Οι ...ξενύχτηδες κινδυνεύουν περισσότερο από παχυσαρκία και καρδιαγγειακά
14 Μαΐου 2021, 10:00
Όσοι συνηθίζουν να κοιμούνται αργά τη νύχτα και να ξυπνούν επίσης αργά την ημέρα, διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2 και καρδιαγγειακή νόσο. Αυτό υποστηρίζει έρευνα που παρουσιάστηκε στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο για την Παχυσαρκία.
Η εν λόγω μελέτη έγινε στο Πανεπιστήμιο Federico II στη Νάπολη με επικεφαλής τη Δρ Giovanna Muscogiuri, επίκουρη καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας και συνέκρινε την επίδραση που έχουν οι διαφορετικοί χρονότυποι (πρωινός, ενδιάμεσος, βραδινός), η συνήθεια ύπνου και αφύπνισης δηλαδή, σε ασθενείς με παχυσαρκία και διερεύνησε ειδικότερα την πιθανή συνάφειά του με τον κίνδυνο των δύο προαναφερθεισών παθήσεων.
Έχει αποδειχθεί από προηγούμενες μελέτες πως ο βραδινός χρονότυπος, άμεσα συνδεδεμένος με διαταραχές του ύπνου, διαταράσσει το βιολογικό ρολόι (κιρκαδικός ρυθμός), τροποποιώντας έτσι τις μεταβολικές διαδικασίες μέσω υπερδραστηριότητας στον άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων (ΥΥΕ), ένα νευροενδοκρινικό σύστημα που σχετίζεται με το άγχος, την πέψη, το ανοσοποιητικό σύστημα και διάφορες ακόμα λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού.
Στη τελευταία μελέτη συμμετείχαν 172 μεσήλικες (72% γυναίκες) με μέση ηλικία τα 52 έτη και Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) 32 (1ος βαθμός παχυσαρκίας), οι οποίοι εγγράφηκαν στο πλαίσιο μιας εκστρατείας πρόληψης της παχυσαρκίας με το όνομα OPERA PREVENTION στη Νάπολη στις 11-13 Οκτωβρίου 2019. Οι ερευνητές συνέλεξαν στοιχεία από τις μετρήσεις του σώματος και προσωπικά δεδομένα, ενώ η για την εκτίμηση του ύπνου αξιοποιήθηκε ο Δείκτης Ποιότητας Ύπνου Pittsburgh (Pittsburgh Sleep Quality Index). Τέλος, μετά τον προσδιορισμό του χρονότυπου μέσω του ερωτηματολογίου Horne-Ostberg Morningness-Eveningness, το δείγμα διακρίθηκε σε 58% πρωινού χρονότυπου, 13% βραδινού και 29% ενδιάμεσου.
Ο βραδινός χρονότυπος σχετίστηκε με πιο ανθυγιεινό τρόπο ζωής, με μειωμένη σωματική δραστηριότητα και μεγαλύτερα ποσοστά καπνιστών ενώ, στον γενικό πληθυσμό, όσο πιο κοντά στο βράδυ είναι ο χρονότυπος τόσο αυξάνεται ο ΔΜΣ. Επίσης, παρά τον κοινό ΔΜΣ για τους συμμετέχοντες με διαφορετικό χρονότυπο, ο βραδινός συνδέθηκε με μεγαλύτερο επιπολασμό καρδιαγγειακής νόσου και σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Μετά και την προσαρμογή συγκεκριμένων μεταβλητών (ηλικία, φύλο, ΔΜΣ, ποιότητα ύπνου), οι βραδινοί τύποι διέτρεχαν:
-εξαπλάσιο κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2 και υπερτετραπλάσιο για καρδιαγγειακή νόσο σε σύγκριση με τους συμμετέχοντες πρωινού χρονότυπου,
-19 φορές περισσότερες πιθανότητες για διαβήτη τύπου 2 και τετραπλάσιο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου συγκριτικά με όσους ανήκουν στον ενδιάμεσο χρονότυπο.
Οι ερευνητές σχολάζουν ότι «η έρευνά μας ανέδειξε τον βραδινό χρονότυπο ως έναν ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου για καρδιομεταβολικές νόσους πέρα από τις πιθανές διαταραχές ύπνου, την ηλικία, το φύλο και τον ΔΜΣ. Ως εκ τούτου, οι συνήθειες ύπνου και αφύπνισης θα πρέπει να λαμβάνονται υπ’ όψιν στη διαχείριση και πρόληψη της παχυσαρκίας καθώς η προώθηση ενός προγράμματος καθημερινών δραστηριοτήτων σύμφωνα με τον χρονότυπο του ασθενούς θα μπορούσε να μειώσει τον κίνδυνο καρδιομεταβολικών παθήσεων όπως ο διαβήτης τύπου 2 και η καρδιαγγειακή νόσος».
