Πρώιμη διάγνωση 6 καρκίνων με νέο τεστ
16 Ιανουαρίου 2025, 16:00
Eπιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης με τη συμμετοχή του Έλληνα βιολόγου Δρ Δημ;hτρη Βαβούλη ανακοίνωσαν την ανάπτυξη αιματολογικής εξέτασης, η οποία υπόσχεται να φέρει επανάσταση στην πρώιμη διάγνωση του καρκίνου. Το νέο τεστ, που ονομάζεται TriOx, βασίζεται στην ανάλυση DNA στο αίμα με τεχνολογία μηχανικής μάθησης (machine learning) και εντοπίζει έξι διαφορετικούς τύπους καρκίνου σε πρώιμο στάδιο.
Ο Δρ Βαβούλης, συν-επικεφαλής της έρευνας, αναφέρει: «Πολλοί καρκίνοι, όπως ο παγκρεατικός και ο καρκίνος των ωοθηκών, συχνά διαγιγνώσκονται αργά, όταν η θεραπεία είναι δυσκολότερη και λιγότερο αποτελεσματική. Αν και η μέθοδός μας βρίσκεται ακόμη σε φάση ανάπτυξης, οραματιζόμαστε έναν κόσμο όπου ένας απλός αιματολογικός έλεγχος θα αρκεί για την έγκαιρη διάγνωση πολλαπλών καρκίνων».
Το TriOx αξιοποιεί μια προηγμένη τεχνική DNA ανάλυσης, γνωστή ως TAPS, που επιτρέπει στους ερευνητές να εξετάσουν χαρακτηριστικά του DNA. Πρόκειται για μορφή υγρής βιοψίας που ανιχνεύει απειροελάχιστα σημάδια ενδεικτικά καρκινογένεσης, ακόμη και όταν τα επίπεδα καρκινικού DNA είναι πολύ χαμηλά. Η καινοτομία του τεστ έγκειται στο ότι δεν περιορίζεται στην ανίχνευση 1-2 χαρακτηριστικών του καρκινικού DNA, όπως συμβαίνει με άλλες υπάρχουσες μεθόδους. Αντίθετα, συνδυάζει πολλαπλές πληροφορίες, προσφέροντας μεγαλύτερη ακρίβεια και ευαισθησία.
Η καθηγήτρια Anna Schuh, επικεφαλής ερευνήτρια του τμήματος Ογκολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, τόνισε τη σημασία αυτής της μεθόδου: «Το νέο τεστ συνδυάζει την αιχμή της επιστήμης με τη μηχανική μάθηση. Μας επιτρέπει να εξετάσουμε ολόκληρο το γονιδίωμα του καρκίνου, βελτιώνοντας την αξιοπιστία. Αν και βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο, πιστεύουμε ότι μπορεί να αυξήσει τα ποσοστά επιβίωσης παγκοσμίως, κάνοντας ρουτίνα την έγκαιρη διάγνωση μέσω ενός απλού αιματολογικού ελέγχου».
Στη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο Nature Communications, το TriOx δοκιμάστηκε σε δείγματα αίματος από ασθενείς με και χωρίς καρκίνο. Οι συμμετέχοντες περιλάμβαναν άτομα με συμπτώματα που θα μπορούσαν να οφείλονται σε καρκίνο, καθώς και υγιή άτομα χωρίς συμπτώματα.
Τα αποτελέσματα της μελέτης ανέδειξαν την υψηλή ακρίβεια του τεστ. Συγκεκριμένα, το TriOx πέτυχε ευαισθησία 94,9%, εντοπίζοντας σχεδόν όλους τους ασθενείς με καρκίνο, και εξειδίκευση 88,8%, διαχωρίζοντας με αξιοπιστία τα άτομα χωρίς καρκίνο και μειώνοντας τις πιθανότητες περιττών εξετάσεων ή θεραπειών.
Οι τύποι καρκίνου που εξετάστηκαν περιλάμβαναν τον καρκίνο του παχέος εντέρου, του οισοφάγου, του παγκρέατος, των νεφρών, των ωοθηκών και του μαστού.