Μπορούν τα γεγονότα της ζωής να αλλάξουν την προσωπικότητά μας;

Οι περισσότεροι ψυχολόγοι υποθέτουν ότι το πώς συμπεριφέρονται, σκέφτονται και αισθάνονται οι άνθρωποι διαμορφώνεται από τις εμπειρίες τους. Αν ισχύει αυτό, θα πρέπει επίσης να περιμένουμε ότι τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας αλλάζουν λόγω αλλαγών στις συνθήκες ζωής, αναφέρει το Psychology Today.

Αλλά αυτό ήταν εκπληκτικά δύσκολο να αποδειχθεί. Για παράδειγμα, δεν υπάρχει σχεδόν καμία σαφής απόδειξη ότι τα συνηθισμένα γεγονότα της ζωής που μπορεί να συμβούν στους περισσότερους ανθρώπους αλλάζουν τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς τους με προβλέψιμο τρόπο.

Ορισμένες μελέτες έχουν αναφέρει ότι γεγονότα όπως το διαζύγιο, η χηρεία ή το ξεκίνημα καριέρας μπορεί να προκαλέσουν αλλαγή χαρακτηριστικών, αλλά αυτά τα αποτελέσματα έχουν επιβεβαιωθεί ελάχιστα και σπάνια από άλλες μελέτες. Τα σοβαρά τραυματικά γεγονότα μπορεί να έχουν ισχυρότερες επιπτώσεις στην προσωπικότητα, αλλά είναι σπάνια και δεν μπορούν να εξηγήσουν γιατί η αλλαγή χαρακτηριστικών είναι τόσο συχνή. Τι συμβαίνει, λοιπόν;

Σε μία ιδανική περίπτωση, οι ψυχολόγοι θα ήθελαν να έχουν έναν κατάλογο εμπειριών ζωής που διαμορφώνουν τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας με προβλέψιμο τρόπο. Για παράδειγμα, θα ήθελαν να δουν ότι η έναρξη μιας καριέρας κάνει τους περισσότερους ανθρώπους πιο ευσυνείδητους. Θα ήθελαν να υπάρξουν αδιαμφισβήτητα στοιχεία ότι η έναρξη μιας μακροχρόνιας σχέσης κάνει τους περισσότερους ανθρώπους πιο ευτυχισμένους και ευχάριστους και λιγότερο νευρωτικούς. Και όταν κάποιος γίνεται πιο νευρωτικός, θα ήθελαν να μπορεί να το βάλει κάτω σε ένα αρνητικό γεγονός όπως το διαζύγιο, η απώλεια εργασίας ή ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου.

Οι ψυχολόγοι θα μπορούσαν στη συνέχεια να προβλέψουν πώς αλλάζουν οι άνθρωποι καθώς βιώνουν κάποιο  γεγονός. Ίσως θα μπορούσαν να μειώσουν τις ανεπιθύμητες αλλαγές εξαλείφοντας τις εμπειρίες που ευθύνονται γι' αυτές ή τουλάχιστον ρυθμίζοντας τα αποτελέσματά τους με παρεμβάσεις.

Αλλά κάτι τέτοιο ξεφεύγει από τα όρια της πραγματικότητας.

Σε μία από τις πιο σοβαρές και μεγάλες μελέτες μέχρι σήμερα, τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας χιλιάδων ενηλίκων Ολλανδών παρακολουθήθηκαν για αρκετά χρόνια. Υπήρχαν λίγες ενδείξεις ότι γεγονότα της ζωής όπως ο γάμος, ο τοκετός, το διαζύγιο ή η χηρεία προκάλεσαν προβλέψιμες και μόνιμες αλλαγές στην προσωπικότητα.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Ωστόσο, τα στοιχεία δεν επαρκούν. Εν μέρει, αυτή η έλλειψη στοιχείων μπορεί να αποδοθεί στους περιορισμούς των ερευνών. Εάν οι εμπειρίες ζωής διαμόρφωναν πραγματικά τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας των ανθρώπων με βαθύ και προβλέψιμο τρόπο, οι ερευνητές θα είχαν εντοπίσει τουλάχιστον μερικές από τις επιπτώσεις τους μέχρι τώρα.