Επαγγελματική έκθεση σε χημικές ουσίες (PFAS) και κίνδυνος για ανάπτυξη όγκων

Οι υπερφθοροαλκυλικές και πολυφθοροαλκυλικές ουσίες (PFAS) είναι συστατικό των πυροσβεστικών αφρών που χρησιμοποιούνται σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις. Αν και η υψηλή έκθεση σε PFAS έχει συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου στο γενικό πληθυσμό, οι επιπτώσεις ειδικά για το στρατιωτικό προσωπικό παραμένουν ασαφείς. Οι γιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών – Νοσοκομείο Αλεξάνδρα, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (καθηγήτρια Προληπτικής Ιατρικής και Επιδημιολογίας), Γιάννης Ντάνασης και Θάνος Δημόπουλος (καθηγητής Θεραπευτικής – Αιματολογίας – Ογκολογίας) συνοψίζουν τα αποτελέσματα της πρόσφατης μελέτης των Mark Purdue και συνεργατών στην επιστημονική επιθεώρηση Environmental Health Perspectives:

"Στόχος των ερευνητών ήταν να διερευνήσουν τις πιθανές συσχετίσεις μεταξύ των συγκεντρώσεων PFAS στον ορό του αίματος και των όγκων εκ γεννητικών κυττάρων στους όρχεις (TGCT) μεταξύ των υπηρετούντων στην αμερικανική στρατιωτική αεροπορία.

Πρόκειται για μια μελέτη ασθενών-μαρτύρων που συμπεριέλαβε ορούς από το Αποθετήριο Ορών του Υπουργείου Άμυνας που είχαν ληφθεί από εν ενεργεία στρατιωτικούς της Πολεμικής Αεροπορίας. Έγινε επιλογή 530 περιπτώσεων με διάγνωση όγκου εκ γεννητικών κυττάρων στους όρχεις και 530 υγιών μαρτύρων οι οποίοι ταίριαζαν ένας προς έναν με τους ασθενείς ως προς την ημερομηνία γέννησης, τη φυλή, την εθνικότητα, το έτος ένταξης στην αεροπορική υπηρεσία στρατού, και το έτος της συλλογής δειγμάτων. 

Τα δείγματα ορών προ της διάγνωσης συλλέχθηκαν μεταξύ 1988 και 2017. Επιπλέον, ένα δεύτερο δείγμα προ της διάγνωσης, που συλλέχθηκε κατά μέσο όρο 4 έτη μετά το πρώτο, επιλέχθηκε για 187 περιπτώσεις ασθενών-μαρτύρων. Επτά διαφορετικές ουσίες PFAS προσδιορίστηκαν ποσοτικά με τη χρήση φασματομετρίας μάζας.

Αυξημένες συγκεντρώσεις μερικών ουσιών PFAS παρατηρήθηκαν σε ορούς ατόμων που υπηρετούσαν στο στρατό πυρόσβεσης [υπερφθοροκτανοσουλφονικό οξύ (PFOS), υπερφθοροεξανοσουλφονικό οξύ (PFHxS), υπερφθοροοκτανικό οξύ], καθώς και σε στρατιωτικές υπηρεσίες με υψηλές συγκεντρώσεις PFAS στο πόσιμο νερό (PFHxS). Οι αυξημένες συγκεντρώσεις υπερφθοροκτανοσουλφονικού οξέος (PFOS) στο δεύτερο δείγμα προ της διάγνωσης συσχετίστηκαν θετικά με την πιθανότητα εμφάνισης όγκων εκ γεννητικών κυττάρων των όρχεων, ακόμα και στις αναλύσεις που έγινε στατιστική προσαρμογή για τις άλλες ουσίες PFAS. 

Οι συσχετισμοί των συγκεντρώσεων υπερφθοροκτανοσουλφονικού οξέος (PFOS) στον ορό στα πρώτα συλλεχθέντα δείγματα  και του κινδύνου κακοήθειας εκ γεννητικών κυττάρων στους όρχεις δεν ήταν στατιστικά σημαντικοί. Επιπλέον, οι αυξημένες συγκεντρώσεις υπερφθορονονανοικού οξέος στον ορό συσχετίστηκαν αντιστρόφως με την πιθανότητα κακοήθειας εκ γεννητικών κυττάρων στους όρχεις, ενώ δεν ανευρέθηκαν άλλες συσχετίσεις για τις άλλες ουσίες PFAS.

Συμπερασματικά, η συγκεκριμένη μελέτη ανίχνευσε προβλεπτικούς δείκτες αυξημένων συγκεντρώσεων PFAS στον ορό που σχετίζονται με συγκεκριμένες στρατιωτικές υπηρεσίες και επιπλέον εντόπισε αυξημένο σχετικό κίνδυνο για ανάπτυξη όγκων εκ γεννητικών κυττάρων των όρχεων με αυξημένες συγκεντρώσεις PFOS μεταξύ υπηρετούντων στην στρατιωτική αεροπορία των ΗΠΑ. 

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Τα ευρήματα αυτά απαιτούν έλεγχο και σε μεγαλύτερους πληθυσμούς καθώς και σε άλλους στρατιωτικούς κλάδους και ιδανικά με προοπτικό τρόπο ώστε να εξακριβωθεί η ακριβής συσχέτιση και να ληφθούν αντίστοιχα μέτρα πρόληψης".