«Ώρα μηδέν» για τα Τμήματα Ατυχημάτων και Επειγόντων Περιστατικών

24 Μαρτίου 2023, 16:19

*της Δρος Ανδρούλλας Ελευθερίου

Χρειάζονται γενναιότητα και παρρησία για να κοιτάξει κανείς κατάματα και να παραδεχθεί μια επώδυνη αλήθεια. Για να μην κάνει τα «στραβά μάτια» απέναντι σε μια βαθιά προβληματική και στάσιμη στον χρόνο κατάσταση, χωρίς να προσπαθήσει να την ωραιοποιήσει ή να την κρύψει «κάτω από το χαλί» των ευθυνών.

Όταν δε μια τέτοια στάση υιοθετείται από ένα υψηλά ιστάμενο πολιτικό πρόσωπο, αυτό είναι, αν μη τι άλλο, αναζωογονητικό.

Ακούγοντας τη νυν Υπουργό Υγείας, Πόπη Κανάρη, να χαρακτηρίζει τις εικόνες που επικρατούν στα Τμήματα Ατυχημάτων και Επειγόντων Περιστατικών με το όνομά τους, δηλαδή ως «απαράδεκτες» και «τριτοκοσμικές», αισθάνθηκα μετά από καιρό για πρώτη φορά πως ένας Υπουργός ταυτίζεται απόλυτα και χωρίς υπεκφυγές με το δημόσιο αίσθημα της επικρατούσας αγανάκτησης, όλων εκείνων των ανθρώπων που πασχίζουν να εξυπηρετηθούν προσερχόμενοι στα επείγοντα και καταλήγουν να ταλαιπωρούνται αδιάκοπα.

Και ναι, μπορεί οι δηλώσεις της Υπουργού κατά την πρόσφατη αυτοψία της στο ΤΑΕΠ Λευκωσίας ότι ντρεπόταν να κοιτάξει στα μάτια τους πολίτες που διαμαρτύρονταν να είναι ανθρώπινες και ειλικρινείς, όμως πλέον, με την κατάσταση να έχει φτάσει στο απροχώρητο, αυτό που έχει απόλυτη σημασία είναι να επιδείξει το Υπουργείο τη μέγιστη σπουδή και επιμέλεια στην επίλυση των σοβαρών προβλημάτων και ελλείψεων των ΤΑΕΠ.

Τα εν λόγω τμήματα είναι ο συνδετικός κρίκος μεταξύ της προνοσοκομειακής και ενδονοσοκομειακής φροντίδας των ασθενών και η λειτουργία τους, ως «βιτρίνα» ενός νοσοκομείου, δηλαδή ως πρώτου σημείου επαφής των ασθενών με το νοσοκομείο και το σύστημα υγείας, αποτελεί βασικό δείκτη ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας και αντικατοπτρίζει σε σημαντικό βαθμό την αξιοπιστία του συστήματος.

Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των ΤΑΕΠ τα καθιστούν μοναδικά περιβάλλοντα εργασίας με ποικίλες προκλήσεις, στις οποίες εντάσσονται πτυχές, όπως η στελέχωση με επαρκές και κατάλληλα εκπαιδευμένο ιατρικό και παραϊατρικό προσωπικό, η συστηματική και οργανωμένη εφαρμογή πρωτοκόλλων διαλογής (triage), η διοικητική και υλικοτεχνική επάρκεια, αλλά και η, καθόλα απαραίτητη, ουσιαστική και ομαλή διατμηματική συνεργασία σε πολλαπλά επίπεδα. Εάν έστω και ένας κρίκος από την τεράστια αυτή αλυσίδα διαρραγεί, τότε τα προβλήματα είναι αναπόφευκτα.

Έρχεται λοιπόν ο ΟΑΥ με την πιο καλόπιστη διάθεση, είμαι βέβαιη, να εντατικοποιήσει τις προσπάθειες ένταξης στο ΓεΣΥ επιπρόσθετων ΤΑΕΠ ιδιωτικών νοσηλευτηρίων και να ασκήσει κι άλλη πίεση στον ΟΚΥπΥ για να αναβαθμίσει τις υπηρεσίες που προσφέρει στους ασθενείς ως ο μεγαλύτερος πάροχος Υγείας στην Κύπρο.

Και αναρωτιέμαι, είναι όντως ο ΟΑΥ υπεύθυνος να δώσει λύσεις στο μη λειτουργικό μοντέλο που έχει έως σήμερα εφαρμοστεί στα ΤΑΕΠ; Μήπως χρειάζεται επιτέλους αλλαγή πλεύσης από τις κοντόφθαλμες, χαμηλών προσδοκιών πολιτικές και τις αστοχίες των προηγούμενων ετών;

Πιστεύω ειλικρινά ότι το εργαλείο που ακούει στο όνομα «Εθνικό Ινστιτούτο Κλινικής Τεκμηρίωσης», και το οποίο βέβαια βρίσκεται ακόμη στα χαρτιά, θα μπορούσε να αποδειχθεί πολύτιμος σύμμαχος και στην, εδώ και χρόνια ατελέσφορη, προσπάθεια αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού των ΤΑΕΠ. Ως ανεξάρτητος φορέας εμπειρογνωμόνων για τη διαπίστευση, παρακολούθηση και έλεγχο των υπηρεσιών υγείας, το Ινστιτούτο θα μπορούσε να συμβάλει ουσιαστικά στην εξασφάλιση της λειτουργικής και διοικητικής ακεραιότητας των ΤΑΕΠ – και όχι μόνο, φυσικά – καθώς και στην ποιοτική αναβάθμιση των υπηρεσιών τους, μέσα από τον έλεγχο και τη σύσταση προτάσεων βελτίωσης των διαδικασιών και πρακτικών που εφαρμόζουν.

Προτεινόμενες λύσεις υπάρχουν και προέρχονται από εμπειρογνώμονες τόσο της Κύπρου όσο και του εξωτερικού που έχουν κατά καιρούς κληθεί για να στηρίξουν με τις εισηγήσεις τους το νεότευκτο γενικό σύστημα υγείας. Είναι καιρός να βγουν από τα συρτάρια και να μελετηθούν είτε για άμεση εφαρμογή, είτε για διαφοροποίηση και εφαρμογή. Τη δύναμη και την εντολή την έχει στα χέρια της η Υπουργός. Και μολονότι η σύμπνοια των απόψεων και των θέσεων όλων των εμπλεκόμενων μερών είναι ευκταία, δεν είναι απαραίτητα και εφικτή. Ως εκ τούτου, οι λύσεις πρέπει να βρεθούν, ακόμη κι αν αυτό συνεπάγεται τριβές ή και συγκρούσεις μεταξύ τους.