Ο καρκίνος του προστάτη όταν διαγνωστεί πρώιμα, θεραπεύεται πλήρως

Ο καρκίνος του προστάτη είναι ο συχνότερος καρκίνος στον άνδρα και η δεύτερη αιτία θανάτου από νεοπλασματική νόσο μετά τον καρκίνο του πνεύμονα. 1 στους 7 άνδρες θα διαγνωσθεί με καρκίνο προστάτη στη διάρκεια της ζωής του, και 1 στους 37 άνδρες θα πεθάνει από καρκίνο του προστάτη. Ο καρκίνος του προστάτη έχει άμεση σχέση με την αύξηση της ηλικίας, έτσι το 30% των ανδρών πάνω από τα 55 χρόνια θα εμφανίσει καρκίνο του προστάτη, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τους ογδοντάχρονους είναι περίπου 80%. Ο χειρουργός ουρολόγος Ιωάννης Γκιάλας, επιστημονικός συνεργάτης κλινικής ΡΕΑ, τ. πρόεδρος Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας, εξηγεί τα είδη των προληπτικών και διαγνωστικών εξετάσεων που υπάρχουν...

"Ο καρκίνος φαίνεται να σχετίζεται άμεσα με την ηλικία και την ορμονική κατάσταση του άνδρα και σε αυτό εμπλέκονται γενετικοί παράγοντες που καθορίζονται από την φυλή και την κληρονομικότητα όπως επίσης και διατροφικοί παράγοντες. Άτομα υψηλού κινδύνου για εμφάνιση καρκίνου του προστάτη θεωρούνται τα άτομα της μαύρης φυλής και όσοι έχουν συγγενείς πρώτου ή δεύτερου βαθμού που σε μικρή ηλικία ( 45-50 έτη) εμφάνισαν καρκίνο του προστάτη. 

Η διατροφή φαίνεται να παίζει κάποιο ρόλο στην εμφάνιση του κλινικού καρκίνου που ευνοείται από τις λιπαρές τροφές και το κόκκινο κρέας. Αντίθετα τα φρούτα, τα λαχανικά, τροφές με φυτοοιστρογόνα και η λεγόμενη μεσογειακή διατροφή φαίνεται να δρουν προφυλακτικά. Άνδρες που πάσχουν από μεταβολικό σύνδρομο (σακχαρώδη διαβήτη, παχυσαρκία, υπέρταση, υπερχοληστεριναιμία), έχουν αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης της νόσου.

Στα αρχικά στάδια ο καρκίνος του προστάτη δεν παρουσιάζει κανένα απολύτως σύμπτωμα ή αν υπάρχουν συμπτώματα μοιάζουν με αυτά της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη, όπως συχνουρία, νυχτουρία, δυσκολία στην έναρξη της ούρησης, αίσθημα ατελούς κένωσης της ουροδόχου κύστης. Σε προχωρημένα στάδια της νόσου μπορεί να εμφανιστούν αιματουρία, αδυναμία, ανορεξία, απώλεια βάρους ή πόνος στη μέση.

Για τη διάγνωση της νόσου πρέπει να γίνουν ορισμένες εξετάσεις:

1) Δακτυλική εξέταση

Η πιο απλή αλλά αναγκαία εξέταση είναι η δακτυλική ψηλάφηση του προστάτη από το ορθό. Στον καρκίνο ο προστάτης είναι σκληρός στη σύσταση χωρίς αυτό να σημαίνει ότι κάθε σκληρία είναι καρκίνος. Στα αρχικά στάδια καρκίνου του προστάτη η δακτυλική εξέταση μπορεί να είναι φυσιολογική. Οι περισσότεροι καρκίνοι αναπτύσσονται στην περιφερική ζώνη του προστάτη και είναι εύκολα ανιχνεύσιμοι με τη δακτυλική εξέταση

2) Ειδικό προστατικό αντιγόνο ( PSA):

Πρόκειται για μια απλή εξέταση αίματος. Το ειδικό προστατικό αντιγόνο είναι μία ειδική πρωτεΐνη που παράγεται στον προστάτη και χρησιμεύει στη ρευστοποίηση του σπέρματος. Όταν η αρχιτεκτονική του αδένα διαταράσσεται όπως συμβαίνει στον καρκίνο κάποιες μικρές ποσότητες διαφεύγουν στην κυκλοφορία του αίματος και είναι αυτές που μετρούνται στο αίμα. Μικρές ή μέτριες αυξήσεις συχνά συνοδεύουν και καλοήθεις καταστάσεις όπως καλοήθη υπερπλασία ή φλεγμονές όπως η προστατίτιδα. Έτσι η αύξηση του PSA δε σημαίνει πάντα ότι ο άνδρας έχει καρκίνο του προστάτη αλλά ασφαλώς χρειάζεται να συμβουλευθεί τον ουρολόγο του για επιπλέον έλεγχο. Τα μειονεκτήματα του ειδικού προστατικού αντιγόνου είναι η χαμηλή ευαισθησία και ειδικότητά του, είναι δηλαδή ειδικό για τον προστάτη , αλλά όχι για τον καρκίνο καθώς υπάρχουν παράγοντες οι οποίοι  επηρεάζουν την τιμή του (καλοήθης υπερπλασία, φλεγμονές, κυστεοσκόπιση, τοποθέτηση καθετήρα).

3) Διορθικό υπερηχογράφημα

Η επόμενη εξέταση εάν βρεθεί αυξημένη η τιμή του PSA ή ανωμαλία στη δακτυλική εξέταση είναι το διορθικό υπερηχογράφημα (TRUS). Δηλαδή η απεικόνιση του προστάτη με υπερηχογράφημα από το ορθό.

4) Η πολυπαραμετρική Μαγνητική Τομογραφία του προστάτη (multiparametric Magnetic Resonance Image, mpMRI ) είναι  πλέον μια απαραίτητη εξέταση καθώς οι πληροφορίες που μας δίνει βοηθούν σε μεγάλο βαθμό να αποφασίσουμε αν θα προχωρήσουμε σε βιοψία του προστάτη ή σε  παρακολούθηση του ανδρα. Γίνεται σε μαγνητικό τομογράφο 3Tesla. Προς το παρόν δεν αντικαθιστά την κλασική βιοψία του προστάτη στη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη αλλά βοηθά στον εντοπισμό και στη χαρτογράφηση ύποπτων περιοχών του αδένα, ιδιαίτερα όταν έχει προηγηθεί μία αρνητική βιοψία. Με τον τρόπο αυτό σε επαναληπτική βιοψία που πιθανόν να χρειαστεί μπορούμε να πάρουμε δείγματα εκλεκτικά από το σημείο που η μαγνητική τομογραφία μας εντοπίζει ότι πιθανόν να υποκρύπτεται κάποια κακοήθεια. Σε περίπτωση κακοήθειας βοηθάει στη σταδιοποίηση της νόσου, στην επιλογή της θεραπείας (ενεργός παρακολούθηση ή ριζική θεραπεία), καθώς και στην παρακολούθηση ασθενών με νόσο υψηλού κινδύνου

5) Βιοψία του προστάτη αδένα:

Είναι η  εξέταση που θέτει οριστικά  τη διάγνωση του καρκίνου χωρίς καμία αμφιβολία. Συνήθως γίνεται δια μέσου του ορθού με τη βοήθεια του διορθικού υπερηχογραφήματος. Είναι απλή και συνήθως γίνεται με τοπική αναισθησία.

Τα τελευταία χρόνια εφαρμόζεται η τεχνική της Fusion βιοψίας του προστάτη η οποία έρχεται να συνδυάσει δυο τεχνολογίες, της πολυπαραμετρικής μαγνητικής τομογραφίας (mpMRI), η οποία ανιχνεύει τις ύποπτες εστίες, και εκείνη του διορθικού υπερηχογραφήματος, με το οποίο μπορεί να καθοδηγηθεί η βελόνα της βιοψίας.  

Με τη σύντηξη (fusion) των δυο εικόνων επιτυγχάνεται υψηλή διαγνωστική ακρίβεια ανίχνευσης του καρκίνου του προστάτη. Η Fusion βιοψία γίνεται με αναισθησία. Πρόσφατες δημοσιεύσεις δείχνουν ότι η χρήση της στοχευμένης βιοψίας με Fusion τεχνική βελτιώνει κατά πολύ τον αριθμό των καρκίνων του προστάτη που είναι κλινικά σημαντικοί και για τους οποίους θα απαιτηθεί επιθετικότερη προσέγγιση. Η πιθανότητα ανίχνευσης καρκίνου αυξάνεται κατά 40-50% σε σχέση με την κλασική βιοψία. 

Η πολυπαραμετρική μαγνητική μπορεί να ξεχωρίσει εκείνους τους ασθενείς με  πιθανότητα μη σημαντικά κλινικής νόσου και να μειώσει τον αριθμό των βιοψιών κατά περίπου 25%.  

Σύμφωνα με τις τελευταίες κατευθυντήριες οδηγίες της Ευρωπαικής Ουρολογικής Εταιρείας η βιοψία του προστάτη πρέπει να γίνεται διαπερινεικά. Η διαπερινεική προσπέλαση έχει το πλεονέκτημα ότι μπορεί να προσεγγίσει την πρόσθια επιφάνεια του προστάτη κάτι που δεν είναι εφικτό με τη διορθική προσπέλαση και με τον τρόπο αυτό να αυξήσει τα ποσοστά ανίχνευσης του καρκίνου έως 95%. Επιπλέον με τη μέθοδο αυτή  αποφεύγονται οι επιπλοκές της διορθικής βιοψίας όπως η αιμορραγία, η σήψη και οι λοιμώξεις.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Το είδος της θεραπείας εξαρτάται από το στάδιο δηλαδή την έκταση της νόσου, την ηλικία του ασθενή, τη γενική του κατάσταση και από την προτίμησή του".