H καταστολή των αρνητικών σκέψεων μπορεί να είναι ευεργετική
25 Μαρτίου 2024, 09:00
Πρόσφατη μελέτη αμφισβήτησε τη συμβατική θεωρία ότι η καταστολή των αρνητικών σκέψεων είναι επιζήμια για την ψυχική μας υγεία. Τα ευρήματα, που δημοσιεύθηκαν στο Science Advances, υποδεικνύουν ότι η προσπάθεια να απωθήσουμε τους φόβους και τα άγχη μπορεί, υπό ορισμένες συνθήκες, να μειώσει την έντασή τους και να τα καταστήσει λιγότερο ανησυχητικά, οδηγώντας σε βελτιώσεις στην ψυχική ευεξία.
Σύμφωνα με το Psypost, η έρευνα ξεκίνησε στο πλαίσιο της χρόνιας συζήτησης σχετικά με την αποτελεσματικότητα της καταστολής των αρνητικών σκέψεων. Οι παραδοσιακές ψυχολογικές θεωρίες, βασισμένες σε φροϋδικές έννοιες και σύγχρονες γνωστικές προοπτικές, υποδηλώνουν ότι η προσπάθεια καταστολής των σκέψεων, μπορεί στην πραγματικότητα να τις κάνει πιο επίμονες, οδηγώντας σε αυξημένη συναισθηματική δυσφορία.
Αυτή η άποψη έρχεται σε αντίθεση με νευροβιολογικά στοιχεία που υποδεικνύουν ότι η καταστολή της σκέψης μπορεί να είναι ευεργετική, βοηθώντας στην ανθεκτικότητα έναντι διαταραχών στρες, όπως το PTSD, και μειώνοντας το άγχος. Η έλλειψη πειραματικών μελετών, λόγω ηθικών ανησυχιών σχετικά με πιθανούς κινδύνους, άφησε ένα κενό σε άμεσες ενδείξεις σχετικά με το πώς η καταστολή της σκέψης επηρεάζει την ψυχική υγεία.
«Είμαστε όλοι εξοικειωμένοι με τη φροϋδική ιδέα ότι, εάν καταπιέζουμε τα συναισθήματα ή τις σκέψεις μας, τότε αυτές οι σκέψεις παραμένουν στο ασυνείδητό μας, επηρεάζοντας τη συμπεριφορά και την ευημερία μας καταστροφικά», δήλωσε ο συγγραφέας της μελέτης Michael Anderson, επικεφαλής της Memory Research Group στο MRC Cognition and Brain Sciences Unit στο Cambridge.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι συμμετέχοντες που υποβλήθηκαν σε εκπαίδευση καταστολής της σκέψης, κατάφεραν να μειώσουν με επιτυχία την ανάκληση καταπιεσμένων σκέψεων, ένα φαινόμενο γνωστό ως λήθη που προκαλείται από την καταστολή. Αυτή η επίδραση παρατηρήθηκε, τόσο για τις αρνητικές, όσο και για τις ουδέτερες σκέψεις, υποδεικνύοντας ότι η πράξη της καταστολής των σκέψεων μπορεί να τις κάνει λιγότερο προσιτές στη μνήμη.
Σε αντίθεση με τις ανησυχίες ότι η καταστολή των σκέψεων μπορεί να οδηγήσει σε παράδοξη αύξηση της συχνότητας ή της έντασής τους - φαινόμενο που αναφέρεται συχνά στην ψυχολογική βιβλιογραφία - η μελέτη δεν κατέληξε σε αντίστοιχα συμπεράσματα. Αντίθετα, οι σκέψεις τις οποίες οι συμμετέχοντες κατάφεραν να απωθήσουν, έγιναν λιγότερο ζωντανές και συναισθηματικά φορτισμένες, τόσο αμέσως μετά την έρευνα, όσο και μακροπρόθεσμα.
«Αυτό που βρήκαμε έρχεται σε αντίθεση με την αποδεκτή αφήγηση», σημείωσε ο Anderson. «Αν και θα χρειαστεί περισσότερη δουλειά για να επιβεβαιωθούν τα ευρήματα, φαίνεται ότι είναι δυνατό και θα μπορούσε να είναι δυνητικά ωφέλιμο να καταστείλουμε ενεργά τις τρομακτικές μας σκέψεις».