Τα οφέλη της νηστείας στον οργανισμό μας
22 Δεκεμβρίου 2022, 07:00
Αν κάποιος κοιτάξει το ημερολόγιο της ορθόδοξης εκκλησίας, θα διαπιστώσει ότι υπάρχουν δύο μεγάλες περίοδοι νηστείας. Σημαντικές και οι δύο για το ορθόδοξο λατρευτικό. Η νηστεία των Χριστουγέννων και η μεγάλη νηστεία της Σαρακοστής. Η αλήθεια είναι βέβαια ότι σε όλη τη διάρκεια του έτους υπάρχουν πολλές μέρες που νηστεύουμε, κατά τις οποίες υπάρχει απαγόρευση κατανάλωσης συγκεκριμένων ομάδων τροφίμων. Κάποιος μπορεί να διατυπώσει τον ισχυρισμό ότι αυτό το μοτίβο διατροφής είναι εξαιρετικά περιοριστικό. Η αλήθεια είναι όμως, και αυτό το φανερώνουν οι περισσότερες μελέτες που ασχολούνται με τη μεσογειακή διατροφή, ότι αυτό το διατροφικό πλαίσιο μάλλον ωφελεί την υγεία παρά κάνει κακό.
Αναφέρει ο Μανώλης Μανωλαράκης, διαιτολόγος- διατροφολόγος:
Η μεγάλη κατανάλωση τροφίμων φυτικής προέλευσης με τα πολλά φυτοχημικά και αντιοξειδωτικά συστατικά αλλά και την μεγάλη περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, έχει αποδειχθεί ότι διατηρεί αλλά και προάγει την καλή υγεία του οργανισμού. Από την άλλη, η μικρή κατανάλωση ζωικών τροφίμων με κύρια έμφαση το αυγό, το ψάρι και το κοτόπουλο δείχνει ότι και αυτή περιορίζει πιθανές βλαπτικές επιδράσεις που βλέπουμε στη δυτικού τύπου δίαιτα.
Δεν πρέπει να διαφύγει της προσοχής μας και η σχετικά μεγάλη κατανάλωση του ελαιολάδου που από μόνο του είναι μία εξαιρετικά θρεπτική και υγιεινή διατροφική επιλογή. Αν μάλιστα το συνδυάσουμε και με το γεγονός ότι στη νηστεία των Χριστουγέννων επιτρέπεται μέχρι κάποια μέρα και κατανάλωση του ψαριού, τότε έχουμε έναν εξαιρετικά ωφέλιμο συνδυασμό ελαιόλαδο και των λιπαρών οξέων που βρίσκονται στα ψάρια. Λιπαρά οξέα τα οποία μπορούμε βέβαια να τα συναντήσουμε και στους ξηρούς καρπούς που παραδοσιακά αυτοί που νηστεύουν τους χρησιμοποιούν σαν μικρό γεύμα μαζί με τα αποξηραμένα φρούτα.
Πάντα όμως πρέπει να έχουμε κατά νου ότι και το ελαιόλαδο έχει τις θερμίδες του, κάτι που σημαίνει ότι το “λίγο παραπάνω” μπορεί να συμβάλει στο να προστεθούν κιλά. Και επειδή η νηστεία αυτή γίνεται σε μία εποχή που η θερμοκρασία είναι πιο χαμηλή, τα όσπρια έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο. Πλούσια σε φυτικές ίνες αλλά και σε πρωτεΐνη, το μόνο που τους λείπει είναι η μεθειονίνη, η οποία έρχεται συμπληρωματικά από την κατανάλωση των δημητριακών και ειδικότερα του ψωμιού.
Βλέπουμε λοιπόν ότι η θρησκευτική νηστεία στην πραγματικότητα δεν είναι τίποτα άλλο από την προέκταση ή τη θρησκευτική μορφή της μεσογειακής διατροφής.
Ωφέλιμη; Ξεκάθαρα ναι. Σε ένα πληθυσμό που παρουσιάζει μία διατροφική στρέβλωση αποκλίνοντας από τους κανόνες της μεσογειακής διατροφής και προσεγγίζει πιο πολύ στα πρότυπα της δυτικού τύπου δίαιτας, μικρά διατροφικά διαλύματα με τη μορφή της νηστείας, σίγουρα βοηθούν.
Δεν είναι μόνο το γεγονός ότι αλλάζει ποιοτικά η διατροφή μας αλλά το ότι απομακρύνονται από αυτή διατροφικές υπερβολές και στρεβλώσεις που αφρίζουν παράγοντες και κινδύνους εμφάνισης χρόνοι νοσημάτων. Όχι άδικα μπορούμε να ισχυριστούμε ότι αν δεν υπήρχε η θρησκευτική νηστεία θα έπρεπε ίσως να την ανακαλύψουμε για να μπορέσουμε να εφαρμόσουμε ξανά τα πρότυπα της μεσογειακής διατροφής.
Εδώ θα πρέπει να τονίσουμε ότι κάθε υπερβολή έχει και το αντίτιμο της. Και ειδικές ομάδες πληθυσμού με ειδικά χαρακτηριστικά και ειδικές απαιτήσεις , ίσως θα πρέπει να προσαρμόσουν το μοντέλο της νηστείας σε αυτές τις ανάγκες. Πιθανότατα άτομα με ευερέθιστο έντερο ή με προβλήματα του πεπτικού, θα πρέπει να κάνουν τις κατάλληλες διατροφικές προσαρμογές ώστε να μπορέσουν να αποφύγουν εξάρσεις της πάθησης τους.
Άτομα με αυξημένες ανάγκες σε θρεπτικά συστατικά αλλά και σε θερμίδες, παιδιά μικρής ηλικίας, γυναίκες σε κύηση, αλλά και ασθενείς με ειδικά ζητήματα υγείας, μπορούν να αποκλίνουν από το διατροφικό πρότυπο της νηστείας ή τουλάχιστον να μην το εφαρμόσουν σχολαστικά.
Και μία εντελώς απαραίτητη διευκρίνιση. Η θρησκευτική νηστεία είναι τελείως διαφορετική από την μόδα της διαλειμματικής νηστείας η διαλειμματικής διατροφής. Η θρησκευτική αφορά περιορισμό κατανάλωσης ομάδων τροφίμων και η άλλη περιορισμό του χρόνου κατανάλωσης συνολικά της τροφής. Αυτό για να μην παρεξηγούμαστε.