Μελέτη προγράμματος ασκήσεων για ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση

Μελέτη για τη διερεύνηση των επιπτώσεων στη νευροπλαστικότητα και στην κλινική εικόνα των ασθενών με Πολλαπλή Σκλήρυνση, μέσω διαφορετικών τύπων ασκήσεων, διενεργεί η Μονάδα Φυσιοθεραπείας του Ινστιτούτου Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου (ΙΝΓΚ), σε συνεργασία με το Τμήμα Επιστημών Αποκατάστασης του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου (ΤΕΠΑΚ).

Σύμφωνα με τον ανώτερο φυσιοθεραπευτή του ΙΝΓΚ, Δημήτρη Σωκράτους, στόχος της ερευνητικής μελέτης είναι η εφαρμογή ενός προγράμματος ασκήσεων αμφίπλευρων κινήσεων των άνω άκρων, που είναι προσαρμοσμένες πάνω σε ασκήσεις διαφορετικών αθλητικών δραστηριοτήτων και ασκήσεων λειτουργικής εκ γύμνασης, σε ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση υποτροπιάζουσας μορφής (ΠΣΥΜ) στη βάση προκαθορισμένων κριτηρίων.

Όπως εξηγεί, «υπάρχουν ενδείξεις μέσα από επιστημονικές αναφορές γύρω από την ΠΣ, ότι η συμμετοχή σε διάφορα είδη αθλητικών δραστηριοτήτων και διαφόρων τύπων ασκήσεων, βελτιώνει τόσο τις κινητικές, όσο και τις γνωστικές λειτουργίες των ατόμων με ΠΣ».

Πώς θα διεξάγεται η μελέτη

Ειδικότερα, το συγκεκριμένο πρόγραμμα άσκησης θα πραγματοποιηθεί στο χώρο της Μονάδας Φυσιοθεραπείας του Ινστιτούτου Νευρολογίας & Γενετικής Κύπρου (ΙΝΓΚ), έχει διάρκεια 12 εβδομάδων, με συχνότητα 3 φορές την εβδομάδα, 50-60 λεπτών η κάθε συνεδρία.

Ο κ. Σωκράτους αναφέρει ότι το πρόγραμμα είναι σχεδιασμένο από το εξειδικευμένο προσωπικό της Μονάδας Φυσιοθεραπείας του ΙΝΓΚ και έχει ως στόχο την αύξηση του δείκτη πλαστικότητας και στα δύο εγκεφαλικά ημισφαίρια, στη βελτίωση των κινητικών (ισορροπία, βάδιση, δύναμη, λεπτή κινητικότητα) και γνωστικών (ταχύτητα επεξεργασίας πληροφοριών) λειτουργιών των συμμετεχόντων, με αποτέλεσμα αυτό να βοηθήσει στον ποιοτικότερο τρόπο ζωής, αλλά και στην καλύτερη πρόγνωση και την πιο ποιοτική αποκατάσταση σε πιθανή υποτροπή της ασθένειας.

Ακόμη, το επίπεδο νευροπλαστικότητας σε ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση (ΠΣ) θα καταγραφεί μέσω της χρήσης της Διακρανιακής Μαγνητικής Διέγερσης (ΔΜΔ), όπου βρίσκεται στο Εργαστήριο Νευροφυσιολογίας του ΙΝΓΚ.

Πιο συγκεκριμένα, θα γίνει λεπτομερής καταγραφή των νευροφυσιολογικών παραμέτρων (διεγερσιμότητα του εγκεφάλου, κινητικό κατώφλι, κεντρικός κινητικός χρόνος αγωγιμότητας) της φλοιονωτιαίας δεσμίδας, της πυραμιδικής οδού του ΚΝΣ και στα δύο εγκεφαλικά ημισφαίρια και στα δύο άνω άκρα. Όσον αφορά τις κινητικές και γνωστικές λειτουργίες, θα καταγραφούν μέσω των αξιολογητικών εργαλείων που ήδη χρησιμοποιούνται στη Μονάδα Φυσιοθεραπείας του ΙΝΓΚ. 

«Η σημαντικότητα της συμμετοχής σε αυτό το πρόγραμμα δημιουργείται από την ανάγκη εξεύρεσης νέων αποτελεσματικών και επιστημονικά αποδεδειγμένων προγραμμάτων άσκησης των ατόμων αυτών που να είναι ευχάριστα, να τους δίνουν κίνητρα για συνεχή και μακροχρόνια άσκηση και ταυτόχρονα να τους βελτιώνουν την ποιότητα ζωής», σημειώνει.

Επίσης, οι συμμετέχοντες έχουν την ευκαιρία να είναι κινητικά ενεργοί για μεγάλο χρονικό διάστημα, θα έχουν τη δυνατότητα να αξιολογηθούν αναλυτικά σε εβδομαδιαία βάση και αν το επιθυμούν να τους δοθεί και η σχετική έκθεση με όλα τα ευρήματα στο τέλος του προγράμματος, προσθέτοντας ότι «μέσα από τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης μελέτης, πιστεύουμε ότι θα αναδειχθεί η προοπτική για τη δημιουργία νέων προγραμμάτων άσκησης σε ασθενείς με ΠΣ, από τους επαγγελματίες υγείας, σε σχέση με τις κλασικές μεθόδους φυσιοθεραπείας και κλινικής άσκησης που εφαρμόζονται μέχρι τώρα».

Νευροπλαστικότητα και άσκηση

Όπως αναφέρει ο κ. Σωκράτους, «μέσα από αυτή την μελέτη αναμένουμε να παρατηρήσουμε από τους συμμετέχοντες αύξηση του δείκτη νευροπλαστικότητας, καθώς επίσης και βελτίωση της παρούσας κινητικής και γνωστικής τους ικανότητας, με αποτέλεσμα την απόκτηση πιο ποιοτικού τρόπου ζωής».

Συμπληρώνει ότι «μέσα από επιστημονικές μελέτες γνωρίζουμε ότι η πλαστικότητα του εγκεφάλου είναι μια δραστηριότητα που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την άσκηση, όπως είναι για παράδειγμα η αερόβια άσκηση, η προπόνηση αντιστάσεων, καθώς και οι ασκήσεις με διαφορετικό τρόπο κίνησης των άνω άκρων του σώματος (δηλαδή αμφίπλευρες ή μονόπλευρες κινήσεις)».

«Έχει διαφανεί μέσω από την αρθρογραφία ότι σε υγιές πληθυσμό αλλά και σε ασθενείς με χρόνια αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, το μεγαλύτερο ποσοστό αύξησης της νευροπλαστικότητας έχει εμφανιστεί μετά από την εφαρμογή ασκήσεων που περιείχαν αμφίπλευρες κινήσεις. Ωστόσο κάτι τέτοιο δεν έχει διερευνηθεί μέχρι τώρα στους ασθενείς με ΠΣ, αν αναλογιστούμε την σημαντικότητα της νευροπλαστικότητας σε σχέση με την κλινική εικόνα και την πρόγνωση των ασθενών αυτών», υποδεικνύει.

Τι είναι η πολλαπλή σκλήρυνση

Η πολλαπλή σκλήρυνση (ΠΣ) είναι μια χρόνια, προοδευτική, νευροεκφυλιστική διαταραχή του κεντρικού νευρικού συστήματος (ΚΝΣ) που προκαλεί κινητικά προβλήματα και διαταραχές των γνωστικών λειτουργιών.

H ΠΣ υποτροπιάζουσας μορφής (ΠΣΥΜ) είναι ο πιο συχνά εμφανιζόμενος τύπος ΠΣ, κατά τον οποίο οι ασθενείς παρουσιάζουν περιόδους υποτροπών (διακριτές ώσεις) της ασθένειας με αποτέλεσμα την επιδείνωση των κλινικών συμπτωμάτων και την αλλαγή της κλινικής τους εικόνας.

Ωστόσο, ένα μεγάλο ποσοστό των ασθενών που έχουν διαγνωσθεί με ΠΣΥΜ, λόγω της προοδευτικότητας της πάθησης μέσω των περιοδικών υποτροπών, εντός 10 ετών μεταβαίνουν στην δευτεροπαθή προϊούσα μορφή ΠΣ (ΔΠΠΣ) και ένα άλλο ποσό ασθενών εντός 25 ετών. Έτσι λόγω της φύσεως της πάθησης δημιουργείται η ανάγκη για δια βίου υποστήριξης και διαχείρισης των συμπτωμάτων αλλά και της ποιότητας ζωής.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Σημειώνεται ότι η ερευνητική μελέτη έχει τύχει προέγκρισης για δημοσίευση ως Registered-Report Protocol στο επιστημονικό περιοδικό PLOS ONE και τα αποτελέσματα θα δημοσιευτούν με την ολοκλήρωση του προγράμματος και την ανάλυση των δεδομένων.

Της Ουρανίας Στυλιανού