Ζω με τη ΔΕΠΥ… καθημερινός αγώνας!

Οι οικογένειες με ΔΕΠΥ (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας) στην Κύπρο, αντιμετωπίζουν πλειάδα προκλήσεων και προβλημάτων, ειδικά όταν πρόκειται για σοβαρά περιστατικά.

Η ζωή τους αντιμετωπίζει βασικές δυσκολίες, με το χειρότερο από όλα να συμβαίνει στον ίδιο τον εαυτό τους, που δεν μπορούν να διαχειριστούν όπως μπορούν να θέλουν και οι ίδιοι για να μπορούν να αποτελούν κομμάτι της κοινωνίας με αποδοχή και συμμετοχικότητα.

Η πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του Συνδέσμου ΔΕΠΥ και μέλος της ΔΣ ADHD Europe, Μαρίνα Γεωργίου, αναφέρει στο YgeiaWatch ότι από τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν, η Κύπρος το θέμα έγκαιρης και ασφαλούς διάγνωσης, καθώς και πρόσβαση σε αρμόδιες υπηρεσίες.

1.Υπηρεσίες υγείας

Όπως τονίζει η κ. Γεωργίου, παρά τις τεράστιες προσπάθειες ευαισθητοποίησης από τον Σύνδεσμο, η έγκαιρη διάγνωση της ΔΕΠΥ παραμένει δύσκολη, για πολλούς λόγους.

«Εντός ΓεΣΥ, υπάρχουν μεγάλες καθυστερήσεις και μεγάλη λίστα αναμονής καθώς και ελάχιστες θεραπείες με επίσης μεγάλες καθυστερήσεις ακόμα και στη διάγνωση. Επίσης περιορισμένη πρόσβαση σε ειδικούς και δημόσιες υπηρεσίες ψυχικής υγείας, με αποτέλεσμα οι οικογένειες των ατόμων με ΔΕΠΥ, να αναζητούν ιδιωτικές λύσεις, που είναι οικονομικά ασύμφορες, καταλήγοντας και οι ίδιοι σε τεράστιες ανάγκες και κενά για ολόκληρη την οικογένεια», υπογραμμίζει.

2. Σχολική υποστήριξη

Σύμφωνα με την κ. Γεωργίου, πολλά παιδιά με ΔΕΠΥ δεν λαμβάνουν την κατάλληλη και ενδεδειγμένη υποστήριξη στο σχολείο.

Υποστηρίζει ότι η κατάσταση τους απαιτεί, όπως δηλώνουν οι επιστήμονες, ειδικούς χειρισμούς για να μπορέσουν να μορφοποιηθούν και να καταφέρουν χρήσιμους και αποτελεσματικούς στην κοινωνία και μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις, εξαιρετικά πετυχημένοι.

«Δυστυχώς όμως οι εκπαιδευτικοί συχνά δεν είναι επαρκώς καταρτισμένοι για να διαχειριστούν τις ανάγκες των παιδιών με ΔΕΠΥ, με αποτέλεσμα να υπάρχουν συγκρούσεις ή ακόμα και ακαδημαϊκή αποτυχία», προσθέτει.

Παράλληλα, σημειώνει ότι οι οικογένειες αναγκάζονται να αναλάβουν το κόστος ειδικής εκπαίδευσης και θεραπειών, ή με εγγραφή στην ιδιωτική εκπαίδευση, εκτός των δημοσίων σχολείων με τεράστια επιβάρυνση του οικογενειακού τους προϋπολογισμού, του χρόνου από την εργασία τους άρα μείωση των απολαβών τους, την ώρα που οι ανάγκες των μωρών είναι κατά μέσο όρο περίπου €1000 μηνιαίως.

Επίσης, συμπληρώνει, πολλά παιδιά ματαιώνονται, οδηγούνται στην απομόνωση και εγκαταλείπουν το σχολείο στη μέση εκπαίδευση.

3. Κοινωνικό στίγμα και απομόνωση

Η κ. Γεωργίου, αναφέρει ότι τα άτομα με ΔΕΠΥ, και κατ' επέκταση οι οικογένειές τους, αντιμετωπίζουν συχνά κοινωνικό στίγμα και παρανοήσεις σχετικά με τη διαταραχή.

Αυτό, εξηγεί, οδηγεί σε απομόνωση, καθώς οι συμπεριφορές που συνδέονται με τη ΔΕΠΥ (π.χ. παρορμητικότητα, δυσκολία συγκέντρωσης) δεν είναι αποδεκτές από το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον της Κύπρου.

«Ως εκ τούτου άτομα που είναι διαγνωσμένα με ΔΕΠΥ συχνά δεν αναφέρουν ότι έχουν ΔΕΠΥ ή αν το αναφέρουν, «φταίνε» για ότι συμβαίνει και θεωρούνται άτακτοι, κ.α. Από την άλλη, υπάρχουν και οι περιπτώσεις που στην προσπάθεια τους να γίνουν αποδεκτοί, μπορεί να καταλήξουν σε εξαιρετικά λανθασμένες επιλογές και δρόμους, αφού θα θεωρήσουν ως μοναδική επιλογή, την εμπλοκή τους σε οποιαδήποτε κατάσταση ή παρέα», επισημαίνει.

Καθημερινός στιγματισμός

Σύμφωνα με τις αναφορές της κ. Γεωργίου, το καθημερινό τους περιβάλλον είναι πολύ συχνά ο στιγματισμός, το μπούλινγκ και η βία που δέχονται σε σχολικές μονάδες, αφού δεν υπάρχει η κατάλληλη ενημέρωση από τα σχολεία.

Παράλληλα, σημειώνει, υπάρχουν παιδάκια που ουδέποτε έχουν προσκληθεί σε ένα πάρτι γενεθλίων επειδή έχουν αυτή την διαφορετικότητα, προκαλώντας στα παιδιά αλλά και στους γονείς ακόμα ένα μεγάλο τραύμα, την ώρα που διανύουν ήδη ένα γολγοθά.

4. Οικονομική επιβάρυνση

Την ίδια ώρα η κ. Γεωργίου, αναφέρει ότι οι θεραπείες, οι ειδικές εκπαιδευτικές παρεμβάσεις και οι επισκέψεις σε ειδικούς, δεν καλύπτονται σε ικανοποιητικό βαθμό από το κράτος ή το γενικό σύστημα υγείας, με αποτέλεσμα οι οικογένειες να επιβαρύνονται οικονομικά.

«Αυτό αυξάνει το άγχος και την πίεση στους γονείς. Μάλιστα πολλοί γονείς δεν παρέχουν τις απαραίτητες θεραπείες λόγω οικονομικών δυσκολιών με αποτέλεσμα να επιδεινώνεται η κατάσταση των ατόμων με ΔΕΠΥ», συμπληρώνει.

«Ή να αναγκάζεται ο ένας γονέας να μην εργάζεται ή να εργάζεται μερικώς, έτσι ώστε να τρέξει το παιδί σε ιατρικά και άλλα θεραπευτικά κέντρα καθημερινά», προσθέτει.

5. Διαχείριση της καθημερινότητας

Όπως αναφέρει, η διαχείριση των συμπτωμάτων της ΔΕΠΥ απαιτεί μεγάλη προσπάθεια και προσαρμογή από τις οικογένειες. «Η δυσκολία στη διαχείριση της συμπεριφοράς του ατόμου με ΔΕΠΥ, μπορεί να οδηγήσει σε ένταση, εξάντληση και συχνά σε συγκρούσεις μεταξύ των μελών της οικογένειας. Γι' αυτό το λόγο εξάλλου οι περισσότερες οικογένειες μελών μας είναι μονογονεϊκές», υποστηρίζει.

6. Ψυχολογική υποστήριξη

Την ίδια ώρα, σύμφωνα με την κ. Γεωργίου, οι γονείς και τα αδέρφια των ατόμων με ΔΕΠΥ, συχνά αντιμετωπίζουν συναισθηματική και ψυχολογική καταπόνηση.

«Η έλλειψη κατάλληλων δομών ψυχολογικής και κοινωνικής υποστήριξης για τις οικογένειες και η μη ύπαρξη εξειδικευμένων κέντρων για τη ΔΕΠΥ , επιδεινώνει αυτή την κατάσταση», εκτιμά.

«Όλα όσα προανέφερα, αναδεικνύουν την ανάγκη για μεγαλύτερη κρατική υποστήριξη, ενίσχυση των υπηρεσιών υγείας, κοινωνικής πρόνοιας και παιδείας, καθώς και κοινωνική ευαισθητοποίησης γύρω από τη ΔΕΠΥ στην Κύπρο», τονίζει.

Καμία στήριξη από το κράτος

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

«Ως Σύνδεσμος καταβάλλουμε τα μέγιστα των δυνατοτήτων μας, για να βελτιώσουμε τη ζωή των ατόμων με ΔΕΠΥ στην Κύπρο (ανηλίκων και ενηλίκων), αλλά δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν έχουμε λάβει την απαραίτητη στήριξη από το κράτος, με αποτέλεσμα να προσπαθούμε με περιορισμένους πόρους να παρέχουμε όση περισσότερη στήριξη μπορούμε στα μέλη μας μέσω των υπηρεσιών και προγραμμάτων που παρέχουμε», σημειώνει.

Δυστυχώς, αναφέρει, σε αρκετές περιπτώσεις, τα άτομα που δεν έχουν λάβει την κατάλληλη αξιολόγηση και θεραπεία, έχουν καταλήξει στην ανεργία, λήπτες ΕΕΕ ή και σε άλλες δυσάρεστες καταστάσεις.

«Ζητάμε να δοθεί προτεραιότητα στο θέμα διαφώτισης και ενημέρωσης γύρω από τη ΔΕΠΥ, για να μπορεί να υπάρξει η ανάλογη κατανόηση από το περιβάλλον και συμμετοχή στην κοινωνία, καθώς επίσης και κατ’ επέκταση να δοθεί οικονομική και άλλη στήριξη για να δημιουργήσουμε ένα ασφαλές περιβάλλον που θα μπορεί να εξαργυρωθεί στο μέλλον υπέρ όχι μόνο των ατόμων αυτών και των οικογενειών τους αλλά ολόκληρης της πατρίδας μας και της κοινωνίας, αλλά και της εισαγωγής στην εργασία», καταλήγει.

Της Γεωργίας Χαννή