Κίνδυνος από τα πλαστικά ακόμα και για τους απογόνους μας

Πολλές επιστημονικές ομάδες παγκοσμίως κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την επικινδυνότητα του πλαστικού στην υγεία μας, καλώντας μας να μειώσουμε δραματικά τη χρήση του αντικαθιστώντας το με άλλα υλικά. Τελευταία μελέτη επισημαίνει ότι ο κίνδυνος είναι τόσο υψηλός που «μεταφέρεται» στις επόμενες γενιές.

Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια υποστηρίζουν, ειδικότερα, ότι ένας πατέρας που εκτίθεται στις χημικές ουσίες των πλαστικών που επηρεάζουν τη μεταβολική υγεία, «κληροδοτεί» τη βλάβη στους απογόνους του, έως και δύο γενιές μετά. Τα συμπεράσματα της μελέτης δημοσιεύονται στην επιστημονική επιθεώρηση Environmental International.

Τα πλαστικά εμπεριέχουν χημικές ουσίες που διαταράσσουν τις ορμόνες, αυξάνοντας τον κίνδυνο πρόκλησης διάφορων χρόνιων παθήσεων, όπως ο διαβήτης και η παχυσαρκία. Μέχρι πρόσφατα, οι επιστήμονες είχαν επικεντρωθεί στο πώς η έκθεση στο πλαστικό επηρεάζει μία μητέρα, ενώ η πατρική έκθεση είχε περιθωριοποιηθεί επιστημονικά.

Σε αυτή τη νέα μελέτη, η ομάδα εξέτασε τον αντίκτυπο της πατρικής έκθεσης σε μια ουσία που ονομάζεται φθαλικός δικυκλοεξυλεστέρας (DCHP), την οποία οι κατασκευαστές προσθέτουν στο πλαστικό, με στόχο να αυξήσουν την αντοχή του. Οι μελετητές εξέτασαν την επίδραση αυτής της χημικής ουσίας στη μεταβολική υγεία ποντικών πρώτης και δεύτερης γενιάς. Τα πειράματά τους αποκαλύπτουν ότι η έκθεση στον φθαλικό δικυκλοεξυλεστέρα για 4 εβδομάδες έχει ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη υψηλής αντίστασης στην ινσουλίνη στους απογόνους πρώτης και δεύτερης γενιάς. Το εύρημα ήταν εμφανώς πιο αδύναμο στα ποντίκια δεύτερης γενιάς, εξακολουθούσε ωστόσο να υφίσταται.

«Βρήκαμε ότι η έκθεση του πατέρα σε φθαλικές ενώσεις που διαταράσσουν το ενδοκρινικό σύστημα μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στη μεταβολική υγεία των απογόνων του», δήλωσε ο Δρ Changcheng Zhou, καθηγητής βιοϊατρικών επιστημών στη Σχολή Ιατρικής, σε ανακοίνωση του Πανεπιστημίου.

Με τη μέθοδο PANDORA-seq, ο Δρ  Zhou και η ομάδα του εστίασαν συγκεκριμένα στα μικρομόρια RNA που υπάρχουν μέσα στο σπέρμα και μεταφέρουν γενετικές πληροφορίες στις μελλοντικές γενιές. Αυτό που διαπίστωσαν ήταν ότι η έκθεση στο φθαλικό δικυκλοεξυλεστέρα μπορεί να τροποποιήσει το RNA του σπέρματος. 

Στο πειραματικό στάδιο της μελέτης, η ομάδα έβαλε αρσενικά ποντίκια πρώτης γενιάς να αναπαραχθούν με μη εκτεθειμένα θηλυκά, ώστε να αποκτήσουν απογόνους δεύτερης γενιάς. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η έκθεση στον πατρικό φθαλικό δικυκλοεξυλεστέρα προκάλεσε μεταβολικές διαταραχές, τόσο σε αρσενικούς. όσο και σε θηλυκούς απογόνους πρώτης γενιάς, αλλά επηρέασε μόνο τους θηλυκούς απογόνους δεύτερης γενιάς.

Ο φθαλικός δικυκλοεξυλεστέρας είναι μια χημική ουσία που απαντάται ευρέως σε πολλά τρόφιμα, αλλά και στο νερό, καθώς και σε δείγματα ανθρώπινων ούρων και αίματος. Αν και ο άμεσος αντίκτυπος της ανθρώπινης έκθεσης σε αυτή τη χημική ουσία είναι ακόμα ασαφής, η Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος των ΗΠΑ έχει προσθέσει τον φθαλικό δικυκλοεξυλεστέρα σε μια λίστα υψηλής προτεραιότητας για αξιολόγηση κινδύνου. «Είναι σημαντικό να ελαχιστοποιήσουμε τη χρήση πλαστικών προϊόντων. 

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Αυτό μπορεί να συμβάλλει, επίσης, στη μείωση της ρύπανσης από πλαστικό, που αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά περιβαλλοντικά ζητήματα του σήμερα», προσθέτει ο Δρ Zhou.