Ύπνωση: Ένας τρόπος ψυχικής τόνωσης και αντιμετώπισης προβλημάτων
04 Ιανουαρίου 2025, 09:00
Όπως αναφέρει σε άρθρο της στο The Conversation η Δρ Peta Stapleton, καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Bond, η πρακτική της υπνοθεραπείας χρονολογείται από τον 18ο αιώνα οπότε ο Γερμανός γιατρός Franz Mesmer επινόησε τον όρο «ύπνωση», διαμορφώνοντας τη σύγχρονη χρήση του. Η υπνοθεραπεία προκαλεί σκόπιμα μια κατάσταση αυξημένης χαλάρωσης και εστιασμένης προσοχής.
Ενώ βρίσκεται κάποιος σε κατάσταση ύπνωσης, το μυαλό είναι συγκεντρωμένο, απαλλαγμένο από εξωτερικούς περισπασμούς και ανοιχτό σε υποδείξεις. Ωστόσο, η ύπνωση δεν είναι ύπνος ή ασυνειδησία. Αντίθετα, παρέχει πρόσβαση στο υποσυνείδητο, όπου «κρύβονται» οι αναμνήσεις, τα συναισθήματα και πρότυπα συμπεριφοράς.
Ο θεραπευτής κατευθύνει προς τη χαλάρωση, προσφέροντάς σας προτάσεις που θα σας βοηθήσουν να σκεφτείτε και να νιώσετε διαφορετικά για θέματα που έχετε εντοπίσει εκ των προτέρων, όπως το να ξεπεράσετε τους φόβους ή να διαχειριστείτε το άγχος σας. Οι συνεδρίες υπνοθεραπείας περιλαμβάνουν μια δομημένη διαδικασία, διαφορετικών σταδίων:
Στο εισαγωγικό στάδιο, ο θεραπευτής βοηθά τον ασθενή να φτάσει σε μια χαλαρή κατάσταση, συχνά καθοδηγώντας τον να οραματιστεί εικόνες και σενάρια που του προκαλούν ηρεμία. Στο στάδιο της εμβάθυνσης, ο θεραπευτής χρησιμοποιεί τεχνικές όπως η προοδευτική μυϊκή χαλάρωση ή επαναλαμβανόμενες τεχνικές, όπως η καταμέτρηση ή ήπιοι, ρυθμικοί ήχοι.
Στο στάδιο της υπόδειξης, εισάγονται θετικές επιβεβαιώσεις ή οραματισμοί για να αναδιαμορφωθούν αρνητικά μοτίβα σκέψης ή να καλλιεργηθούν υγιέστερες αντιδράσεις στα διάφορα ερεθίσματα. Στο στάδιο της αφύπνισης, ο ασθενής οδηγείται απαλά πίσω στην πλήρη επίγνωση, συχνά εστιάζοντας σε σωματικές αισθήσεις.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι θεραπευτές που καθοδηγούν τη διαδικασία παρέχουν μόνο υποδείξεις, δεν «ελέγχουν» τι κάνει το άτομο κατά τη διάρκεια της ύπνωσης – ο ασθενής είναι εκείνος που επιλέγει αν θα ενεργήσει σύμφωνα με τις υποδείξεις του θεραπευτή.
Σύμφωνα με έρευνες, το 10%-20% των ανθρώπων δεν μπορούν να υπνωτιστούν εύκολα, ενώ ένα παρόμοιο ποσοστό ανθρώπων δεν είναι δεκτικό στην υπνοθεραπεία. Παρ’ όλα αυτά, οι περισσότεροι μπορούν να επωφεληθούν, αρκεί να εξασκηθούν στη χαλάρωση.
Η υπνοθεραπεία είναι αποτελεσματική σε καταστάσεις στους οποίους συμμετέχουν συναισθηματικοί ή συμπεριφορικοί παράγοντες, όπως είναι:
Στρες: Οι τεχνικές χαλάρωσης στην υπνοθεραπεία μειώνουν το άγχος και προάγουν την ηρεμία.
Διαχείριση του πόνου: Η ύπνωση έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τον χρόνιο πόνο και τη δυσφορία.
Αντιμετώπιση φοβίας: Η υπνοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει τα άτομα να ξεπεράσουν τις φοβίες τους, μέσω της αναπαλαίωσης των φόβων.
Διακοπή του καπνίσματος: Μελέτες δείχνουν ότι η ύπνωση βελτιώνει τις πιθανότητες διακοπής του καπνίσματος, μειώνοντας την επιθυμία και ενισχύοντας την αποφασιστικότητα.
Βελτίωση του ύπνου: Η ύπνωση προάγει τον καλύτερο ύπνο, ενώ είναι απαλλαγμένη από τις παρενέργειες που σχετίζονται με τη φαρμακευτική αγωγή.
Διαχείριση βάρους: Βοηθά στην αντιμετώπιση του συναισθηματικού φαγητού και προωθεί πιο υγιεινές συνήθειες.
Ψυχολογικοί παράγοντες, όπως το άγχος, ο φόβος και η αγωνία, μπορούν να ενισχύσουν τις σωματικές αισθήσεις, συμπεριλαμβανομένου του πόνου, ενώ οι θετικές ψυχικές εκφάνσεις μπορούν να ενισχύσουν την επούλωση και την αποκατάσταση.
Μελέτες ασχολήθηκαν με την επίδραση της ύπνωσης στο σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και διαπίστωσαν ότι βοηθά στη μείωση συμπτωμάτων όπως ο πόνος, η διάρροια και η δυσκοιλιότητα, οφέλη που διαρκούσαν έως και 5 χρόνια αργότερα. Μια ανασκόπηση 17 μελετών διαπίστωσε ότι η ύπνωση είναι επίσης εξαιρετικά αποτελεσματική για τη μείωση του άγχους, κάτι εξαιρετικά σημαντικό για όσους υποβάλλονται σε ιατρικές διαδικασίες. Μελέτες δείχνουν ότι η ύπνωση μπορεί να μειώσει το άγχος και την αγωνία τους πριν από την επέμβαση, καθώς και τον επακόλουθο πόνο, συμπεριλαμβανομένων των οδοντιατρικών επεμβάσεων.
Η ύπνωση μπορεί επίσης να λειτουργήσει ως εναλλακτική λύση στη φαρμακευτική αγωγή για την ανακούφιση από τον πόνο. Για παράδειγμα, οι κατευθυντήριες γραμμές για τη διαχείριση του χρόνιου πόνου μετά από καρκίνο στις Ηνωμένες Πολιτείες συνιστούν πλέον στους ενήλικες να χρησιμοποιούν τόσο ιατρικές, όσο και μη ιατρικές τεχνικές, συμπεριλαμβανομένων των ψυχοσωματικών θεραπειών, όπως η ύπνωση.
Tags: ύπνωση