"Κλειδί" υγείας και ηρεμίας ο ήσυχος, ποιοτικός ύπνος

11 September 2020, 16:00

Ο ύπνος έχει τέσσερα στάδια, με τα πρώτα δύο να αφορούν στον ελαφρύ ύπνο, το τρίτο να περιλαμβάνει τον καλό, βαθύ ύπνο και το στάδιο REM να είναι αυτό των ονείρων. Όπως αναφέρουν οι ειδικοί, κάθε στάδιο είναι σημαντικό, αλλά το τρίτο και το REM είναι εκείνα που αποκαθιστούν καλύτερα τις λειτουργίες του οργανισμού. Ένας υγιής κύκλος ύπνου καταλαμβάνει τουλάχιστον 90 λεπτά.

Τι γίνεται όμως όταν χτυπάει το ξυπνητήρι κι εμείς πατάμε το κουμπί "αναβολής" ώστε να ξαναχτυπήσει σε λίγο χαρίζοντάς μας μερικά λεπτά ακόμα ύπνου; Όπως εξηγούν οι ειδικοί, «με το κουμπί της αναβολής δεν κερδίζει κανείς. Ούτε ξεκουραζόμαστε, ούτε απολαμβάνουμε ένα ελεύθερο και χαλαρό πρωινό. Το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να βάλουμε ξυπνητήρι σε μια ρεαλιστική ώρα και να δημιουργήσουμε μια ενεργητική πρωινή ρουτίνα, από το να πείθουμε τον εαυτό μας ότι μερικά παραπάνω λεπτά στο κρεβάτι είναι αυτό που χρειαζόμαστε».

Και παρότι δεν έχουν γίνει έρευνες συγκεκριμένα για το κουμπί της αναβολής στο ξυπνητήρι, κάποιες άλλες που αφορούν τον διαταραγμένο ύπνο, έχουν αναδείξει επιχειρήματα υπέρ της διακοπής της χρήσης του. Σε μία μελέτη μάλιστα, οι συμμετέχοντες που επαναλαμβανόμενα ξυπνούσαν τέσσερις φορές κατά τη διάρκεια της νύχτας αλλά κοιμούνταν συνολικά 8 ώρες, ανέφεραν παρόμοια επίπεδα κούρασης με εκείνους που είχαν κοιμηθεί μόλις τέσσερις ώρες. Δε θα ήταν υπερβολικό, λοιπόν, να πούμε ότι όταν ξυπνάμε από τον ήχο της αφύπνισης, κοιμόμαστε ξανά για λίγο κι έπειτα ξαναχτυπά το ξυπνητήρι, το πιθανότερο είναι να αυξάνεται η κούρασή μας.

Και κάτι ακόμα που θα έπρεπε να μας ανησυχεί στη χρήση της αναβολής αφύπνισης, είναι αυτό που οι επιστήμονες αποκαλούν «αδράνεια ύπνου». Πρόκειται για τα αισθήματα αυξημένης υπνηλίας, της μειωμένης εγρήγορσης και άλλων σωματικών και γνωστικών συμπτωμάτων που βιώνουμε μετά το ξύπνημα, τα οποίο μπορεί να επηρεάσουν την ικανότητα υλοποίησης απλών εργασιών. Παρόλο που η αδράνεια ύπνου σταδιακά υποχωρεί συνήθως εντός μίας ώρας, το ξύπνημα κατά τη διάρκεια του λάθος κύκλου ύπνου (κυρίως τα στάδια 3 και REM) μπορεί να την κάνει να διαρκέσει έως και τέσσερις ώρες.

Μαρία Τσιλιμιγκάκη