεί να αποδυναμώσει μια δυσάρεστη κατάσταση που περνάμε η προσμονή ακόμα και μιας μικρής ευχαρίστησης, ακόμα κι αν αισθανόμαστε αγχωμένοι, θλιμμένοι ή πεσμένοι ψυχολογικά.

Δοκιμάστε το !