Μόριο αυξάνει την κατανάλωση ενέργειας των καφέ λιποκυττάρων

Τα λιποκύτταρα κανονικά αποθηκεύουν ενέργεια. Στα "καφέ" λιποκύτταρα, ωστόσο, η ενέργεια διαχέεται ως θερμότητα - και άρα το αποκαλούμενο "καφέ λίπος" χρησιμεύει ως βιολογικός θερμαντήρας. Τα περισσότερα θηλαστικά λοιπόν έχουν αυτό το μηχανισμό. Στους ανθρώπους, αυτός είναι που κρατά τα νεογνά ζεστά ενώ στους ενήλικες, η ενεργοποίηση του καφέ λίπους συσχετίζεται θετικά με την καρδιομεταβολική υγεία.

«Σήμερα, ωστόσο, είμαστε ζεστοί (με τη βοήθεια των ρούχων και της τεχνολογίας) ακόμη και το χειμώνα», εξηγεί ο καθηγητής Δρ Alexander Pfeifer από το Ινστιτούτο Φαρμακολογίας και Τοξικολογίας του Πανεπιστημίου της Βόννης. «Έτσι οι ''φούρνοι'' του ίδιου του σώματος δεν μάς χρειάζονται πλέον». 

Ταυτόχρονα, ακολουθούμε μια ολοένα και πιο ενεργειακά πλούσια διατροφή και επίσης κινούμαστε πολύ λιγότερο από τους προγόνους μας. Αυτοί οι τρεις παράγοντες είναι ''δηλητήριο'' για τα καφέ λιποκύτταρα: Σταδιακά παύουν να λειτουργούν και τελικά νεκρώνονται. Από την άλλη πλευρά, ο αριθμός των σοβαρά υπέρβαρων ανθρώπων παγκοσμίως συνεχίζει να αυξάνεται. «Ερευνητικές ομάδες σε όλο τον κόσμο αναζητούν επομένως ουσίες που διεγείρουν το καφέ λίπος και έτσι αυξάνουν την καύση λίπους», δηλώνει ο Pfeifer.

Μαζί με μια ομάδα συναδέλφων, η ομάδα του Πανεπιστημίου της Βόννης εντόπισε τώρα ένα βασικό μόριο που ονομάζεται ινοσίνη που είναι ικανό να καίει λίπος. «Είναι γνωστό ότι τα κύτταρα που νεκρώνονται απελευθερώνουν ένα μείγμα μορίων ''αγγελιαφόρων'' που επηρεάζουν τη λειτουργία των γειτονικών κυττάρων  τους», εξηγεί η Δρ Birte Niemann από την ερευνητική ομάδα του Pfeifer. Μαζί με τη συνάδελφό της, Δρ Saskia Haufs-Brusberg, σχεδίασε και πραγματοποίησε τα κεντρικά πειράματα της μελέτης. «Θέλαμε να μάθουμε αν αυτός ο μηχανισμός υπάρχει και στο καφέ λίπος».

Οι ερευνητές μελέτησαν τα καφέ λιποκύτταρα που υποβλήθηκαν σε έντονο στρες, με αποτέλεσμα τα κύτταρα ουσιαστικά να νεκρώνονταν. «Βρήκαμε ότι εκκρίνουν την ινοσίνη πουρίνης σε μεγάλες ποσότητες», λέει η Niemann. Πιο ενδιαφέρον, ωστόσο, ήταν το πώς ανταποκρίθηκαν τα άθικτα καφέ λιποκύτταρα στη μοριακή έκκληση για βοήθεια: Ενεργοποιήθηκαν από την ινοσίνη (ή απλώς από τα νεκρά κύτταρα που υπήρχαν στο εγγύτερο περιβάλλον τους). Η ινοσίνη άναψε έτσι το ''φούρνο'' μέσα τους. Τα λευκά λιποκύτταρα μετατράπηκαν επίσης σε καφέ. Τα ποντίκια που τρέφονταν με δίαιτα υψηλής ενέργειας και έλαβαν θεραπεία με ινοσίνη ταυτόχρονα παρέμειναν πιο αδύνατα σε σύγκριση με τα ζώα ελέγχου και προστατεύτηκαν από το διαβήτη.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Τέλος, ο μεταφορέας ινοσίνης φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο σε αυτό το πλαίσιο: Αυτή η πρωτεΐνη στην κυτταρική μεμβράνη μεταφέρει την ινοσίνη στο κύτταρο, μειώνοντας έτσι την εξωκυτταρική συγκέντρωση. Επομένως, η ινοσίνη δεν μπορεί πλέον να ασκήσει την ευεργετική της επίδραση στην καύση.