Είναι οι λιγούρες ένα είδος εθισμού;

Οι περισσότεροι έχουμε βιώσει μια έντονη επιθυμία να φάμε ένα συγκεκριμένο φαγητό, ιδανικά αμέσως και χωρίς καμία καθυστέρηση...  Αυτές οι λιγούρες μπορούν να εμφανιστούν ανά πάσα στιγμή και δεν τροφοδοτούνται πάντα από την πείνα, αναφέρει το Harvard School of Public Health.

Αν και είναι αρκετά σαφές ότι ορισμένα τρόφιμα έχουν την ικανότητα να θέλουμε να τα φάμε συχνότερα, είναι λιγότερο σαφές εάν το φαγητό μπορεί να είναι «εθιστικό» με τον ίδιο τρόπο που είναι τα ναρκωτικά και το αλκοόλ. Η όρεξη για φαγητό μπορεί επίσης να προκληθεί από διατροφική ανεπάρκεια, πλήξη ή περιορισμούς που επιβάλλουμε στον εαυτό μας. Ο εθισμός στα τρόφιμα είναι ένα βήμα πιο πέρα, που περιλαμβάνει όχι μόνο έντονη επιθυμία, αλλά και την εμφάνιση απώλειας ελέγχου των διατροφικών συμπεριφορών και επαναλαμβανόμενης υπερβολικής κατανάλωσης φαγητού.

Μερικοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι τα καθοριστικά χαρακτηριστικά του εθισμού στα ναρκωτικά και το αλκοόλ δεν μοιάζουν με τον εθισμό στα τρόφιμα.

Ωστόσο, μελέτες σε ζώα έχουν αποδείξει ότι τα ιδιαίτερα γευστικά τρόφιμα και οι εθιστικές ουσίες μπορούν να προκαλέσουν ανισορροπίες στο σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου. Τα «κανονικά» διατροφικά μοτίβα ρυθμίζονται από τις αποκρίσεις του εγκεφάλου με την απελευθέρωση ορμονών και χημικών ουσιών της όρεξης, έτσι ώστε κάποιος να τρώει όταν πεινάει και να σταματά όταν είναι χορτασμένος. 

Πιστεύεται επίσης ότι αυτό το σύστημα ανταμοιβής είναι υπερβολικά διεγερμένο και διαταραγμένο, έτσι ώστε ένα άτομο μπορεί να αναζητά συνεχώς συγκεκριμένες τροφές, ειδικά όταν αισθάνεται αρνητικά συναισθήματα, όπως πολύ άγχος. Η επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά κατανάλωσης νόστιμων τροφών για την παραγωγή ευχάριστων ή ηρεμιστικών συναισθημάτων με την απελευθέρωση ντοπαμίνης, μπορεί να καταστήσει τον εγκέφαλο να αναζητήσει αυτήν την απόκριση.

Παρ’ όλα αυτά, εάν υπάρχει μειωμένη ανταπόκριση του συστήματος ανταμοιβής (εάν, για παράδειγμα, εκκρίνεται λιγότερη ντοπαμίνη) μπορεί κάποιος να βιώσει λιγότερη ικανοποίηση μετά το φαγητό. Ως αποτέλεσμα, κάποιος μπορεί να τρώει μεγαλύτερες ποσότητες γευστικών τροφών για να προσπαθήσει να επιτύχει την ίδια ανταμοιβή. Ένα παρόμοιο αποτέλεσμα παρατηρείται με τον εθισμό στα ναρκωτικά ή το αλκοόλ. Μελέτες σε ζώα έχουν δείξει ότι όταν η κορτιζόλη απελευθερώνεται με χρόνιο στρες, οι αλλαγές στην απόκριση του εγκεφάλου μπορεί να οδηγήσουν σε χαμηλότερα επίπεδα ντοπαμίνης και αυξημένη λαχτάρα. Το άγχος έχει επίσης συσχετιστεί με αυξημένα επίπεδα της ορμόνης γκρελίνης, προκαλώντας και πάλι ισχυρότερη λαχτάρα.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Μια ανασκόπηση κλινικών δοκιμών που εξετάζουν τη σχέση των εξαιρετικά εύγευστων ζαχαρούχων τροφών και των αρνητικών συναισθημάτων (στρες, άγχος, κατάθλιψη, φόβος) διαπίστωσε ότι η ζάχαρη έχει εθιστικά αποτελέσματα και προκαλεί στον εγκέφαλο αλλαγές παρόμοιες με άλλες εθιστικές ουσίες ενώ έχει την ικανότητα να προκαλέσει αρνητικά συμπτώματα στέρησης .