Απαιτούν ξεχωριστή νομοθεσία δικαιωμάτων ΑμεΑ

Η ανάγκη και οι προϋποθέσεις για τη δημιουργία μίας ξεχωριστής νομοθεσίας που να κατοχυρώνει τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία (ΑμεΑ) συζητήθηκε σήμερα στην κοινή συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Εργασίας, καθώς η Κύπρος υστερεί σε θέματα κοινωνικής παροχής για τα άτομα αυτά.

Συγκεκριμένα, συζητήθηκε η προστασία και η ενδυνάμωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Ατόμων με Αναπηρίες που αφορούν το Τμήμα Κοινωνικής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες και η καθυστέρηση που παρατηρείται στην ετοιμασία ξεχωριστής νομοθεσίας για τα άτομα με αναπηρίες, η οποία να συνάδει με τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες.

Κατά τη συνεδρία η ο πρόεδρος της Κυπριακής Συνομοσπονδίας Οργανώσεων Αναπήρων (ΚΥΣΟΑ) Χριστάκης Νικολαΐδης, ανέφερε ότι έχουν ετοιμάσει έναν οδικό χάρτη με συγκεκριμένες ενέργειες και θα καταλήξουν τον Οκτώβρη, καθώς η Κύπρος «είναι μία χώρα που έχει μείνει δεκαετίες πίσω στο θέμα αυτό και την ευθύνη φέρει το Τμήμα Κοινωνικής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες, το οποίο αρνείται να υλοποιήσει τις οδηγίες του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ)», επεσήμανε.

Ανέφερε επίσης, ότι ασκείται μία μονοδιάστατη πολιτική και η ΚΥΣΟΑ μετατρέπεται σε οργάνωση μειοψηφίας.

Ο πρόεδρος της Οργάνωσης Παραπληγικών Κύπρου (ΟΠΑΚ), Δημήτρης Λαμπριανίδης, ανέφερε ότι καθυστερούν οι απαντήσεις για το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, το οποίο πρέπει να γίνει το συντομότερο δυνατόν. Σημείωσε επίσης ότι πρέπει να αναπτυχθούν μηχανισμοί που να αντιμετωπίζουν άμεσα τα προβλήματα των Ατόμων με Αναπηρία, ούτως ώστε να μην ζουν υπό συνθήκες φιλανθρωπίας.

Πρόσθεσε ακόμη ότι υπάρχει μία καλή σχέση με το Τμήμα Κοινωνικής Ενσωμάτωσης, και μετά από την οικονομική κρίση του 2013, μέσα από διαβούλευση έγινε αύξηση των επιδομάτων. Σημαντικό είναι επίσης το γεγονός ότι τα άτομα με ήπιας μορφής αναπηρία είτε λαμβάνουν μερική υποστήριξη είτε καμία υποστήριξη από το κράτος.

Διάκριση ΑμεΑ

Κατά τη συνεδρία συζητήθηκε και το θέμα της διάκρισης που υπόκεινται τα άτομα με αναπηρία μέσα στην κοινωνία. Συγκεκριμένα, αναφέρθηκε η φοβική αντιμετώπιση και το παράδειγμα ακύρωσης κράτησης σε ξενοδοχείο από το προσωπικό λόγω του ότι ο πελάτης ήταν άτομο με αναπηρία.

Ως εκ τούτου, όπως αναφέρθηκε, υπάρχει η ανάγκη ενός σχεδίου δράσης ολιστικής προσέγγισης, είτε μέσω της εκπαίδευσης στα σχολεία, είτε στα ψηφιακά μέσα για να εξαλειφθεί αυτή η προκατάληψη.

Ακόμη, ο Σύνδεσμος για Άτομα με Αυτισμό Κύπρου, σημείωσε ότι τα κράτη μέλη είναι υπεύθυνα να υιοθετήσουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για τα ΑμεΑ. «Σε άλλες χώρες υπάρχει ως νόμος η ποινικοποίηση της διάκρισης. Πρέπει να γίνει ένας σχεδιασμός για εκπαίδευση των πολιτών, αλλά και των ΑμεΑ, ώστε να μάθουν τα δικαιώματα τους», σημείωσε.

Στο σημείο αυτό ο κ. Λαμπριανίδης πρόσθεσε ότι υπάρχει νομοθεσία για την προστασία από τις διακρίσεις, ωστόσο οι παρόντες δήλωσαν ότι δεν έγιναν ποτέ καταγγελίες και η νομοθεσία δεν εφαρμόζεται.

Ανεξάρτητη διαβίωση ΑμεΑ

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι γονείς παιδιών με αναπηρία, ανησυχούν για τις συνθήκες διαβίωσης των παιδιών τους, όταν αυτοί φύγουν από τη ζωή. Συγκεκριμένα, άτομα με αναπηρία καταλήγουν σε γηροκομεία ή στο νοσοκομείο Αθαλάσσας όταν δεν έχουν κάποιο συγγενικό πρόσωπο εν ζωή.

Όπως αναφέρθηκε στη συνεδρία, χρειάζεται μία εξατομικευμένη προσέγγιση για την ανεξάρτητη διαβίωση των ατόμων με αναπηρία (ΑμεΑ).

Σύμφωνα με εκπρόσωπο του Συνδέσμου για Άτομα με Αυτισμό Κύπρου, οι γονείς των ΑμεΑ κάνουν ένα τεράστιο αγώνα με αρκετά προγράμματα, τα οποία θα έπρεπε να είναι αρμοδιότητα του κράτους.

Εκ μέρους του Παγκύπριου Ομίλου Ελπιδοφόρος, αναφέρθηκε ότι και τα άτομα με ψυχική αναπηρία έχουν επίσης την ανάγκη κοινωνικής ένταξης και ζητούν την απόλυτη στήριξη από τους βουλευτές και την κοινωνία, καθώς καταπατούνται τα ανθρώπινα δικαιώματά τους.

Επιπλέον, εκ μέρους τα γραφείου κοινωνικής ενσωμάτωσης του Υπουργείου Εργασίας, αναφέρθηκε ότι το κοινό στην Κύπρο είναι ενήμερο για τα άτομα με αναπηρία και υπάρχει ένα 10ετές εθνικό σχέδιο για το 2018-2028 για τον αυτόν τον λόγο.

Αξίζει να αναφερθεί ότι έχουν λειτουργήσει 11 κατοικίες για ΑμεΑ, παρόλο που δεν είναι μεγάλος ο αριθμός όσων διαμένουν σε αυτές, καθώς ο θεσμός της οικογένειας είναι έντονος και στρέφονται στις κατ’ οίκων φροντίδες και υπηρεσίες.

Ακόμη, σημειώθηκε ότι πριν από τη γέννηση του παιδιού, εφόσον γίνει η διάγνωση για κάποια αναπηρία, οι γονείς μπορούν να έχουν πρόσβαση σε υποστήριξη από το κράτος.

Η Επίτροπος Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Μαρία Στυλιανού-Λοττίδη ανέφερε ότι γίνονται διαχρονικά παρεμβάσεις για προβλήματα που προκύπτουν στα θέματα επιδομάτων ΑμεΑ με μέτρια ή σοβαρή αναπηρία.

Σημείωσε ότι πρέπει να ικανοποιηθούν οι ανάγκες των ατόμων αυτών και να μην γίνεται  κατηγοριοποίηση και διάκριση σε αυτά.

Το Τμήμα Κοινωνικής Ενσωμάτωσης, κατά τη συνεδρία κλήθηκε να απαντήσει γιατί γίνονται καθυστερήσεις στην κάλυψη των αναγκών των ατόμων με αναπηρία, σχολιάζοντας ότι τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το τμήμα στο Υπουργείο Εργασίας είναι οι ιδιότητες και οι πόροι και αξιοποιούνται όσοι πόροι υπάρχουν στη διάθεση τους. Επίσης, τα ζητήματα θα υλοποιηθούν νοουμένου ότι η στελέχωση θα είναι ικανοποιητική για να καλύψει τις ανάγκες των αιτητών.

Ανάγκη σύστασης οδικού χάρτη

Η πρόεδρος της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Ειρήνης Χαραλαμπίδου και ο πρόεδρος Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εργασίας Ανδρέας Καυκαλιάς, μετά την κοινή συνεδρία των δυο επιτροπών δήλωσαν από κοινού ότι τέθηκαν επί τάπητος διάφορες πτυχές που άπτονται της πολιτικής του κράτους για τη στήριξη των ατόμων με αναπηρία.

Η κ. Χαραλαμπίδου δήλωσε ότι «χρειάζεται να επεκταθούν τα σχέδια παροχής φροντίδας για να καλύπτουν άτομα με παραπληγία ή τετραπληγία. Χρειάζεται να ενισχυθεί η κατάρτιση και εκπαίδευση των ατόμων που απασχολούνται στις υπηρεσίες μέριμνας και φροντίδας, αφού το κάθε άτομο έχει τις ιδιαιτερότητες του και χρειάζεται μια εξατομικευμένη αντιμετώπιση. Η πολιτεία πρέπει να κατανοήσει ότι οι συστάσεις των Ηνωμένων Εθνών για τα άτομα με αναπηρία, πρέπει να υιοθετηθούν και να εφαρμοστούν στο σύνολο τους».

Ο κ. Καυκαλιάς δήλωσε ότι «το βασικότερο συμπέρασμα που εξάγεται  από την σημερινή συνεδρία, είναι η αδυναμία του κράτους να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του που απορρέουν από τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα άτομα με αναπηρία.

Σημείωσε ότι «δεν είναι μόνο οικονομικός ο λόγος που δεν έχουν εφαρμοστεί πλήρως οι συστάσεις των Ηνωμένων Εθνών. Είναι υποχρεωμένο το κράτος να ευθυγραμμιστεί με τις υποχρεώσεις που προκύπτουν από τη Σύμβαση».

«Σε ότι αφορά στο σύστημα αξιολόγησης της αναπηρίας, επιβάλλεται η ετοιμασία και κατάθεση νέας ειδικής νομοθεσίας για τα άτομα με αναπηρία, που θα τερματίσει την ταλαιπωρία που υφίστανται σήμερα και την στέρηση βασικών δικαιωμάτων και υπηρεσιών με τον τρόπο που εφαρμόζεται σήμερα η νομοθεσία, κυρίως για το ΕΕΕ. Τα άτομα με αναπηρία, περνούν σήμερα από τη διαδικασία εξέτασης για το ΕΕΕ, με κίνδυνο, άτομα με αναπηρία, να στερούνται δικαιωμάτων λόγω του χαρακτηρισμού τους ως ήπια αναπηρία», υπογράμμισε.

Τόνισε επίσης ότι την αναγκαιότητα να συσταθεί ένας οδικός χάρτης, «ώστε μετά από ένα εύλογο διάστημα δυο περίπου μηνών να επανέλθουμε και να έχουμε ενώπιον μας τις προτάσεις της εκτελεστικής εξουσίας, μετά από διαβούλευση με τις επηρεαζόμενες οργανώσεις ατόμων με αναπηρία, για να προχωρήσουμε στην ψήφιση των αναγκαίων νομοθεσιών».

Ο  βουλευτής της ΕΔΕΚ, Ανδρέας Αποστόλου, σημείωσε στις δηλώσεις του ότι  «η στήριξη των ανθρώπων με αναπηρίες δεν είναι μόνο επιδόματα. Είναι η  συμμετοχή των παιδιών με αναπηρίες ως ίσα προς ίσο στην παιδεία, μέσα  από ένα καινούριο πλαίσιο της ενιαίας εκπαίδευσης, το οποίο περιμένουμε  εδώ και πάρα πολλά χρόνια στην Επιτροπή Παιδείας, είναι το να έχουμε ένα  σύστημα υγείας έτσι ώστε να καλύπτει όλες τις ανάγκες για υπηρεσίες  υγείας και υποστηρικτικές θεραπείες στα άτομα με αναπηρίες».

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Επιπρόσθετα,  έκανε αναφορά σε ηλικιακά όρια στα επιδόματα και στις καθυστερήσεις των  επιδομάτων και της αξιολόγησής τους, ενώ έκανε λόγο και για δομές που  θα πρέπει να δημιουργήσει το κράτος, όπως τις κατοικίες υποστηριζόμενης  διαβίωσης «αλλά και τα κέντρα ημέρας, για άτομα με αναπηρίες, όταν αυτά  αποφοιτούν από τα ειδικά σχολεία».

Της Ουρανίας Στυλιανού