Το μήκος των τελομερών που καλύπτουν τα χρωμοσώματα και ο κίνδυνος άνοιας

Οι αλλαγές στον εγκέφαλο που προκαλούνται από τη νόσο του Αλτσχάιμερ σχετίζονται με τη βράχυνση των τελομερών - τα προστατευτικά καλύμματα στα άκρα των χρωμοσωμάτων που συρρικνώνονται καθώς τα κύτταρα γερνούν - σύμφωνα με μια νέα μελέτη με επικεφαλής την Anya Topiwala από το Oxford Population Health του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό PLOS ONE.

Τα τελομερή στα χρωμοσώματα προστατεύουν το DNA από την υποβάθμιση, αλλά κάθε φορά που ένα κύτταρο διαιρείται, τα τελομερή χάνουν μέρος του μήκους τους. Τα κοντά τελομερή είναι σημάδι άγχους και κυτταρικής γήρανσης και συνδέονται επίσης με υψηλότερο κίνδυνο νευρολογικών και ψυχιατρικών διαταραχών. Επί του παρόντος, λίγα είναι γνωστά για τη σχέση μεταξύ του μήκους των τελομερών και των αλλαγών που συμβαίνουν στον εγκέφαλο ατόμων με νευρολογικές παθήσεις. Η κατανόηση αυτών των σχέσεων, θα μπορούσε να προσφέρει πληροφορίες για τους βιολογικούς μηχανισμούς που προκαλούν νευροεκφυλιστικές διαταραχές.

Στη νέα μελέτη, οι ερευνητές συνέκριναν το μήκος των τελομερών στα λευκά αιμοσφαίρια με τα αποτελέσματα από μαγνητικές τομογραφίες εγκεφάλου και ηλεκτρονικά αρχεία υγείας από περισσότερους από 31.000 συμμετέχοντες στη UK Biobank, μια μεγάλης κλίμακας βιοϊατρική βάση δεδομένων και ερευνητικό πόρο που περιέχει ανώνυμες πληροφορίες γενετικής, τρόπου ζωής και υγείας από μισό εκατομμύριο συμμετέχοντες στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Η ανάλυση αποκάλυψε ότι οι ασθενείς με μακρύτερα τελομερή, έτειναν επίσης να έχουν καλύτερη υγεία του εγκεφάλου. Είχαν μεγαλύτερο όγκο φαιάς ουσίας στον εγκέφαλό τους συνολικά και μεγαλύτερο ιππόκαμπο, που και οι δύο συρρικνώνονται στους ασθενείς με νόσο Αλτσχάιμερ. Τα μακρύτερα τελομερή συσχετίστηκαν επίσης με έναν παχύτερο εγκεφαλικό φλοιό - το εξωτερικό, διπλωμένο στρώμα της φαιάς ουσίας - που λεπταίνει καθώς εξελίσσεται η νόσος του Αλτσχάιμερ.

Συνολικά, τα ευρήματα δείχνουν ότι τα βραχύτερα τελομερή, μπορούν να συνδεθούν με πολλαπλές αλλαγές στον εγκέφαλο που σχετίζονται με την άνοια. Οι συσχετισμοί υποδηλώνουν ότι η επιταχυνόμενη γήρανση στον εγκέφαλο, όπως υποδεικνύεται από το μήκος των τελομερών, θα μπορούσε να αντιπροσωπεύει μια βιολογική οδό που οδηγεί σε νευροεκφυλιστική νόσο.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Οι συγγραφείς προσθέτουν: "Βρήκαμε συσχετίσεις μεταξύ του μήκους των τελομερών, ενός δείκτη βιολογικής γήρανσης και πολλαπλών πτυχών της δομής του εγκεφάλου. Αυτό μπορεί να εξηγήσει γιατί τα άτομα με μακρύτερα τελομερή έχουν χαμηλότερο κίνδυνο άνοιας."