Οι στόχοι της νέας χρονιάς και οι επιπτώσεις τους στη ψυχολογία μας

Μια αρκετά «πολύπλοκη» χρονιά έφθασε στο κλείσιμό της και η καθιερωμένη συνήθεια των περισσοτέρων ανθρώπων, θα επαναληφθεί και φέτος: Θέτουμε στόχους για τη νέα χρονιά που συνήθως αφορούν σε μια καλύτερη διατροφή, λιγότερα έξοδα, περισσότερο χρόνο για την οικογένεια και φίλους, διακοπή καπνίσματος και λιγότερο χρόνο στο διαδίκτυο και τα κοινωνικά δίκτυα. Όμως, ενώ αρχικά οι περισσότεροι θεωρούν ότι θα τα καταφέρουν, έρευνες στο συγκεκριμένο θέμα αποκαλύπτουν ότι οι περισσότεροι τα παρατούν, πριν καν τελειώσει ο Ιανουάριος.

Αναφέρει σχετικά η ψυχολόγος- ψυχοθεραπεύτρια Ιωάννα Θεοδωρακοπούλου:

Δεν μας εκπλήσσει βέβαια γιατί εφόσον κάθε χρόνο θέτουμε τους ίδιους στόχους, σημαίνει ότι δεν τους πετύχαμε. Αν ήδη αγχωθήκατε και σκέφτεστε ότι δεν αξίζει να το κάνετε πια, θα σας πω ότι οι άνθρωποι που θέτουν ετήσιους στόχους έχουν 10 φορές περισσότερες πιθανότητες να πετύχουν τους στόχους τους από αυτούς που δεν το συνηθίζουν.

Ο λόγος που συνήθως εγκαταλείπουμε τους στόχους μας δεν είναι τόσο η αδυναμία δέσμευσης ή έλλειψη κατάλληλης διάθεσης αλλά κάποιες «παγίδες» στον τρόπο που επεξεργαζόμαστε τους στόχους μας. Τις βλέπουμε συχνά και σίγουρα θα βοηθήσει αν μάθουμε να τις αποφεύγουμε.

Πόσες φορές θυμάστε να ορίζετε στόχους οι οποίοι και μόνο στην σκέψη πνίγεστε; Κι αυτό εξηγείται. Μοιάζει κάποιες φορές σαν να περιμένουμε όλο το χρόνο για να ορίσουμε στόχους, οπότε μόνο πολύ μεγάλοι αναμένεται να είναι. Όμως όταν οι στόχοι δεν είναι ρεαλιστικοί – πάντα με γνώμονα ότι έχουμε καταφέρει μέχρι εχθές - θα αποδυναμώσουν το κίνητρο. Βέβαια θα ακούτε συχνά ότι οι πιο δύσκολοι στόχοι μας ενεργοποιούν πιο εύκολα. Ναι αλλά είναι εξίσου σημαντικό να θυμόμαστε ότι χρειάζεται να πιστεύουμε ότι πραγματικά είναι εφικτό να γίνουν. 

Δεν χρειάζεται να πάψουμε να θέτουμε πολύ μεγάλους στόχους, απλά πρέπει να μάθουμε να δημιουργούμε μικρά βήματα προς τον τελικό στόχο. Έτσι κάθε στιγμή θα έχουμε εικόνα για το επόμενο διαχειρίσιμο βήμα και αποφεύγοντας την αποθάρρυνση, θα φθάσουμε στον προορισμό μας βήμα βήμα.

Μια άλλη επίσης συχνή παγίδα είναι ότι δεν αποδεχόμαστε τα πιθανά εμπόδια. Όμως αν δεν τα υπολογίσουμε, τότε όταν θα έρθει το φρενάρισμα έως και η φαινομενικά μη-προσπελάσιμη δυσκολία, δεν θα ξέρουμε τί μπορούμε να κάνουμε. Μπορεί να υπάρξει δυσκολία από την πρώτη εβδομάδα ή και ποτέ. Συνήθως βέβαια υπάρχουν αρκετές στο μεσοδιάστημα, οπότε ωφελεί να δούμε ξεκάθαρα και να βάλουμε στα παιχνίδια πιθανά εμπόδια όπως και εναλλακτικές στη διαχείρισή τους. Έτσι θα αυξήσουμε τις πιθανότητες να μην εγκαταλείψουμε στην πρώτη δυσκολία με δικαιολογία «την μαύρη μου μοίρα».

Συνήθης λογική, η σκέψη σε όρους μαύρου ή άσπρου ή αλλιώς όλα-ή-τίποτα. Η αλήθεια είναι ότι είναι φυσική τάση. «Αν δεν ολοκληρώσω τον Μαραθώνιο είμαι λαπάς», «Αν δεν πάρω Α, είμαι αποτυχημένος». Υπάρχουν άνθρωποι που υποστηρίζουν ότι αυτός ο τρόπος σκέψης κινητοποιεί αλλά η ζωή δείχνει ότι στρώνει το χαλί για απογοητεύσεις. Αν πάρουμε Β ή βγάλουμε τον ημιμαραθώνιο, αντί να νοιώθουμε υπερηφάνεια και με δύναμη να συνεχίσουμε τις προσπάθειες, κάνουμε επίθεση στον εαυτό μας ότι δεν είμαστε αρκετά καλοί και έτσι οδηγούμαστε να εγκαταλείψουμε κάθε προσπάθεια.  

Θα μου πείτε, και πώς ξεπερνιέται αυτή η λογική. Θα βοηθήσει να σκεφτούμε τους στόχους μας σε ένα εύρος θετικών αποτελεσμάτων. Για παράδειγμα, αν θέλω να χάσω βάρος, ας ξεκινήσω με ένα στόχο στα 2 κιλά, ώστε όταν τον φθάσω και έχω ήδη αρχίσει να νοιώθω όμορφα, να συνεχίσω την προσπάθεια.

Και φυσικά μην τυχόν και λοξοδρομήσουμε. Αυτομαστίγωμα! Γινόμαστε πολύ άδικοι με τον εαυτό μας και χωρίς καμία λογική γινόμαστε υπερβολικά αυστηροί. Αυτά δεν είναι τα συστατικά της συνταγής της επιτυχίας. Σταματάμε να προσπαθούμε μόλις αισθανθούμε χαζοί, αδύναμοι, κλπ. Αν ενώ οδηγούσες, χωρίς να το αντιληφθείς πέρασες ένα απαγορευτικό και σου έδωσαν κλήση, θα έλεγες στον εαυτό σου, «είναι απαίσιο, δεν μπορώ να πιστέψω ότι δεν το είδα, ας τα περάσω όλα σήμερα και από αύριο θα προσέχω;».

Δεν υπάρχει άλλο σημείο στη ζωή μας όπου θα περιβάλλαμε ένα λάθος με πολλά ακόμα». Αλλά γι αυτό είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε από πριν ότι σαφώς και θα κάνουμε λάθη και να μάθεις να μιλάς με συμπόνοια στον εαυτό σου, ώστε να μπορείς να ξαναρχίσεις. Σκεφτείτε τί θα λέγατε σε έναν φίλο σας ή στον αγαπημένο σας αν έκανε το λάθος που κάνατε εσείς. Θα ήσασταν τόσο αυστηρός μαζί του; Μήπως σκέφτομαι μη-ρεαλιστικά όταν απευθύνομαι στον εαυτό μου;”.

Θα σας πω μια αλήθεια κι ας ακούγεται κλισέ. Κανείς δεν είναι τέλειος. Ότι στόχους κι αν θέσουμε για το νέο έτος, το πιο πιθανό είναι να ξεστρατίσουμε κάποια στιγμή. Αντί να αυτομαστιγωνόμαστε, θα ήταν καλύτερο να κατανοήσουμε ότι είμαστε άνθρωποι, ας μην το μεγαλοποιήσουμε και ας το ξαναπάμε από την αρχή.

Οι στόχοι του νέου έτους δεν έχουν σχέση με την ατομική μας τελειότητα. 

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Αλλά με δέσμευση σε κάτι για το οποίο νοιαζόμαστε – κάτι που θα βελτιώσει τη ζωή μας, θα μας προσφέρει λίγο περισσότερη χαρά, ή αλλιώς θα βελτιώσει τη μικρή μας γωνία στον κόσμο αυτό. Και για να αλλάξει η συμπεριφορά μας στην καθημερινότητα, προέχει να αλλάξει ο τρόπος σκέψης.
Ας τσουγκρίσουμε σε αυτό !