Πρώτες Βοήθειες: Η Εκπαίδευση που Σώζει Ζωές – Ώρα για Νομοθετική Θωράκιση

13 Φεβρουαρίου 2025, 17:13

Οι πρώτες βοήθειες είναι κάτι που όλοι ευχόμαστε να μη χρειαστούμε ποτέ, αλλά όταν προκύψει η ανάγκη, μπορεί να κάνουν τη διαφορά μεταξύ ζωής και θανάτου. Η Κύπρος έχει ήδη θεσπίσει σημαντικούς νόμους που σχετίζονται με την παροχή πρώτων βοηθειών, όμως υπάρχουν ακόμα κάποια κενά που χρειάζονται βελτίωση ώστε να διασφαλιστεί ότι όλοι – εργαζόμενοι, εργοδότες και πολίτες – είναι προστατευμένοι και προετοιμασμένοι.

Σε αυτή την προσπάθεια, ο Σύνδεσμος Επαγγελματιών Παροχέων Πρώτων Βοηθειών Κύπρου, σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας, το Υπουργείο Εργασίας και το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας, καθώς και το Κυπριακό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο (ΚΕΒΕ), εργάζεται αρμονικά για να ενισχύσει και να ολοκληρώσει το θεσμικό πλαίσιο.

Το ζήτημα είναι πρακτικό και αφορά την υγεία, την ασφάλεια και τη νομική προστασία όλων μας.

Τι προβλέπει η υπάρχουσα νομοθεσία;

Η Κύπρος διαθέτει ήδη σημαντικά νομικά εργαλεία που ρυθμίζουν τις πρώτες βοήθειες:

🔹 Ν. 215(I)/2020 – Ο περί Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία Νόμος
✔️ Ορίζει ότι οι εργοδότες πρέπει να διαθέτουν προσωπικό εκπαιδευμένο στις πρώτες βοήθειες.
⚠️ Δεν καλύπτει ρητά την παροχή πρώτων βοηθειών σε επισκέπτες και κοινό που μπορεί να βρίσκονται σε χώρους εργασίας ή δημόσιους χώρους.

🔹 Κ.Δ.Π. 198/2009 – Κανονισμοί για τις Πρώτες Βοήθειες στην Εργασία
✔️ Καθορίζει τον βασικό εξοπλισμό πρώτων βοηθειών και τις προδιαγραφές εκπαίδευσης.
⚠️ Δεν υπάρχει μηχανισμός ελέγχου της ποιότητας των εκπαιδεύσεων, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε ασυνέπειες στην κατάρτιση των παρόχων πρώτων βοηθειών.

🔹 Ν. 110(I)/2008 – Ο περί Εγκατάστασης και Χρήσης Αυτόματων Εξωτερικών Απινιδωτών (ΑΕΑ) Νόμος
✔️ Επιβάλλει την ύπαρξη απινιδωτών σε συγκεκριμένους χώρους, όπως αεροδρόμια, ξενοδοχεία και αθλητικά κέντρα.
⚠️ Δεν προβλέπεται ενιαίος εποπτικός μηχανισμός διαπίστευσης και ελέγχου της ποιότητας των εκπαιδευτικών προγραμμάτων για χρήση ΑΕΑ.

Τα γκρίζα σημεία: Νομοθετικές συγκρούσεις και νομικές ασάφειες

Ένα σημαντικό ζήτημα που έχει εντοπιστεί είναι η νομική προστασία όσων παρέχουν πρώτες βοήθειες.

Ο Ποινικός Κώδικας (ΚΕΦ. 154) περιλαμβάνει διατάξεις που ενδέχεται να δημιουργήσουν νομικές αβεβαιότητες για όσους προσφέρουν βοήθεια.

🔹 Άρθρο 210 – Πρόκληση θανάτου λόγω αλόγιστης ή επικίνδυνης πράξης
✔️ Προβλέπει ποινές για όσους ενεργούν με απερίσκεπτο τρόπο και προκαλούν θάνατο.
⚠️ Δεν διευκρινίζεται τι συμβαίνει εάν κάποιος παρέχει πρώτες βοήθειες με καλή πρόθεση αλλά το αποτέλεσμα δεν είναι θετικό.

🔹 Άρθρο 211 – Ορισμός πρόκλησης θανάτου
✔️ Ορίζει περιπτώσεις όπου κάποιος μπορεί να θεωρηθεί υπεύθυνος για τον θάνατο άλλου, ακόμα και αν δεν είναι η άμεση αιτία.
⚠️ Δημιουργεί ασάφειες σχετικά με τη νομική ευθύνη των παρόχων πρώτων βοηθειών.

Σε διεθνές επίπεδο, χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γερμανία έχουν υιοθετήσει σαφή νομοθεσία που προστατεύει όσους παρέχουν πρώτες βοήθειες σύμφωνα με τις επιστημονικά καθιερωμένες διαδικασίες.

Πώς μπορούμε να βελτιώσουμε την κατάσταση;

Όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς συμφωνούν ότι οι πρώτες βοήθειες είναι ζήτημα δημόσιας υγείας και πολιτικής ευθύνης. Οι βελτιώσεις που μπορούν να γίνουν περιλαμβάνουν:

Θεσμοθέτηση Υποχρεωτικής Πιστοποίησης για Εκπαιδευτές και Κέντρα Εκπαίδευσης
✅ Διασφάλιση ότι όλες οι εκπαιδεύσεις συμμορφώνονται με διεθνή πρότυπα όπως αυτά του European Resuscitation Council (ERC) και το American Heart Association (AHA).

Επέκταση της Νομοθεσίας ώστε να Περιλαμβάνει και το Κοινό
✅ Σαφής πρόβλεψη ότι οι πρώτες βοήθειες πρέπει να παρέχονται όχι μόνο σε εργαζόμενους, αλλά και σε επισκέπτες και πελάτες στους χώρους εργασίας.

Ενίσχυση του Νόμου για τους Αυτόματους Εξωτερικούς Απινιδωτές (ΑΕΑ)
✅ Δημιουργία μητρώου απινιδωτών και εκπαιδευμένων χειριστών.

Ενίσχυση της Εποπτείας και της Ποιότητας της Εκπαίδευσης
✅ Καθιέρωση ελέγχων ποιότητας στην εκπαίδευση των πρώτων βοηθειών με σαφή κρατική εποπτεία.

Προγράμματα Ενημέρωσης για Πολίτες και Εργοδότες
✅ Εκστρατείες ευαισθητοποίησης για τη σημασία της εκπαίδευσης στις πρώτες βοήθειες.

Συμπέρασμα: Μια πολιτική απόφαση για όλους

Οι πρώτες βοήθειες δεν είναι μόνο ένα νομικό ή θεσμικό ζήτημα – είναι μια κοινωνική ευθύνη.

Ο Σύνδεσμος Επαγγελματιών Παροχέων Πρώτων Βοηθειών Κύπρου, σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας, το Υπουργείο Εργασίας, το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας και το ΚΕΒΕ, συνεχίζει να εργάζεται για τη βελτίωση του νομοθετικού πλαισίου, με στόχο τη δημιουργία ενός συστήματος που να προστατεύει και να προετοιμάζει όλους μας.

Η πολιτική απόφαση για την ολοκλήρωση του θεσμικού πλαισίου είναι το τελευταίο βήμα. Όλοι οι φορείς συμφωνούν στην ανάγκη αλλαγής, και τώρα είναι η στιγμή για δράση.

Η βελτίωση της νομοθεσίας είναι μια επένδυση στην ανθρώπινη ζωή. Και δεν υπάρχει τίποτα πιο σημαντικό από αυτό.