Η αξία της Πίστης και της Υπομονής αυτό το Πάσχα

Η εορταστική περίοδος του φετινού Πάσχα περνά μέσα από την δοκιμασία της πανδημίας, συμβολικά διακινώντας τα ζητήματα των παθών, του Γολγοθά και της Ανάστασης, σε πιστούς και μη, με τρόπους άλλοτε συνειδητούς, άλλοτε ασυνείδητους, ταυτισμένους με των άλλων ή ετερόκλητους. 

γράφει η Σοφία Χατζηδημητρίου, ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεύτρια

Η πίστη, δηλαδή η βαθιά εμπιστοσύνη στην ίδια την ζωή, κλονίζεται βάναυσα ή φωτίζεται με άπλετο φως στις ιδιωτικές στιγμές των ανθρώπων που δοκιμάζονται με έναν τρόπο εντελώς διαφορετικό από τους συνηθισμένους, σε κλίνες εντατικής που προσομοιάζουν τον μαρτυρικό Σταυρό με την μοναξιά και την ελπίδα του, σε διαδρόμους νοσοκομείων όπου το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό σαν τους καλούς μαθητές και ακόλουθους του Χριστού προσπαθεί να κρατήσει την πίστη του ακλόνητη, υπηρετώντας τις μεγάλες αξίες και την διασφάλιση της ίδιας της ζωής, παραστεκόμενο, όχι μόνο στους ίδιους τους ασθενείς, αλλά και στους οικείους τους, μέσα από φρενήρεις ρυθμούς αυτοθυσίας και αυταπάρνησης, αλλά και το ρίσκο της υγείας του. 

Στα σπίτια, στα εργασιακά περιβάλλοντα, στους δρόμους και στις πλατείες οι άνθρωποι παλεύουν με τον ίδιο τους τον εαυτό, άλλοι θυμώνοντας με τους περιορισμούς, άλλοι διαχειριζόμενοι τον φόβο τους καθημερινά, άλλοι αγνοώντας τον σε μια απόπειρα να ξορκίσουν αυτόν και τον θάνατο τον ίδιο, αψηφώντας τις συνέπειες για τον εαυτό τους και τους άλλους. Και όλοι αυτοί οι άνθρωποι καλούνται να συνυπάρξουν και να νοηματοδοτήσουν εκ νέου την ίδια τους την ύπαρξη, ατομικά και συλλογικά, μέσα σε μια κρίσιμη παγκόσμια συγκυρία που παραπέμπει στον καιρό των Παθών, της Σταύρωσης και της Ανάστασης, ως προς την κρισιμότητά της, αλλά και την αίσθηση ότι βρισκόμαστε όλοι στην δίνη μιας κομβικής αλλαγής, κατόπιν της οποίας η ζωή μας δεν θα είναι ποτέ ξανά ίδια.

Η αβεβαιότητα, το άγχος, η ελπίδα, αλλά και η απελπισία εναλλάσσονται πολλές φορές μέσα στην ίδια ψυχή καθημερινά, σπρώχνοντάς την στα άκρα των δυνατοτήτων της. Οι ευαλωτότητες και τα προϋπάρχοντα προβλήματα του καθενός από εμάς έρχονται με φόρα στην επιφάνεια και ζητούν την ιδιαίτερη και ίσως καθοριστική μας προσοχή. Άλλοι κωφεύουν από τον τρόμο του αγνώστου, άλλοι σκύβουν πιο εντατικά πάνω από θέματα, ενδεχομένως χρόνια, της ζωής τους που πιέζουν για επίλυση και άλλοι, όπως είπε ο Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης, «κρατούν τον νου τους στον Άδη, ωστόσο δεν απελπίζονται».

 Αυτή η ρήση του Αγίου Σιλουανού, σοφή και θεόπνευστη, μας λέει ότι όταν δοκιμαζόμαστε στα άκρα των ψυχικών μας δυνατοτήτων, καλό είναι να μπορούμε να ατενίζουμε το σκοτάδι μέσα μας και γύρω μας, κρατώντας ανοιχτά τα μάτια μας στους περιορισμούς που έχουμε ως πεπτωκότα όντα, μην χάνοντας, όμως, την βαθιά μας ελπίδα ότι αντέχοντας να ατενίζουμε το σκοτάδι, θα μπορέσουμε να ατενίσουμε και το Φως. Αντέχοντας το Πάθος, θα προχωρήσουμε στην Ανάσταση. Αυτό είναι ένα τεράστιο Άλμα Πίστης και απαιτεί διαρκή άσκηση και μια ενεργητική υπομονή και αποδοχή, όχι μια μοιρολατρική, παθητική παράδοση.

Ακόμη και για τους μη θρησκευόμενους, το θέμα της πίστης παραμένει μια σχεδόν σκανδαλώδης έννοια για τον ψυχισμό. Η πίστη δεν είναι παρά μια κίνηση ολοκληρωτικής αυτοπαράδοσης στην ίδια την ζωή, μια κίνηση βαθιάς, άλογης, εμπιστοσύνης απέναντι στα τεκταινόμενα του βίου μας, στον απρόβλεπτο χαρακτήρα της ζωής μας, μια κίνηση ανοιχτότητας απέναντι σε ό,τι μας προσκαλεί και μας προκαλεί να φωτίσουμε τα πιο σκιερά σημεία του ατομικού και συλλογικού μας βίου, προκειμένου να εξελιχθούμε ψυχικά και πνευματικά. Αυτή η κίνηση, όμως, προϋποθέτει ένα ξεβόλεμα, μια σημαντική μετακίνηση από ό,τι μας είναι γνώριμο, προς μια κατεύθυνση ακόμη άγνωστη σε εμάς. 

Όσο κι αν μας ταράζουν οι αγκυλώσεις μας, δεν παύει να έχουμε κάπως εξοικειωθεί με αυτές και συχνάκις αποδεικνύονται, επί του πρακτέου, προτιμητέες του άλματος στο κενό, με μόνο σχοινί σωτηρίας την εμπιστοσύνη μας σε κάτι που είτε μας υπερβαίνει είτε μας είναι ακόμη άγνωστο. Αυτή δεν είναι, βέβαια, μια πρόταση επιπόλαιας παρόρμησης. Εννοείται, ότι, για να αφεθεί κανείς σε νέες προοπτικές, πρέπει ήδη να έχει αρκετή αυτογνωσία για την προσώρας πορεία του, τις εσωτερικές του διαδικασίες, τα δυσλειτουργικά του μοτίβα, τα τραύματά του, όπως και να έχει μια ιδέα προς τα πού θέλει να πορευτεί και ποια είναι τα κομμάτια του εαυτού του που χρήζουν ανακαίνισης, ώστε να μπορέσει να προχωρήσει στην ζωή του εκπληρώνοντας, το κατά δύναμιν, το δυναμικό του και, άρα, ζώντας μια ζωή πλούσια σε νόημα, μια ζωή άξια να κληροδοτήσει τις δονήσεις της στον περίγυρό της.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Τέτοιου τύπου ψυχικές διαδρομές είναι σαν την Οδύσσεια. Δεν ολοκληρώνονται απαραίτητα μέσα στον στενό ορίζοντα του περάσματός μας από αυτήν την ζωή, αλλά φωτίζουν σαν φάρος τον προορισμό μας. Η διαδικασία της αυτοαποκάλυψης και της αυτοεξέλιξης δεν παύει ποτέ. Μπορεί να ολοκληρώνονται μικροί ή μεγαλύτεροι κύκλοι, μικρές ή μεγαλύτερες διαδρομές του μεγάλου ταξιδιού μας, αλλά το ένα Πάθος και η μια Ανάσταση, οδηγούν σε ένα άλλο Πάθος και μια επόμενη Ανάσταση, ακολουθώντας τον κύκλο της ίδιας της φύσης, μέσα από τις εποχές. Αυτό δεν καθιστά καθόλου μάταιες τις προσπάθειές μας. Τουναντίον, μέσα από αυτές φωτίζεται ο δικός μας δρόμος αλλά και ο δρόμος των ανθρώπων που μας περιβάλλουν κι έτσι συμμετέχουμε στην ζωή μέσα από την Σχέση, με σηματοδότη την Αγάπη και απώτερο σκοπό την Ανάσταση, ατομική και συλλογική.