Κι όμως! Η ενασχόληση με τη ζωή των άλλων ίσως να έχει κάποια χρησιμότητα

Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ και το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ έκαναν μία ...ασυνήθιστη έρευνα που αφορά στο ...κουτσομπολιό. Αυτό που ανακάλυψαν ήταν ίσως να υπάρχει σε ένα βαθμό κοινωνικό όφελος από την ενοχλητική ενασχόληση κάποιων με τη ζωή των άλλων. Η σχετική μελέτη δημοσιεύεται στο Proceedings of the National Academy of Sciences.

Η «ανταλλαγή προσωπικών πληροφοριών για απόντες τρίτους», όπως ορίζουν οι επιστήμονες το κουτσομπολιό, φαίνεται ότι υπό προϋποθέσεις είναι χρήσιμη διαδικασία όσον αφορά στη διάδοση πληροφοριών σχετικά με τη φήμη των ανθρώπων.  

«Όταν οι άνθρωποι ενδιαφέρονται να μάθουν αν κάποιος είναι καλό άτομο για να αλληλεπιδράσουν μαζί του, το κουτσομπολιό μπορεί να αποδειχθεί πολύ χρήσιμο», σχολιάζει η συντάκτρια της μελέτης Dana Nau, πρώην καθηγήτρια στο τμήμα Επιστήμης Υπολογιστών και στο Ινστιτούτο Έρευνας Συστημάτων του UMD. Τα ευρήματα προέρχονται από προσομοίωση σε υπολογιστή, που σκοπό είχε να βοηθήσει στην επίλυση ενός μακροχρόνιου μυστηρίου στην κοινωνική ψυχολογία: Πώς το κουτσομπολιό εξελίχθηκε σε μία τόσο διαδεδομένη, για πολλούς ευχάριστη ενασχόληση, πέραν φύλου, ηλικίας και κουλτούρας...

«Προηγούμενη μελέτη έδειξε ότι, κατά μέσο όρο, ένα άτομο ξοδεύει μια ώρα την ημέρα μιλώντας για τους άλλους, χρόνος που αντιστοιχεί σε μεγάλο μέρος της καθημερινότητάς μας», εξηγεί η συντάκτρια της μελέτης, Xinyue Pan. «Άρα, είναι σημαντικό να το μελετήσουμε» καθώς από μόνο του είναι ικανό να συνδέει μεγάλες ομάδες ανθρώπων μεταξύ τους και να προάγει τη συνεργασία, ωστόσο παρέμενε ασαφές τι κερδίζουν οι κουτσομπόληδες από αυτό...

«Δεν είναι σαφές γιατί το κουτσομπολιό εξελίχθηκε ως προσαρμοστική στρατηγική σε όλα», εξηγεί η Michele Gelfand, καθηγήτρια στο Stanford Business School και ομότιμη καθηγήτρια στο tμήμα Ψυχολογίας του UMD. Μυστήριο παραμένει, επίσης γιατί οι αποδέκτες του κουτσομπολιού είναι συνήθως τόσο πρόθυμοι να παρέχουν στους κουτσομπόληδες πεδίο δράσης!

Προσπαθώντας να βρουν απαντήσεις, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ένα μοντέλο εξελικτικής θεωρίας παιγνίων, που μιμείται την ανθρώπινη λήψη αποφάσεων. Χάρη στο συνδυασμό των αρχών της εξελικτικής βιολογίας και της θεωρίας παιγνίων, η ομάδα μπόρεσε να δει πώς τα εικονικά υποκείμενα της μελέτης, αλληλεπιδρούσαν μεταξύ τους και άλλαζαν τις στρατηγικές τους για να λάβουν ανταμοιβές.

Κατά τη διάρκεια της μελέτης, τα εικονικά υποκείμενα μπορούσαν είτε να συνεργαστούν με τους κουτσομπόληδες, είτε να αποστατήσουν και να γίνουν ακόμη και τα ίδια κουτσομπόληδες. Ήταν ελεύθερα να αλλάξουν τις στρατηγικές τους, όταν παρατηρούσαν τις συνέπειες ή τις ανταμοιβές των αποφάσεων άλλων υποκειμένων. Στο τέλος της προσομοίωσης, το 90% των υποκειμένων ήταν κουτσομπόληδες.

Οι ερευνητές αναφέρουν ως συμπέρασμα ότι οι άνθρωποι τείνουν να συνεργάζονται με τους κουτσομπόληδες, επειδή θέλουν να προστατεύσουν τη δική τους φήμη και να αποφύγουν να γίνουν αντικείμενο σχολιασμού. Οι κουτσομπόληδες, από την άλλη, κερδίζουν εξασφαλίζοντας τη «συνεργασία» κάποιου άλλου. «Αν οι άλλοι υιοθετούν την καλύτερη δυνατή συμπεριφορά επειδή γνωρίζουν ότι κουτσομπολεύετε, τότε είναι πιο πιθανό να συνεργαστούν μαζί σας σε πράγματα», σχολιάζει η Δρ Nau. 

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

«Το γεγονός ότι κουτσομπολεύετε, καταλήγει να σάς παρέχει ένα όφελος. Αυτό, στη συνέχεια, εμπνέει και τους άλλους να κουτσομπολεύουν, επειδή βλέπουν ότι παρέχει ανταμοιβή».