Οι ναρκισσιστές είναι πιθανό και συχνό να αισθάνονται αποκλεισμένοι
24 Φεβρουαρίου 2025, 16:00

Οι ναρκισσιστές εμφανίζουν αρνητικά χαρακτηριστικά συμπεριφοράς σε κοινωνικά περιβάλλοντα, όπως επιθετικότητα ή αλαζονεία, που αυξάνουν την πιθανότητα οι άλλοι να αποστασιοποιηθούν από αυτούς με την πάροδο του χρόνου. Οι χειρότεροι ναρκισσιστές, γνωστοί και ως έκδηλοι ναρκισσιστές, είναι ιδιαίτερα γνωστοί για την αίσθηση ότι ο εαυτός τους είναι ιδιαίτερα σημαντικός και την αμείλικτη ανάγκη τους για προσοχή. Σε αντίθεση με τους συγκαλυμμένους ναρκισσιστές, που συγκαλύπτουν τη συμπεριφορά τους μέσω της εσωστρέφειας, οι μεγαλειώδεις ναρκισσιστές βασίζονται στη γοητεία και στη χειραγώγηση για να αποσπάσουν την απαιτούμενη προσοχή. Τώρα, νέα μελέτη έδειξε ότι οι μεγαλειώδεις ναρκισσιστές όχι μόνο είναι πιο πιθανό να αισθάνονται παραμελημένοι, αλλά είναι επίσης αληθινά αποκλεισμένοι πιο συχνά από εκείνους με λιγότερο εγωκεντρικές προσωπικότητες.
Στη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο Journal of Personality and Social Psychology, συμμετείχαν 77.000 για να προσδιοριστεί γιατί οι ναρκισσιστές βιώνουν υψηλότερα επίπεδα αποκλεισμού. Καταρχάς, αν έχουν ακόμη και μια μικρή υποψία ότι τους αφήνουν εκτός, θα το πάρουν κατάκαρδα, είπε η κλινική ψυχολόγος Δρ Ramani Durvasula από το Λος Άντζελες, η οποία θεραπεύει άτομα με ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας.
Ωστόσο, όταν οι ναρκισσιστές αντιδρούν υπερβολικά σε πράξεις εξοστρακισμού τους, όταν τις αντιληφθούν, οι φίλοι, τα μέλη της οικογένειας ή οι συνάδελφοι μπορεί να αρχίσουν να τους αποφεύγουν λόγω ανησυχίας για τη συμπεριφορά τους.
Επιπλέον, οι ναρκισσιστές τείνουν να βλέπουν τον εαυτό τους ως θύματα όταν αισθάνονται παραμελημένοι. Αυτή η νοοτροπία των θυμάτων εντείνει τις ανταγωνιστικές τους συμπεριφορές, απομακρύνοντας τους κοντινούς τους ανθρώπους ακόμη πιο πολύ, δήλωσε η Christiane Büttner, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και κοινωνική ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο της Βασιλείας της Ελβετίας.
«Αυτό υποδηλώνει ότι ο αποκλεισμός δεν επηρεάζει μόνο τους ναρκισσιστές αυτή τη στιγμή - μπορεί να διαμορφώσει την ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους με τρόπους που διαιωνίζουν το μελλοντικό αποκλεισμό», είπε η Büttner.
Ενώ η νέα μελέτη εξέτασε άτομα που σημείωσαν υψηλές βαθμολογίες στα τεστ ναρκισσισμού, δεν επικεντρώθηκε ειδικά σε άτομα με παθολογικό ναρκισσισμό , σημείωσε η Durvasula, λέγοντας ότι πιστεύει ότι οι επιπτώσεις του ναρκισσισμού και του αποκλεισμού θα ήταν ακόμη πιο ακραίες σε άτομα με κλινική ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας.
Η μελέτη κατέληξε επίσης στο ότι τα άτομα που επιδεικνύουν ναρκισσιστικό ανταγωνισμό, βλέποντας τους άλλους ανταγωνιστικά κι ενεργώντας πιο επιθετικά, είναι πιο πιθανό να αποκλειστούν από εκείνα με υψηλά επίπεδα ναρκισσιστικού θαυμασμού, που αναζητούν την προσοχή και τη θέση με κοινωνικά συναρπαστικούς τρόπους αντί να απομονώνονται, είπε η Büttner.
«Υπάρχει στην πραγματικότητα μια φυσική κοινωνική αντίληψη που έχουν οι ναρκισσιστές άνθρωποι, γι' αυτό μπορούν να είναι αρκετά επιτυχημένοι στην ηγεσία και τις επιχειρήσεις», είπε η Durvasula.
Για τους παραπάνω λόγους, οι ναρκισσιστικές συμπεριφορές πρέπει να αντιμετωπιστούν από νωρίς. Αυτή η προληπτική προσέγγιση αποτελεί πρόκληση, δεδομένου τα σχολεία μπορούν να επιχειρήσουν να επιβάλουν πολιτικές κατά του εκφοβισμού για να αντιμετωπίσουν μια τέτοια συμπεριφορά, αλλά έξω από την τάξη, ο κοινωνικός αποκλεισμός είναι πιο δύσκολο να ελεγχθεί, είπε η Durvasula.
«Νομίζω ότι οι πρακτικές κατά του εκφοβισμού θα πρέπει να αφορούν εξίσου τις συμπεριφορές κατά του αποκλεισμού για να προσέχουμε το παιδί που μπορεί να μην ταιριάζει με τους συνομηλίκους του και να παρακολουθεί την κατάσταση», κατέληξε η ίδια.