Η νηστεία της Σαρακοστής και τι πρέπει να προσέξουμε

Μετά την Καθαρά Δευτέρα, ξεκινά η νηστεία της Σαρακοστής και ως εκ τούτου  παρατηρείται αλλαγή στην διατροφή.

Η κλινική διαιτολόγος-διατροφολόγος και λέκτορας κλινικής διαιτολογίας στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου Δρ. Έλενα Χατζημπέη, μας ενημερώνει για το τι θα πρέπει να προσέξουμε.

Όπως σημειώνει, κύριο διατροφικό χαρακτηριστικό της νηστείας είναι η αποχή από τα ζωϊκά προϊόντα (κρέας, ψάρια, γαλακτοκομικά, αυγά), ενώ η κατανάλωση ψαριού επιτρέπεται στις 25 Μαρτίου και την Κυριακή των Βαΐων. 

Συνεπώς, επισημαίνει, η αποχή από αυτά τα φαγητά μπορεί να επιφέρει οφέλη στην υγεία μας αλλά από την άλλη θα πρέπει να προσέξουμε ποιες τροφές θα πρέπει να καταναλώνουμε για να μην χάσουμε τα αναγκαία θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται ο οργανισμός μας.

Διατροφικά οφέλη της νηστείας 

Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι η αποχή από τα ζωικά προϊόντα προσφέρει πολλά οφέλη στον οργανισμό του ανθρώπου.

Μεταξύ άλλων είναι η σημαντική μείωση στην πρόσληψη του κορεσμένου λίπους. Το κορεσμένο λίπος είναι ο κυριότερος παράγοντας για την αύξηση των επιπέδων της κακής χοληστερόλης και έτσι η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων κορεσμένων λιπαρών οξέων είναι ισχυρά συσχετισμένη με τον κίνδυνο για στεφανιαία νόσο.

Επιπλέον, με την κατανάλωση ελαιόλαδου, ταχίνης, θαλασσινών και ξηρών καρπών αυξάνεται η πρόσληψη των μονοακόρεστων και πολυακόρεστων λιπαρών. Ένας σημαντικός αριθμός δημοσιευμένων μελετών υποστηρίζουν τη συμβολή των λιπαρών αυτών στη μείωση του κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα.

Είναι γνωστό ότι κατά τη διάρκεια της νηστείας η κατανάλωση πολλών υδατανθράκων είναι σχεδόν αναπόφευκτη. Έτσι, παρατηρείται αύξηση της κατανάλωσης αμυλούχων τροφών, όπως τα ζυμαρικά, το ρύζι, οι πατάτες, το ψωμί, καθώς και της κατανάλωσης οσπρίων, φρούτων και λαχανικών. Οι τροφές αυτές δεν έχουν πολλές θερμίδες και παρέχουν φυτικές ίνες, βιταμίνες και μεταλλικά στοιχεία.

Αξίζει να αναφερθεί ότι η διατροφική αξία των φυτικών ινών είναι τεράστια. Οι φυτικές ίνες βοηθούν στην καλύτερη λειτουργία του εντέρου με το να μειώνουν το χρόνο διέλευσης στο παχύ έντερο, να αυξάνουν τον όγκο των κοπράνων και να μειώνουν την πίεση στα τοιχώματα του εντέρου.

Εντούτοις, επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει ότι δίαιτες πλούσιες σε φυτικές ίνες δρουν προστατευτικά ενάντια σε πολλές ΄δυτικού΄ τύπου χρόνιες παθήσεις όπως είναι η παχυσαρκία, ο διαβήτης τύπου ΙΙ, οι υπερλιπιδαιμίες, τα εκκολπώματα και ο καρκίνος του παχέος εντέρου.

Μέγιστη είναι και η αξία των βιταμινών και των μετάλλων, καθώς κρίνονται ως ουσίες απαραίτητες για την διεξαγωγή πολλών βιολογικών λειτουργιών στον οργανισμό μας.

Ως εκ τούτου, η ευρεία κατανάλωση φρούτων και λαχανικών οδηγεί στην πρόσληψη αντιοξειδωτικών ουσιών, όπως οι βιταμίνες Ε και C, τα καροτενοειδή και τα βιοφλαβονοειδή. 

Όλες αυτές οι ουσίες παρεμποδίζουν τις αντιδράσεις των ελευθέρων ριζών, παρέχοντας προστασία έναντι διαφόρων μορφών καρκίνου, καρδιαγγειακών νοσημάτων, δερματικών παθήσεων και της πρόωρης γήρανσης του δέρματος.

Τι πρέπει να προσέξουμε 

Σύμφωνα με τη Δρ. Χατζημπεή, είναι αλήθεια ότι τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης περιέχουν πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας. Πρωτεΐνες δηλαδή με όλα τα απαραίτητα αμινοξέα. 

Όμως ο συνδυασμός δύο πρωτεϊνών χαμηλής ποιότητας δίνει πρωτεΐνη υψηλής ποιότητας. 

«Έτσι, γεύματα που συνδυάζουν δημητριακά με όσπρια, ή δημητριακά με ξηρούς καρπούς, όπως για παράδειγμα είναι ο συνδυασμός ρυζιού και φακών, παρέχουν πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας», σημειώνει.

Ακόμη, επισημαίνει η ειδικός, εξαιτίας της αποχής από τα γαλακτοκομικά προϊόντα είναι πολύ δύσκολο να καλυφθούν οι ημερήσιες ανάγκες του οργανισμού σε ασβέστιο. 

Καλές πηγές ασβεστίου στις οποίες πρέπει να δώσουμε έμφαση κατά τη διάρκεια της νηστείας είναι τα όσπρια, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, όπως το σπανάκι, οι μπάμιες, το μπρόκολο, τα αμύγδαλα και η ταχίνη. 

«Βέβαια αυτή η μικρή αποχή δεν θα φέρει βλαβερές συνέπειες στον οργανισμό μας, αρκεί να φροντίσουμε τις υπόλοιπες μέρες του χρόνου να καταναλώνουμε 2-3 μερίδες γαλακτοκομικών προϊόντων», αναφέρει.

Ένα άλλο μέταλλο το οποίο πρέπει να προσέξουμε, αναφέρει, είναι ο σίδηρος. Ο  ζωικός σίδηρος με καλύτερη πηγή το κόκκινο κρέας και το συκώτι είναι πιο απορροφήσιμος από τον φυτικό σίδηρο (όσπρια, λαχανικά, σύκα). 

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

«Η απορρόφηση του φυτικού σιδήρου αυξάνεται από την ταυτόχρονη λήψη βιταμίνης C. Όποτε μια πρακτική λύση είναι να προσθέτουμε λεμόνι στο φαγητό μας».

«Νηστεύοντας, λοιπόν, κανείς έχοντας πάντα ως γνώμονα την υγιεινή διατροφή μπορεί να προστατευτεί κατά ένα μεγάλο ποσοστό από σοβαρές παθήσεις. Εν τέλη, η νηστεία παίζει καθοριστικό ρόλο τόσο στην πνευματική όσο και στην σωματική υγεία του ανθρώπου», καταλήγει.

Ο.Σ.