Ευθύνες Υπ. Υγείας και ΟΑΥ για πρόσβαση ΑμεΑ σε χώρους υπηρεσιών υγείας

Τις ευθύνες για την παροχή πρόσβασης των ατόμων με αναπηρία σε κτίρια και χώρους που προσφέρουν υπηρεσίες φροντίδας υγείας στο πλαίσιο του ΓεΣΥ ανταλλάζουν μεταξύ τους το Υπουργείο Υγείας και ο Οργανισμός Ασφάλισης Υγείας (ΟΑΥ), έπειτα από διερεύνηση παραπόνου ατόμου με αναπηρία από το Γραφείο Επιτρόπου Εποπτείας του ΓεΣΥ.

Σύμφωνα με τη συμπληρωματική έκθεση του Επιτρόπου Εποπτείας ΓΕΣΥ ημερομηνίας 30 Μαρτίου 2023 (η προηγούμενη έκθεση έγινε στις 27/10/2022) με θέμα «Πρόσβαση για Άτομα με Αναπηρίες σε κτίρια και χώρους που προσφέρουν υπηρεσίες φροντίδας υγείας στα πλαίσια του ΓΕΣΥ», έγινε διερεύνηση παραπόνου που υποβλήθηκε στο Γραφείο Επιτρόπου το Νοέμβριο του 2021 σε σχέση με την απουσία χώρων στάθμευσης για ΑμεΑ πλησίον κτιρίου που στεγάζει, εκτός άλλων, ιατρούς ενταγμένους στο ΓεΣΥ στην επαρχία Λάρνακας. 

 Η εν λόγω έκθεση κοινοποιήθηκε στο Υπουργείο Υγείας, ως πολιτικό προϊστάμενο του ΟΑΥ, το οποίο απέστειλε οδηγίες και εισηγήσεις προς τον ΟΑΥ για να ακολουθήσει τις συστάσεις του Επιτρόπου.

Με τη σειρά του ο ΟΑΥ σε απαντητική επιστολή προς το Υπουργείο Υγείας, αναφέρει ότι πρώτα θα πρέπει να ρυθμιστούν νομικά οι πρόνοιες που αφορούν στην προσβασιμότητα ατόμων με αναπηρίες σε δομές υγείας, και μέχρι να εφαρμοστεί η εν λόγω νομοθεσία, ο ΟΑΥ δε δύναται να τροποποιήσει σχετικούς κανονισμούς ή και συμβόλαια των παρόχων ώστε να διασφαλίζονται οι διευκολύνσεις που αφορούν την προσβασιμότητα ατόμων με αναπηρίες, εφόσον αυτές οι διευκολύνσεις και πρόνοιες δεν έχουν ακόμη καθοριστεί.

Προσθέτει ότι ο καθορισμός και η ρύθμισή τους δεν αποτελούν αρμοδιότητα του ΟΑΥ και ούτε ο ΟΑΥ διαθέτει σχετική εμπειρογνωμοσύνη για το εν λόγω θέμα.

Επίσης, όσον αφορά την υποχρέωση των παρόχων να αναρτούν στοιχεία σχετικά με την προσβασιμότητα ατόμων με αναπηρία στις υποδομές τους, ο ΟΑΥ δηλώνει ότι θα πρέπει να γίνει η απαραίτητη νομοθετική ρύθμιση η οποία πρέπει να προνοεί διαδικασίες ελέγχου και πιστοποίησης των παρόχων υγείας από τις αρμόδιες υπηρεσίες που θα καθορίζει ο νόμος. 

Σημειώνεται ότι ο ΟΑΥ σύμφωνα με την νομοθεσία, είναι ο υπεύθυνος Οργανισμός για την ισότιμη μεταχείριση και ισότιμη πρόσβαση των δικαιούχων. 

Επιπλέον, η Επίτροπος Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, μετά την κοινοποίηση της έκθεσης του Γραφείου μας και κατόπιν δικής της διερεύνησης για παράπονο που είχε κοντά της, εξέδωσε έκθεση, στις 3 Μαρτίου 2023, με θέμα: «Η προσβασιμότητα των ατόμων με αναπηρίες στις υπηρεσίες και στους παρόχους υγείας που προσφέρονται μέσω του Γενικού Συστήματος Υγείας (ΓεΣΥ)» και την οποία απέστειλε. 

Η Επίτροπος Διοικήσεως, ενόψει της παρατηρούμενης διάκρισης εις βάρος των ατόμων με αναπηρίες αποφάσισε όπως υποβάλει σχετική σύσταση στον ΟΑΥ για να τροχοδρομήσει τις αναγκαίες ενέργειες, ούτως ώστε να είναι σε θέση τα άτομα με αναπηρίες να απολαμβάνουν χωρίς διάκριση και με το χαμηλότερο δυνατό κόστος, ισότιμες υπηρεσίες που προσφέρονται μέσω του ΓεΣΥ.

Συμπεράσματα και εισηγήσεις για προσβασιμότητα ΑμεΑ

Όπως αναφέρει η έκθεση του Επιτρόπου Εποπτείας του ΓεΣΥ, μέσα από την έρευνα που έγινε για το εν λόγω θέμα, διαπιστώθηκε ότι υπάρχουν εγκαταστάσεις παροχής υπηρεσιών φροντίδας υγείας, οι οποίες δεν διαθέτουν τις ελάχιστες προδιαγραφές και εξοπλισμό ώστε να παρέχουν πρόσβαση σε άτομα με αναπηρίες. 

Ο Επίτροπος Εποπτείας σημειώνει ότι να πρέπει να αξιολογηθούν από τον ΟΑΥ οι πιο κάτω εισηγήσεις: 

i. Όπου είναι δυνατόν να διαφοροποιήσει τις σχετικές νομοθεσίες / κανονισμούς αλλά και τα συμβόλαια που υπογράφει με τους διάφορους παρόχους, ώστε να διασφαλίζονται οι πιο πάνω διευκολύνσεις. 

ii. Να υποχρεώνει τους Παρόχους Υγείας, να αναρτούν κωδικοποιημένες τις διευκολύνσεις που παρέχουν σε ΑμεΑ, σε θέματα πρόσβασης και εξυπηρέτησης των δικαιούχων στους χώρους λειτουργίας.»

Επιπρόσθετα, εισηγείται όπως ο ΟΑΥ να συμπεριλάβει ως απαίτηση στο συμβόλαιο που συνάπτει με πάροχο, στο σημείο που καθορίζονται οι ελάχιστες απαιτήσεις κτιριακών εγκαταστάσεων, τη διασφάλιση της πρόσβασης σε όλους τους δικαιούχους και ειδικά σε ΑμεΑ.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

«Η διακίνηση εντός των χώρων που παρέχονται οι υπηρεσίες θα πρέπει να είναι προσβάσιμες σε ΑμεΑ και να μην δυσκολεύουν την μετακίνησή τους, να υπάρχουν κατάλληλοι χώροι υγιεινής για ΑμεΑ και πλησίον να υπάρχουν χώροι στάθμευσης ΑμεΑ», σημειώνεται.

Προστίθεται ότι όταν οι εγκαταστάσεις υγείας δεν είναι προσβάσιμες σε άτομα με αναπηρίες, αυτόματα τους στερείται το αναφαίρετο δικαίωμα τους στην υγεία, γεγονός που αποτελεί συνεπακόλουθη δυσμενή διάκριση εις βάρος τους. 

Της Ουρανίας Στυλιανού