Α. Ράφτης: Τεράστιες οι επιπτώσεις σε ενήλικες και παιδιά από τον κορωνοϊό

Με τον κορωνοϊό έχουμε χάσει τα πόδια μας κάτω από το έδαφος και τρέχουμε αλαφιασμένοι να βρούμε τη σωστή στάση που πρέπει να τηρήσουμε στις καταστάσεις που δημιουργήθηκαν, λέει στο ΚΥΠΕ, ο ψυχολόγος-κοινωνιολόγος Αντώνης Ράφτης, σημειώνοντας ότι ο κορωνοϊός βάζει τους δικούς του κανόνες στο μέλλον της κοινωνίας και αλλάζει το παιγνίδι στην παγκόσμια κοινωνική σκακιέρα.

Ήδη, σημειώνει, έχουν δημιουργηθεί στον άνθρωπο αγχώδεις διαταραχές, φόβος, κατάθλιψη, κρίσεις πανικού, ψυχαναγκαστικές συμπεριφορές, διατροφικές διαταραχές (ανορεξία, υπερφαγία) και υποχονδριακές τάσεις. Επιπλέον το αυξημένο άγχος αδυνατεί το ανοσοποιητικό μας σύστημα και το κάνει και πιο επιρρεπές και στον κορωνοϊό.

Κάποιες άλλες παράπλευρες συνέπειες που πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη, αναφέρει, είναι οι κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις που θα έχουν άμεσο αντίκτυπο σε ολόκληρη την κοινωνία, ως επίσης η αύξηση της ανασφάλειας, ο φόβος της κοινωνικής επαφής, η καχυποψία, οι αλλαγές στην καθημερινότητα, στα ήθη και στα έθιμα αλλά και στην παράδοση μας.

Τα συναισθήματα με την πρώτη φάση άρσης των μέτρων

Σίγουρα, λέει ο κ. Ράφτης, η ζωή μας είναι ήδη διαφορετική πριν από την έναρξη άρσης των μέτρων. Αυτό που θα γίνει με την άρση των μέτρων είναι ότι δεν θα πάμε πίσω στα δεδομένα της προηγούμενης μας ζωή - θα αρθούν κάποια μέτρα αλλά οι περιορισμοί και η στέρηση των δικαιωμάτων της ελευθερίας των ανθρώπων, της κοινωνίας γενικά θα υπάρχει πάλι.

«Οι διαπροσωπικές ανθρώπινες σχέσεις, όπως τις ξέραμε πριν τον κορωνοϊό φαίνεται ότι ακόμα αργούν να επανέλθουν. Θα υπάρχει η απόσταση, δεν θα υπάρχει η χειραψία, το φιλί και ο εναγκαλισμός. Άρα η επιθυμία μας να είμαστε ξανά αγκαλιά με τα αγαπημένα μας άτομα δεν θα γίνει επί του παρόντος. Δεν θα έχουμε την χειραψία, αυτή την χειρονομία που είναι ανέκαθεν στις σχέσεις μας από την παρουσία του ανθρώπου στην γη – έχουμε την χειραψία της ειρήνης, της αγάπης, της συμφωνίας, της φιλίας, την χειραψία που τα λέει όλα από μόνη της», σημειώνει.

Ο κ. Ράφτης αναφέρει ότι η χειραψία, ο εναγκαλισμός και τα φιλιά είναι τρεις χαρακτηριστικές πράξεις ανθρώπινης επαφής που εμπερικλείουν διάφορα συναισθήματα σε όλες τις ηλικίες και τα δύο φύλα.

«Αυτά τα τρία βασικά συστατικά που έχουν άμεση επαφή και υπήρχαν από τότε που υπάρχει ο άνθρωπος επί της γης, φαίνεται να καταργούνται προς το παρόν», σημειώνει.

Η νέα τάξη πραγμάτων

Ο κορωνοϊός διαμόρφωσε μια νέα τάξη πραγμάτων στην ζωή μας. «Στην νέα τάξη πραγμάτων, τα παιδιά μεγαλώνουν έχοντας την αγκαλιά μόνο των γονιών ενώ στερούνται την πιο γνήσια και όμορφη αγκαλιά της γιαγιάς, του παππού, του θείου, της θείας και των φίλων. Φαντάζεστε τι ψυχολογία έχουμε να παραδώσουμε στις νέες γενιές που έρχονται; Τα επόμενα τρία-τέσσερα χρόνια, πιθανόν αυτές οι αποστάσεις και οι εναγκαλισμοί να μην υπάρχουν πέραν της άμεσης οικογένειας», είπε.

Μπήκε στην ζωή μας, η απρόσωπη επικοινωνία

Αυτό που γίνεται τώρα, αναφέρει ο κ. Ράφτης, είναι ότι κρατούμε αποστάσεις και δημιουργούμε μια νέα γενιά ανθρώπων που θα έχουν απρόσωπη επικοινωνία. «Τα παιδιά θα είναι φοβισμένα ως προς το να θέλουν να κάνουν χειραψία και να εκφράζουν τα συναισθήματα τους σωματικά και να έχουν ως τρόπο έκφρασης την λεκτική επικοινωνία και από απόσταση. Χάνεται η ανθρώπινη επαφή. Το άγγιγμα, το χάδι, το φιλί, η χειραψία, η αγκαλιά, αυτά τα χαρακτηριστικά στοιχεία που ο άνθρωπος έφερε ενστικτωδώς μαζί του και που πάει από γενεά σε γενεά, τώρα φαίνεται να καταργούνται», σημειώνει.

Η νέα γενιά, ανέφερε, χάνει αυτή την ζεστασιά και γίνονται πλέον οι ανθρώπινες σχέσεις πιο απρόσωπες, πιο απόμακρες και παράλληλα πιο καχύποπτες.

«Γινόμαστε καχύποπτοι. Διατηρείς την απόσταση των δύο μέτρων και νομίζεις ότι ο άλλος που βλέπεις έχει κορωνοϊό. Την ίδια στιγμή κι αυτός πιστεύει ότι μπορεί εσύ να έχεις κορωνοϊό. Μιλάμε για σταγονίδια από βήχα. Μα ποιος δεν θα βήξει; Σήμερα φοβάσαι να βήξεις. Ο βήχας πλέον είναι ύβρης. Ένας τρόπος εκτόνωσης του ανθρώπινου οργανισμού είναι και το απλό φτάρνισμα, όπου προ κορωνοϊού, η ανταπόκριση του κόσμου σε κάποιον που φταρνιζόταν ήταν άμεση και τον παρέπεμπε στην υγειά του. Ενώ σήμερα το φτάρνισμα καταντά να είναι μια πράξη, η οποία προκαλεί φόβο και πανικό στους άλλους τριγύρω. Και ταυτόχρονα προκαλεί ενοχή στον άνθρωπο που φταρνίζεται. Δύο απλές πράξεις που είναι στην φύση του ανθρώπου, καταντούν να είναι στιγματισμένες. Όλα αυτά τα απλά πράγματα ενισχύουν ακόμη πιο πολύ την καχυποψία και την ανασφάλεια μεταξύ των ανθρώπων», προσθέτει.

Ανασφάλεια, φοβίες και παράπλευρες παθήσεις του κορωνοϊού

Ο κ. Ράφτης λέει ότι οι αποστάσεις, η καχυποψία του ανθρώπου προς τον συνάνθρωπο του και η ανασφάλεια που του δημιουργούν αυτές οι καταστάσεις, κάνουν τον κόσμο να γίνεται πιο ανασφαλής, να έχει παραπάνω φοβίες. Παράλληλα η στέρηση της ελευθερίας οπωσδήποτε θα του προκαλέσει κατάθλιψη.

Μέσα από τον κορωνοϊό, σημειώνει, υπάρχουν άλλες «παθήσεις» παράπλευρες.

«Ο εγκλωβισμός του κόσμου στα σπίτια του παράλληλα με την οικονομική κατάσταση των περισσοτέρων νοικοκυριών προκαλεί κατάθλιψη και θα έχουμε και πιθανές αυτοκτονίες. Θα κλονιστεί η κοινωνική δομή διότι πολλά άτομα θα καταρρεύσουν οικονομικά, ψυχολογικά, στερούμενοι την ελευθερία τους, τους οικονομικούς τους πόρους και θα τους οδηγήσει σε μια ψυχοσωματική κατάρρευση που μπορεί να οδηγήσει στα άκρα. Πιστεύω ότι λόγω αυτών των ντόμινο εξελίξεων από τον κορωνοϊό θα εμφανιστούν αυξητικές τάσεις ανεργίας, κρούσματα αυτοκτονιών, ενδοοικογενειακής βίας και πιθανό να υπάρξει μια αύξηση εγκληματικότητας ανά το παγκόσμιο», επισημαίνει.

Η εξ αποστάσεως μάθηση θα προκαλέσει αποξένωση των παιδιών

Η εξ αποστάσεως μάθηση μέσω της τεχνολογίας μπαίνει σε μια άλλη μορφή εκπαίδευσης που μπορεί να βοηθά μεν αλλά στο τέλος χάνεται η ομαδικότητα των παιδιών στην σχολική αυλή, η άμεση επαφή με τους εκπαιδευτικούς, οι διάφορες εορταστικές εκδηλώσεις και δραστηριότητες καθώς επίσης η άθληση τους.

«Οι σχέσεις των μαθητών πλέον δεν θα έχουν αυτή την ομορφιά που είχε παλιά με τις παρέες στο διάλειμμα, τα ομαδικά παιγνίδια που έχουν σχέση με την σωματική επαφή αλλά θα είναι όλοι τους πιο απόμακροι και θα κρατούν τις αποστάσεις τους. Η ενέργεια του νέου, πού θα διοχετεύεται πλέον όταν δεν θα έχει την ομορφιά της εκτόνωσης μέσα από το παιγνίδι και την κοινωνικοποίηση; Αυτό-απομονώνεται και πάει στα ηλεκτρονικά του παιγνίδια όπου εκεί υπάρχουν άλλες παγίδες. Και θα βρίσκει τρόπους διεξόδους εκτόνωσης με λανθασμένες επιλογές κι αυτό θα έχει άμεσο αντίκτυπο και στην οικογένεια και στην κοινωνία», αναφέρει.

Κάποιοι θα βλέπουν τώρα διαφορετικά την Θεία Κοινωνία

Ο κ. Ράφτης σημειώνει ότι μερίδα του πληθυσμού θα βλέπουν με διαφορετικό μάτι τώρα την Θεία Κοινωνία. Οι υποδείξεις των ειδικών ότι μπορεί να προκαλέσει μετάδοση ιών, έχει προβληματίσει αρκετά άτομα και τους έχει κάμει να είναι πιο ενσυνείδητοι τουλάχιστον στην παρούσα φάση. Ο κορωνοϊός δημιούργησε την φοβία ακόμη και για την Θεία Κοινωνία. Με λίγα λόγια ο κορωνοϊός είναι παντού.

Η χρήση μάσκας

«Η μάσκα είναι κάτι το οποίο θα επηρεάσει τον κόσμο. Μπαίνει σε μια άλλη κατάσταση, είναι σαν να του βάζουμε ένα επιπρόσθετο αξεσουάρ στο πρόσωπο του. Χάνεται και το αίσθημα της αισθητικής ιδιαίτερα για την γυναίκα και επιπλέον δημιουργεί μια αγχωτική κατάσταση στα άτομα που έχουν συνηθίσει να έχουν το πρόσωπο τους ελεύθερο και ακάλυπτο. Δημιουργεί άγχος σε συνδυασμό με κατάθλιψη», επισημαίνει ο κ. Ράφτης.

Κορωνοϊός και ΜΜΕ

Ο κ. Ράφτης αναφέρει πως αναστάτωση προκαλούν στον κόσμο τα μέσα μαζικής ενημέρωσης που προσπαθούν με τον τρόπο τους, να δώσουν όλες τις ειδήσεις για την κατάσταση που επικρατεί με τον κορωνοϊό. Σημειώνει ότι είναι καλύτερα τα μέσα μαζικής ενημέρωσης να γίνουν πιο πολυθεματικά και να ασχολούνται και με καθημερινά τοπικά και διεθνή θέματα που δεν έχουν σχέση με τον κορωνοϊό ούτως ώστε και ο πολίτης να έχει μια πλήρη εικόνα για το τι γίνεται γύρω του.

«Όλοι οι ειδικοί επιστήμονες και μη που παρελαύνουν καθημερινά σε όλα τα ΜΜΕ προσπαθούν να μας καθησυχάσουν και μας συμβουλεύουν να μην πανικοβαλλόμαστε αλλά ταυτόχρονα σπέρνουν οι ίδιοι τον πανικό, χωρίς να το καταλαβαίνουν. Πώς μετρούνται αυτά τα παράπλευρα «κρούσματα»; Μήπως τελικά θα σώσουμε το δέντρο αλλά θα κάψουμε το δάσος; Αν λοιπόν θέλετε να μειώσετε το άγχος σας και να προστατεύσετε την υγεία σας, λιγοστέψτε το χρόνο παρακολούθησης των σχετικών ειδήσεων και κάνετε στροφή προς τον εαυτό σας επανεκτιμώντας τα γεγονότα και αναπροσαρμόστε τους στόχους σας», λέει ο κ. Ράφτης.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Αυτό που πρέπει να μας καταβάλλει όλους, συμπληρώνει, είναι σίγουρα η ψυχραιμία, η τήρηση των οδηγιών από τους ειδικούς και όσο πιο συνεπείς είμαστε, τόσο πιο εύκολα θα βγούμε από την κορωνοϊκή κρίση.