Προς την επέκταση ηλικιακού ορίου οικονομικής βοήθειας για ΑμεΑ

Ξεκίνησε σήμερα η συζήτηση στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων για την ανάγκη επέκτασης του σχεδίου παροχής οικονομικής βοήθειας σε άτομα με αναπηρίες για απόκτηση αυτοκινήτου, ώστε να καλύπτει παιδιά κάτω των 18 ετών και τους ενήλικες από 70 ετών και άνω που εισέρχονται σε αναπηρικό αυτοκίνητο με τροχοκάθισμα.

Κατά τη συνεδρία, έγινε αναφορά σε δύο κύρια σημεία, την ίση μεταχείριση μεταξύ των ατόμων με αναπηρία (ΑμεΑ) σχετικά με την ηλικία και κατά πόσο το Σχέδιο αυτό δημιουργεί διάκριση ανάμεσα στα άτομα αυτά, αναφορικά με το είδος αναπηρίας τους που δεν περιλαμβάνεται στο Σχέδιο αυτό και ως εκ τούτου δεν είναι δικαιούχοι της οικονομικής στήριξης που παρέχεται. Επίσης, συζητήθηκε εάν το Σχέδιο παροχής οικονομικής βοήθειας σε άτομα με αναπηρία είναι σύμφωνο με τη Σύμβαση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες.

Οι αρμόδιοι φορείς εξέφρασαν τις προθέσεις τους σχετικά με την αλλαγή του Σχεδίου.

Σύμφωνα με εκπρόσωπο του Τμήματος Κοινωνικής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρία, με το υφιστάμενο Σχέδιο που ισχύει, σε ετήσια βάση γίνονται περίπου 200-400 πληρωμένες αιτήσεις και ο ετήσιος προϋπολογισμός για την παροχή οικονομικής βοήθειας ανέρχεται στα €1,5  εκατ.– €1,7 εκατ.

Ακόμη, οι πληρωμές αυτές είναι εφάπαξ πληρωμές και ανάλογα με τα κριτήρια αξιολόγησης των ΑμεΑ παρέχεται χρηματικό ποσό μεταξύ €4.500-€9.000 και ισχύει για άτομα από 18 έως 70 ετών, με οπτική ή κινητική αναπηρία.

Σημειώνεται ότι το 2017 έγινε τροποποίηση του Σχεδίου και εντάχθηκε η απόκτηση μεταχειρισμένου αυτοκινήτου καθώς και σύστημα χορηγίας μετά τα 7 χρόνια για τυχόν βλάβη του μεταχειρισμένου αυτοκινήτου.

Εκ μέρους του Υπουργείου Εργασίας αναφέρθηκε ότι η κατηγορία ανηλίκων που είναι δικαιούχοι του Σχεδίου αφορά παιδιά με σοβαρή ή ολική κινητική αναπηρία, και διακινούνται με τροχοκάθισμα ή χρησιμοποιούν τεχνητά μέσα για τη μετακίνηση τους.

Αξίζει να αναφερθεί ότι τουλάχιστον για το 2020 έγιναν 632 αιτήσεις για το αναπηρικό αυτοκίνητο, 546 κλήσεις, και από αυτά για 392 περιπτώσεις ολοκληρώθηκε η πληρωμή.

Το ζήτημα της αλλαγής του Σχεδίου αυτού έφερε για πρώτη φορά στην επιφάνεια μία περίπτωση παραπόνου που έγινε το 2005 πριν τη Σύμβαση του ΟΗΕ, το οποίο αποτελούσε θέμα ρατσισμού και διάκρισης ηλικίας σε άτομο άνω των 70 ετών που αιτήθηκε κοινωνική πρόνοια και απορρίφθηκε, για το οποίο δεν αναφέρεται το είδος αναπηρίας. Το θέμα αυτό κατέληξε στο Ανώτατο Δικαστήριο αργότερα, το οποίο έκρινε ότι δεν γίνεται κάποια παραβίαση του Συντάγματος, λόγω του ότι το άτομο αυτό υπερέβαινε τα 70 έτη.

Η εκπρόσωπος της Επιτρόπου Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ανέφερε ότι μέσα από επιστολή προς τον γενικό διευθυντή του Υπουργείου Εργασίας έθεσαν για προβληματισμό κάποιες παρατηρήσεις για το σχέδιο και ζήτησαν να μελετήσει την επαναξιολόγηση του, χωρίς όμως να έχουν κάτι νεότερο.

Πρόσθεσε ότι η Σύμβαση δεν θέτει εξαιρέσεις στα δικαιώματα των ΑμεΑ σχετικά με την ηλικία και είναι θετική η αναθεώρηση του Σχεδίου αυτού. Ακόμη, προϋπόθεση είναι να μην υπάρχουν και άλλες διακρίσεις οι οποίες δεν εξαρτώνται από τα πραγματικά εμπόδια που αντιμετωπίζει ένα άτομο με αναπηρίες, αλλά τη φύση ή την έκταση της αναπηρίας τους.

Σημειώνεται ότι η οικονομική παροχή των ΑμεΑ στα πλαίσια του Σχεδίου το 2012 το ποσό ανήλθε  στις €17.000  για άτομα με αναπηρία. Στη συνέχεια, το Υπουργείο Οικονομικών πρόσφερε €10.000 και ακολούθως μειώθηκε στα €4.500.

Ο πρόεδρος της Οργάνωσης Παραπληγικών Κύπρου και εκπρόσωπος Τύπου της  Ομοσπονδίας Συνδέσμων Ασθενών Κύπρου (ΟΣΑΚ) Δημήτρης Λαμπριανίδης, ανέφερε στη συνεδρία ότι πρέπει να αποκατασταθεί το ποσό της οικονομικής βοήθειας στα άτομα με αναπηρία, τα οποία δεν έχουν την οικονομική ευχέρεια για την αγορά μεταχειρισμένου ειδικού αυτοκινήτου. Πρόσθεσε ότι τόσο τα ανήλικα όσο και τα ενήλικα άτομα χρειάζονται ειδικό αυτοκίνητο και όχι αυτό που εισέρχονται με το τροχοκάθισμα.

Επιπρόσθετα, στη συνεδρία ειπώθηκε ότι πρέπει να συμπεριληφθούν στο Σχέδιο και τα ανήλικα άτομα με αναπηρίες τα οποία δεν χρησιμοποιούν τροχοκάθισμα για τη μετακίνηση τους, αλλά ενδέχεται να διαγνωστούν στο μέλλον με κάποια αναπηρία. Συνεπώς, έγινε το αίτημα για κατάργηση των ηλικιακών ορίων τόσο για τα άτομα που χρησιμοποιούν τροχοκάθισμα όσο και για αυτά που δεν το χρησιμοποιούν, αλλά κρίνονται ως άτομα με αναπηρία.

Επισημάνθηκε ακόμη να γίνει εφαρμογή νέων σχεδίων ούτως ώστε να ικανοποιηθούν νέες μορφές αναπηρίας.

Σε δηλώσεις του μετά από τη συνεδρία της Επιτροπής, ο Πρόεδρός της, Βουλευτής του ΑΚΕΛ Ανδρέας Καυκαλιάς, είπε ότι οι πρόνοιες του συγκεκριμένου σχεδίου που αφορούν στην παροχή οικονομικής βοήθειας σε άτομα με αναπηρίες, παραβιάζουν τη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, γεγονός που επιβεβαιώθηκε και από το γραφείο της Επιτρόπου Διοικήσεως και Προστασίας των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και από το Γραφείο της Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού, τα οποία καλούν την εκτελεστική εξουσία να προχωρήσει άμεσα στην αναθεώρηση του συγκεκριμένου σχεδίου.  

Πρόσθεσε ότι ο ηλικιακός περιορισμός, που τίθεται αποκλείει τα παιδιά κάτω των 18 ετών και τους ενήλικες άνω των 70 ετών, καταστρατηγώντας έτσι την αρχή της ίσης μεταχείρισης, την αρχή της μη διάκρισης.  

«Είναι αδιανόητο ένα παιδί με αναπηρία ή ένα άτομο άνω των 70 χρονών, το οποίο χρειάζεται ειδικά διαμορφωμένο αυτοκίνητο, να μην δικαιούται οικονομική στήριξη, που αυτό σημαίνει στην πράξη να παραμένει αυτό το άτομο εγκλωβισμένο στο σπίτι του πολλές φορές», είπε.

Πρόσθεσε ότι το σχέδιο φαίνεται να δημιουργεί διάκριση και ανάμεσα στα άτομα με αναπηρία, αφού άτομα με άλλες μορφές αναπηρία πέραν της κινητικής και της όρασης, δεν είναι δικαιούχοι για απόκτηση αυτοκινήτου.

Όσον αφορά το ύψος των συγκεκριμένων χορηγήσεων, ανέφερε ότι η γενική διαπίστωση είναι ότι με τις αναθεωρήσεις στο σχέδιο που έγιναν τα τελευταία χρόνια έχουν μειωθεί και τα ποσά που δίνονται στους δικαιούχους.

Ο Βουλευτής της ΕΔΕΚ Ανδρέας Αποστόλου, είπε ότι υπάρχει όντως μεγάλο πρόβλημα όσον αφορά τόσο τα ηλικιακά όρια που καθορίζουν την αγορά αυτοκινήτου για άτομα με αναπηρίες, αλλά και τα ποσά τα οποία δίνονται. Πρόσθεσε ότι τα έξοδα είναι πάρα πολύ ψηλά και άνθρωποι είτε αναγκάζονται να αγοράσουν από μόνοι τους αναπηρικά οχήματα, είτε αναγκάζονται να πληρώσουν μεγάλα ποσά γιατί τα ποσά στήριξης είναι μικρά, περίπου μέχρι 9000 ευρώ, όπως είπε.

Πρόσθεσε ότι αυτό που αναγνωρίστηκε από τους βουλευτές και τους παρευρισκόμενους στη συνεδρία είναι ότι το σχέδιο πρέπει να επεκταθεί και να καταργηθούν τα ηλικιακά όρια και να επαναξιολογηθεί με τη σημερινή αξία των οχημάτων η αύξηση των ποσών, τα οποία δίνονται.

Συμπλήρωσε ότι προ μνημονίου δινόταν ένα ποσό 30% με 40% περισσότερο απ’ ότι σήμερα, όπως τους είπαν οι οργανώσεις αναπήρων και πρόσθεσε ότι θα πρέπει να γίνει ένας σχεδιασμός ώστε να βελτιωθεί το σχέδιο.

Είπε επίσης ότι γίνονται σκέψεις και σχεδιασμοί, όπως τους ενημέρωσαν οι αρμόδιοι φορείς, για επέκταση του σχεδίου.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Το θέμα θα εξεταστεί εκ νέου στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εργασίας τόσο σε συνεδρία της στις 28 Ιουνίου, αλλά και στις 13 Σεπτεμβρίου, οπότε και αναμένονται οι τελικές θέσεις του Υπουργείου για αναθεώρηση του συγκεκριμένου σχεδίου.

Της Ουρανίας Στυλανού