Τα μυστικά του ψωμιού για την υγεία μας

Το ψωμί αποτελεί ένα από τα βασικά στοιχεία της καθημερινής μας διατροφής. Ποια όμως είναι τα μυστικά του για την υγεία μας;

Ας ξεκινήσουμε με τα συστατικά:

Το ψωμί παρασκευάζεται από αλεύρι και νερό, μαγιά ή προζύμι που χρησιμεύει για τη διόγκωση, το «φούσκωμα» δηλαδή του ζυμαριού, και ελάχιστο αλάτι, απαραίτητο για τη δράση της μαγιάς. Τα συνήθη είδη ψωμιού που συναντάμε στα ράφια του αρτοποιείου ή του σούπερ μάρκετ είναι:

Ψωμί ολικής άλεσης

Για την παρασκευή του, χρησιμοποιείται αλεύρι ολικής άλεσης, το οποίο περιέχει το πίτουρο, το φύτρο και το ενδόσπερμα. Είναι πλούσιο σε βιταμίνες Β, βιταμίνη Ε και πρωτεΐνη, και περιέχει περισσότερα ιχνοστοιχεία και φυτικές ίνες από ό,τι το άσπρο.

Άσπρο ψωμί

Γίνεται από αλεύρι που περιέχει μόνο τον κεντρικό πυρήνα των σιτηρών (ενδοσπέρμιο).

Μαύρο ψωμί

Παρασκευάζεται από αλεύρι που προέρχεται από το ενδοσπέρμιο του σίτου και από 10% πίτουρο.

Χωριάτικο ψωμί

Αυτό το ψωμί παρασκευάζεται από αλεύρι, το οποίο παράγεται αποκλειστικά και μόνο από σκληρό σιτάρι και έχει χρυσοκίτρινο χρώμα.

Ψωμί από καλαμπόκι

Παρασκευάζεται από αλεύρι καλαμποκιού, το οποίο παράγεται από την άλεση του αραβοσίτου, έχει έντονο κίτρινο χρώμα, απαλή υφή και νόστιμη γεύση.

Ψωμί σίκαλης

Γίνεται από αλεύρι σίκαλης, το οποίο έχει υψηλότερη περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες από πολλούς κοινούς τύπους ψωμιού και συχνά είναι πιο σκούρο στο χρώμα. Έχει περισσότερες ίνες από το λευκό ψωμί.

Πολύσπορο ψωμί

Πρόκειται για υψηλής θρεπτικής αξίας ψωμί, πλούσιο σε φυτικές ίνες, βιταμίνες, αμινοξέα και θρεπτικά συστατικά. Από το όνομά του, καταλαβαίνουμε ότι παρασκευάζεται από διάφορα είδη δημητριακών.

Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει σημαντική διαφορά θερμίδων ανάμεσα στους διάφορους τύπους ψωμιών σε ό,τι αφορά τις θερμίδες. Τυχόν διαφοροποίηση οφείλεται στην προσθήκη ζάχαρης, γάλακτος και σουσαμιού.

Πόσο παχυντικό είναι το ψωμί

Η απάντηση εξαρτάται από την συνολική ποσότητα υδατανθράκων που καταναλώνει κανείς αν συνυπολογίσει ψωμί, ρύζι, μακαρόνια, πατάτες κλπ. Προσοχή όμως σε μια … αγαπημένη σε πολλούς αμαρτία:

Αν βουτάμε τη μπουκιά μας στο λάδι ή στην σάλτσα πολλαπλασιάζουμε τις θερμίδες που καταναλώνουμε, καθώς μια κουταλιά της σούπας ελαιόλαδο έχει 120 θερμίδες, που αντιστοιχούν περίπου σε 2 φέτες ψωμί.

Υπάρχουν παθήσεις στις οποίες απαγορεύεται το ψωμί;

Στην περίπτωση του σακχαρώδη διαβήτη, αντίθετα με ότι πιστεύαμε παλιότερα, το ψωμί δεν απαγορεύεται.

Πρέπει όμως να σχεδιάζεται προσεκτικά η ποσότητα που πρέπει να καταναλώνεται σε κάθε γεύμα, ανάλογα και με τα υπόλοιπα τρόφιμα του διαιτολογίου.

Προτιμώνται επίσης ψωμιά πλούσια σε φυτικές ίνες.

Στην κοιλιοκάκη που είναι μια αυτοάνοση πάθηση απαιτείται διατροφή χωρίς γλουτένη.

Επομένως, το ψωμί που παρασκευάζεται από αλεύρι σίτου, κριθάρι και σίκαλη δεν πρέπει να καταναλώνεται. Μπορεί να αντικατασταθεί από ψωμί που παρασκευάζεται αποκλειστικά και μόνο από αλεύρι καλαμποκιού ή ρυζιού.

Πηγές: * CIQUAL Table (French IT centre on food quality) ** Dr Patrick Sérog, Dr Jean-Michel Cohen "Savoir manger, le guide des aliments".