Όμηρος των αντιπαραθέσεων το ΓεΣΥ

11 Μαρτίου 2022, 06:00

Όμηρος των αντιπαραθέσεων βρίσκεται τους τελευταίους μήνες το Γενικό Σχέδιο Υγείας μετά και τη δημοσιοποίηση της έκθεσης του γενικού ελεγκτή της Δημοκρατίας και τις αναφορές για καταχρήσεις.

Από το 2021 υπήρξαν δηλώσεις από αρμόδιους φορείς ότι θα ληφθούν μέτρα για τον έλεγχο των καταχρήσεων και πρωτόκολλα τα οποία θα καθόριζαν τα κριτήρια και τις προϋποθέσεις για κάθε ιατρική πράξη.

Όσον αφορά τις αυξημένες ιατρικές πράξεις από παροχείς υγείας όπως επισκέψεις σε ειδικούς ιατρούς, διαγνωστικές εξετάσεις κλπ., είχαν δικαιολογηθεί ότι οφείλονταν στην αυξημένη ζήτηση που υπήρχε πριν την εφαρμογή του ΓεΣΥ εφόσον πολλοί ασθενείς περίμεναν την εφαρμογή του για να προβούν σε εξετάσεις κ.ά.

Σχετικά με τον προϋπολογισμό του ΟΑΥ για το 2021, είχε προβλεφθεί ότι θα είχε πλεόνασμα €5,8 εκατ.

Σε συνάντηση που πραγματοποιήθηκε το προηγούμενο έτος με τον ΠτΔ Νίκο Αναστασιάδη και τον τότε Υπουργό Υγείας Κωνσταντίνο Ιωάννου, ο Πρόεδρος του ΟΑΥ Θωμάς Αντωνίου είχε δηλώσει ότι «είναι κοινή μας διαπίστωση ότι το ΓεΣΥ πατάει γερά ενώ πέραν από το γεγονός ότι έχει γίνει αποδεκτό από το σύνολο του κυπριακού λαού και από πλευράς οργάνωσης πατάει γερά».

Συμπληρώνοντας είχε αναφέρει επίσης ότι στόχοι του ΟΑΥ «είναι να σταθεροποιηθεί ακόμα περισσότερο το σύστημα, να επενδύσουμε ακόμα περισσότερο στα θέματα ποιότητας, να περιοριστούν ακόμα περισσότερο θέματα κατάχρησης, η ενσωμάτωση εξειδικευμένων μεθόδων και ιατρικών στο ΓεΣΥ αλλά και η ενίσχυση προληπτικών προγραμμάτων».

Αναφορικά με τις καταχρήσεις ο κ. Αντωνίου τότε είχε διευκρινίσει ότι «είναι πολυεπίπεδο το σύστημα δεν φταίει ο κόσμος δεν φταίνε οι ιατροί και όλοι μαζί πρέπει να συνεργαστούμε και να περιορίσουμε αυτό το φαινόμενο».

Τι διαδραματίζεται το 2022

Τους τελευταίους μήνες φαίνεται να συνεχίζουν τα προβλήματα και οι προκλήσεις στο ΓεΣΥ, με αυξημένες δαπάνες, αναζήτηση τρόπων για αντιμετώπιση των καταχρήσεων και ανυπολόγιστο πολιτικό κόστος.

Οι διαπιστώσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για τον διαχειριστικό έλεγχο του ΟΑΥ και ΟΚΥπΥ έρχονται να αναζωπυρώσουν τα προβλήματα και τις αντιπαραθέσεις.

Σε επιστολή του ο Γενικός Ελεγκτής του κράτους ανέφερε ότι «ο ΟΑΥ έχει ανεχθεί και επιτρέψει εκτόξευση του σκέλους των δαπανών σε τέτοιο βαθμό, ώστε αυτές να είναι δυσανάλογες ακόμη και αυτής της αύξησης των εσόδων».

«Η εικόνα για τα δημόσια οικονομικά γίνεται ακόμη πιο τραγική αν λάβει κανείς υπόψη τα τεράστια ελλείμματα του ΟΚΥπΥ», πρόσθεσε.

«Το γεγονός ότι και ο ΟΑΥ προειδοποιεί και έχει περιλάβει και σχετική πρόνοια στον προϋπολογισμό του για το 2022 και ότι σύντομα θα χρειαστεί επιπρόσθετη κρατική στήριξη, που ρητά απαγορεύεται από το νόμο και τη φιλοσοφία του σφαιρικού προϋπολογισμού, αποτελεί την κορυφή του παγόβουνου προς το οποίο οδεύουν ταχέως τα δημόσια οικονομικά», επεσήμανε στην επιστολή.

Το Υπουργείο Οικονομικών σημείωσε ότι η μη εύρυθμη λειτουργία του ΓεΣΥ καθίσταται ανάμεσα στους κυριότερους δημοσιονομικούς κινδύνους.

Σύμφωνα με τους προϋπολογισμούς, στη σύγκριση των δαπανών του ΓεΣΥ για το 2022 σε σχέση με το 2021 προβλέπεται ότι θα προκύψει μία αύξηση της τάξης του 11,7%.

Σε ό,τι αφορά τις δαπάνες του ΟΑΥ, σημειώνεται ότι με την εισαγωγή της πρώτης φάσης του ΓεΣΥ την 1η Ιουνίου 2019 ανήλθαν στα €233,2 εκατ.

Το 2020, με την εισαγωγή της δεύτερης φάσης του ΓεΣΥ, που έγινε σε δύο στάδια λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, οι δαπάνες αυξήθηκαν στα €684,9 εκατ.

Το 2021 ήταν η πρώτη χρονιά που υλοποιήθηκε πλήρως το ΓεΣΥ με τη σταδιακή αύξηση των εισφορών και οι δαπάνες ανήλθαν περίπου στο €1.150,1 εκατ.

Το 2022 προβλέπεται ότι θα αυξηθούν στα €1.284,8 εκατ.

Σε ότι αφορά τον προϋπολογισμό του ΟΚΥπΥ, αυτός προβλέπει έσοδα ύψους €504,1 εκατ. για το 2021 εκ των οποίων τα €120 εκατ. θα προέλθουν από κρατική χορηγία και δαπάνες ύψους €552,8 εκατ.

Το συνολικό έλλειμμα του ΟΚΥπΥ για το 2021 αναμένεται να ανέλθει στα €48,7 εκατ. και το οποίο αποδίδεται κυρίως, στις αναπτυξιακές δαπάνες που στοχεύουν στην αναβάθμιση των κρατικών νοσηλευτηρίων.

Εντούτοις, το κράτος είναι υποχρεωμένο να καλύπτει τα ελλείματα του ΟΚΥπΥ για πέντε χρόνια.

Αντίδραση Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου

Σε διάσκεψη Τύπου που έγινε εντός του Φεβρουαρίου του 2022 για τα ευρήματα της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, ο πρόεδρος του ΠΙΣ Πέτρος Αγαθαγγέλου ανέφερε ότι πολλές από τις επισημάνσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας δεν αποτέλεσαν έκπληξη, τονίζοντας ότι έχουν επιβεβαιωθεί οι αρχικές επισημάνσεις του ΠΙΣ προς τους αρμόδιους φορείς.

Τόνισε εξίσου ότι στην έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας αναδεικνύεται το επανειλημμένο της παραβίασης διαδικασιών μεταξύ άλλων και σε ότι αφορά την ένταξη νοσηλευτηρίων στο ΓεΣΥ χωρίς κανονισμούς που θα καθόριζαν τα κριτήρια ένταξης τους.

«Δυστυχώς έχει διαφανεί ότι υπάρχει καθυστέρηση στην εφαρμογή διορθωτικών μέτρων που διαχρονικά έχουν κατατεθεί από τον Παγκύπριο Ιατρικό Σύλλογο και τα όποια προβλήματα προκύπτουν όπως για παράδειγμα αυτά που βλέπου τον τελευταίο καιρό το φως της δημοσιότητας, έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στο επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας προς τον ασθενή», σημείωσε.

«Στην Ειδική Έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, αναφέρονται συγκεκριμένες καλύψεις, που αποτελούν απαραίτητες υπηρεσίες για οποιοδήποτε αποτελεσματικό σύστημα υγείας, να μην καλύπτονται από τον ΟΑΥ. Άρα, παρά τις αυξημένες δαπάνες, ο υφιστάμενος σχεδιασμός και προγραμματισμός, δεν καλύπτει όλες τις βασικές ανάγκες του Κύπριου ασθενή (νεφροπαθείς, καινοτόμες θεραπείες κ.α.)», υπογράμμισε.

«Υπάρχει επίσης η άποψη της κοινής γνώμης, και αυτό τονίστηκε και τις τελευταίες ημέρες, μετά την παρουσίαση των αποτελεσμάτων της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, ότι οι ιατροί αμείβονται με εξαιρετικά υψηλά ποσά για αποζημίωση των υπηρεσιών τους, και μάλιστα γίνεται αναφορά σε 67 ιατρούς που αποτελούν, με βάση την έκθεση, την εξαίρεση και όχι τον κανόνα, εφόσον στο Σύστημα Υγείας δραστηριοποιούνται περίπου 3.000 συνάδελφοι (πάροχοι-υγείας)», πρόσθεσε.

Επεσήμανε ακόμη ότι η πανδημία δεν μπορεί να αποτελεί άλλοθι στα διαχρονικά προβλήματα και παθογένειες που αφορούν το σύστημα υγείας και ως εκ τούτου η αποτελεσματικότητα και η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών.

«Ζητήσαμε επίσης την εφαρμογή ιατρικών πρωτοκόλλων και κλινικών κατευθυντήριων γραμμών, πριν την εφαρμογή του ΓεΣΥ, με στόχο τη διασφάλιση τόσο της αποτελεσματικότητας όσο και της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών και σίγουρα σαν μέτρο αποτροπής καταχρήσεων», είπε.

«Επαναλαμβάνουμε για ακόμη μια φορά, ότι την ευθύνη παρακολούθησης του βαθμού αποτελεσματικότητας του ΓεΣΥ θα πρέπει να την έχει το Υπουργείο Υγείας και μια δυνητικά ανεξάρτητη αρχή. Διαχρονική εισήγηση του ΠΙΣ», τόνισε.

Ανέφερε ότι η αναδιοργάνωση και ο εκσυγχρονισμός των Δημόσιων Νοσηλευτηρίων, είναι απαραίτητα στοιχεία για να προχωρήσει η αυτονόμηση και να αποτελέσουν τα δημόσια νοσηλευτήρια την ραχοκοκαλιά του ΓΕΣΥ ακόμη δεν έχουν γίνει όλες αυτές οι διαδικασίες για τις οποίες υπάρχει αρμόδιος οργανισμός, ο ΟκΥΠΥ.

«Η βιωσιμότητα του ΓΕΣΥ προκύπτει από τη βιωσιμότητα των δημοσίων νοσηλευτηρίων. Και να τονισθεί ότι ο ιδιωτικός τομέας παραμένει ο συμπληρωματικός φορέας. Προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση, καταθέσαμε σειρά προτάσεων προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, οι οποίες περιλάμβαναν 17 σημεία», κατέληξε.

Έντονες αντιπαραθέσεις στη βουλή

Κατά τη χθεσινή συνεδρία της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ελέγχου, στην οποία συνεχίστηκε η εξέταση των πορισμάτων της Ετήσιας Έκθεσης του Γενικού Ελεγκτή για τον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας και τη λειτουργία του ΓεΣΥ, επικράτησαν έντονες αντιπαραθέσεις και συγκρούσεις μεταξύ των αρμόδιων φορέων.

Η πρώτη αντιπαράθεση σημειώθηκε μετά από καταγγελία του Γενικού Ελεγκτή Οδυσσέα Μιχαηλίδης, ότι ο ΟΑΥ αγοράζει φάρμακα σε πολλαπλάσιες τιμές, σε σχέση με τις τιμές τις οποίες αγόραζε το υπουργείο Υγείας πριν το ΓΕΣΥ. Η αναφορά του γενικού Ελεγκτή προκάλεσε τις έντονες αντιδράσεις του πρόεδρου του ΟΑΥ Θωμά Αντωνίου και του προέδρου του Συνδέσμου Ασθενών Μάριου Κουλούμα.

Από την πλευρά του ο Γενικός Διευθυντής του υπουργείου Οικονομικών Γιώργος Παντελή τόνισε ότι το ΓΕΣΥ θα πρέπει να εφαρμοσθεί στη ολότητα του, όπως έχει ψηφιστεί, ενώ όσον αφορά τον συμψηφισμό των οφειλών του κράτους προς τον ΟΑΥ με τις δαπάνες υγείας είπε ότι λήφθηκε γνωμάτευση από τον Γενικό Εισαγγελέα.

Όσον αφορά τις πληρωμές γιατρών είπε ότι με βάση στοιχεία που λήφθηκαν πρόσφατα φαίνεται να προκύπτουν πολλά ζητήματα και αυθαιρεσίες, ενδεχομένως ακόμα και ποινικά ζητήματα.

Ένταση προκλήθηκε κατά τη συνεδρία και μεταξύ της Γενικής Διευθύντριας του Υπουργείου Υγείας Χριστίνας Γιαννάκη και του προέδρου του ΟΑΥ, με αφορμή αναφορά του δεύτερου στην αποκοπή €150 εκατ. από τον προϋπολογισμό του Οργανισμού και σε διαβουλεύσεις που δεν υλοποιήθηκαν ακόμα.

Ο πρόεδρος και ο αντιπρόεδρος του ΠΙΣ Πέτρος Αγαθαγγέλου και Μάριος Καραϊσκάκης αντίστοιχα, τόνισαν ότι λόγω νομοθετικού κενού όλα τα συμβόλαια των ιδιωτικών νοσηλευτηρίων με τον ΟΑΥ είναι παράνομα.

Ο κ. Αγαθαγγέλου εξήγησε ότι ακόμα να ψηφιστούν από την Βουλή οι σχετικοί κανονισμοί με αποτέλεσμα όσα συμβόλαια υπογράφονται να είναι εκτός νομικού πλαισίου.

Ο κ. Κουλούμας τόνισε μεταξύ άλλων, ότι με την εφαρμογή του ΓΕΣΥ χιλιάδες ασθενείς έχουν δικαίωμα στην υγεία, κάτι που δεν ίσχυε προ ΓΕΣΥ.

Πρόσθεσε ότι οι ασθενείς θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε όλα τα φάρμακα και όχι μόνο στα φθηνά.

Της Ουρανίας Στυλιανού