Τι είναι το jamais vu, το αντίθετο του déjà vu;
17 Οκτωβρίου 2023, 09:00
Πολλοί άνθρωποι έχουν ακούσει και πιθανώς έχουν βιώσει το déjà vu - είναι η αίσθηση ότι έχετε ήδη δει ή βιώσει κάτι όπως το βλέπετε ή το βιώνετε τώρα-. Αλλά πολύ λίγοι άνθρωποι γνωρίζουν για το αντίθετο του déjà vu, γνωστό ως jamais vu, όταν μία οικεία εμπειρία μοιάζει να είναι νέα.
Ειδικότερα, το jamais vu είναι η εμπειρία του να αισθάνεστε ξένος με κάτι που σάς είναι πολύ οικείο. «Περιγράφουμε το jamais vu ως το αντίθετο του déjà vu — είναι η αίσθηση ότι κάτι είναι εξωπραγματικό ή ασυνήθιστο, ενώ ταυτόχρονα γνωρίζετε ότι είναι κάτι με το οποίο είστε πολύ εξοικειωμένος», δήλωσε ο Δρ. Chris Moulin, ερευνητής στο Laboratoire de Η Psychologie & NeuroCognition στο Université Grenoble Alpes στη Γαλλία και επικεφαλής συγγραφέας μιας μελέτης για το jamais vu.
«Το καταλαβαίνετε, για παράδειγμα, όταν μια λέξη που είναι ορθογραφικά σωστή μοιάζει «λάθος»», εξήγησε.
«Το Jamais vu είναι ένα ψυχολογικό φαινόμενο που περιλαμβάνει ένα προσωρινό αίσθημα έλλειψης εξοικείωσης με μια οικεία λέξη, φράση ή ακόμα και ένα οικείο άτομο ή μέρος», προσέθεσε ο Δρ Dung Trinh, ιδρυτής της HealthyBrainClinic. «Στην περίπτωση του jamais vu, συναντάτε κάτι οικείο, αλλά ξαφνικά σας φαίνεται περίεργο ή εντελώς νέο, σαν να μην το έχετε ξαναδεί ή ακούσει ποτέ», σημείωσε.
Το τι ακριβώς προκαλεί το jamais vu, παραμένει επί του παρόντος ένα μυστήριο. Ωστόσο, ορισμένοι από τους ειδικούς με τους οποίους μίλησε το Medical News Today μοιράστηκαν τις υποθέσεις τους σχετικά με το τι μπορεί να συμβεί στον εγκέφαλο και να προκαλέσει το jamais vu.
Νευροψυχολογικά, το jamais vu είναι μια εμπειρία ανάκλησης χωρίς αναγνώριση — μια προσωρινή αποσύνδεση μεταξύ της αντίληψης και της μνήμης μας, εξήγησε η Δρ Karen D. Sullivan, νευροψυχολόγος και ιδιοκτήτρια του I CARE FOR YOUR BRAIN.
«Είναι πιθανό τα μονοπάτια του εγκεφάλου που είναι συνήθως συγχρονισμένα να αποσυνδεθούν προσωρινά».
Εκτός από την παρέμβαση στην επεξεργασία της μνήμης, ο Δρ. Trinh θεώρησε ότι το jamais vu, μπορεί να είναι αποτέλεσμα δυσλειτουργίας του κροταφικού λοβού λόγω κόπωσης, στρες ή νευρολογικών καταστάσεων, καθώς και ανισορροπιών στους νευροδιαβιβαστές, όπως η ντοπαμίνη ή η σεροτονίνη.
«Μια άλλη θεωρία προτείνει ότι το jamais vu μπορεί να προκύψει από διαταραχές στους μηχανισμούς προσοχής», προσέθεσε. «Όταν δεν δίνετε πλήρη προσοχή σε κάτι οικείο, ο εγκέφαλός σας μπορεί να το επεξεργαστεί προσωρινά ως άγνωστο».
Με την τρέχουσα έρευνα για το jamais vu να είναι τόσο περιορισμένη, όλοι οι ειδικοί συμφωνούν ότι αυτός είναι ένας τομέας στον οποίο αξίζει να γίνουν περισσότερες μελέτες για να κατανοήσουμε πλήρως τι το προκαλεί και τι μπορεί να σημαίνει για τη συνολική υγεία ενός ατόμου.