Πιο δύσκολο ή πιο εύκολο το αδυνάτισμα τους χειμερινούς μήνες;

Η γενική αντίληψη είναι ότι όταν έχει κρύο, ο ανθρώπινος οργανισμός κάνει περισσότερες καύσεις, κι άρα αδυνατίζουμε πιο εύκολα! Υπάρχει όμως και η γνώση ότι ο ανθρώπινος οργανισμός έχει "εκπαιδευτεί" να επιβιώνει σε δύσκολες καιρικές συνθήκες, όπως είναι οι χαμηλές θερμοκρασίες, διατηρώντας το λίπος του! Τι συμβαίνει λοιπόν; Αδυνατίζουμε πιο εύκολα ή πιο δύσκολα το χειμώνα; 

Ας ξεκινήσουμε με κάποια δεδομένα που ισχύουν λίγο - πολύ για όλους:

Πρώτον, όταν κάνει κρύο, είναι πιο εύκολο να γυμναστούμε καθώς αυτό μάς ζεσταίνει ενώ το καλοκαίρι η άσκηση μάς ταλαιπωρεί.

Δεύτερον, όταν κάνει κρύο, πεινάμε περισσότερο και πιο συχνά σε σχέση με όταν κάνει ζέστη.

Τρίτον, το αδυνάτισμα σε κάθε άνθρωπο έχει άλλους ρυθμούς ανάλογα την ηλικία, το φύλο, τη φυσική κατάσταση και τις καθημερινές συνήθειες. 

Εκτός από τα παραπάνω, επί σειρά ετών δημοσιοποιούνται μελέτες που ασχολούνται με το ερώτημα του άρθρου αυτού... Μία από τις πιο γνωστές τα τελευταία χρόνια είναι μελέτη του 2015 Αμερικανών επιστημόνων του Πανεπιστημίου Μπέρκλεϊ, η οποία βασίστηκε σε πειράματα με ποντίκια. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η έκθεση σε κρύο περιβάλλον αυξάνει τα επίπεδα μιας πρωτεΐνης (Zfp516), η οποία είναι ζωτική για τη δημιουργία καφέ λίπους, του είδους εκείνου του λίπους στο σώμα, που γεννά εσωτερική θερμότητα.

Η ίδια πρωτεΐνη, μετά από τη συχνή έκθεση στο κρύο, βοηθά το λευκό λίπος (που αποθηκεύει ενέργεια και ευθύνεται κυρίως για το πάχος) να μεταμορφώνεται σε καφέ λίπος (που καίει την αποθηκευμένη ενέργεια), με αποτέλεσμα ο οργανισμός να θερμαίνεται και, παράλληλα, να χάνει βάρος.

Τα πειράματα έδειξαν ότι τα ποντίκια με υψηλή ποσότητα της εν λόγω πρωτεΐνης, λόγω της παρατεταμένης έκθεσής τους στο κρύο, έβαλαν κατά μέσο όρο 30% λιγότερο βάρος, σε σχέση με τα ποντίκια που περνούσαν μια χαρά μέσα σε ζεστό περιβάλλον. Παρόλο που και οι δύο ομάδες πειραματόζωων διατρέφονταν επί ένα μήνα με τροφές πλούσιες σε λιπαρά, η ομάδα που κρύωνε, πάχυνε λιγότερο.

Άλλη μελέτη, του 2021, έδειξε ωστόσο ότι η κατανάλωση περισσότερου νερού κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, η βελτίωση της ψυχολογίας λόγω της ηλιοφάνειας και η μειωμένη διάθεση για φαγητό όταν έχει καύσωνα, οδηγεί τους περισσότερους να χάνουν πιο εύκολα βάρος κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. 

Επίσης, στο συμπέρασμα ότι παχαίνουμε κάθε χειμώνα, έχει καταλήξει και Βρετανός καθηγητής που αναφέρει ότι αυτό πιθανότατα οφείλεται στην ορμόνη μελατονίνη. Η μελατονίνη παράγεται από τον εγκέφαλο και συγκεκριμένα από την επίφυση. Συμβάλει στο να ξέρουμε πότε πρέπει να πάμε για ύπνο και μας φέρνει υπνηλία. Αλλά φαίνεται να παίζει σημαντικό  ρόλο και στην όρεξη. Την άνοιξη και το καλοκαίρι τα επίπεδα της μελατονίνης πέφτουν ενώ το χειμώνα και το φθινόπωρο αυξάνονται. Η μελατονίνη εκκρίνεται πιο εύκολα με το σκοτάδι και καθώς το χειμώνα νυχτώνει νωρίτερα, έχουμε πιθανότητες αύξησης του βάρους μας. 

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Εν κατακλείδι, οι ειδικοί δεν "ενοχοποιούν" ξεκάθαρα το κρύο ή τη ζέστη για την αύξηση του βάρους ή τη δυσκολία να αδυνατίσουμε. Θεωρούν ότι, αν κάνουμε σωστή επιλογή τροφών και κινούμαστε επαρκώς ή ιδανικά γυμναζόμαστε συστηματικά, θα χάσουμε τα περιττά μας κιλά όποιες κι αν είναι οι καιρικές συνθήκες. Απλά είναι σκόπιμο το χειμώνα να ντυνόμαστε με ζεστά ρούχα όταν βγαίνουμε έξω, και το καλοκαίρι να προσπαθούμε να μην εκτιθέμεθα σε υπερβολικά υψηλές θερμοκρασίες. Η προστασία του οργανισμού μας από ακραίες καιρικές συνθήκες διατηρεί την όρεξη σε φυσιολογικά επίπεδα και δεν διαταράσσει το ορμονικό μας σύστημα και το μεταβολισμό μας.