Υπ. Υγείας: Απαντήσεις για ιατροδικαστική εξέταση θυμάτων βιασμού

Απαντήσεις στο ερώτημα που υπέβαλε ο βουλευτής Γιώργος Κουκουμάς για καθυστερήσεις και ταλαιπωρία που κατήγγειλαν γυναίκες από την επαρχία Πάφου- θύματα σεξουαλικής κακοποίησης ή βιασμού που αναγκάστηκαν να μεταβούν στο Μακάριο Νοσοκομείο Λευκωσίας για τη νενομισμένη, ιατροδικαστική εξέταση, δίνει το Υπουργείο Υγείας.

Σύμφωνα με πληροφορίες που έθεσε ενώπιον της βουλής ο κ. Κουκουμάς τον Ιανουάριο, στις 14 Σεπτεμβρίου 2023 δύο γυναίκες στην επαρχία Πάφου κατήγγειλαν βιασμό.

Ωστόσο, επεσήμανε, χρειάστηκαν δώδεκα σχεδόν ώρες, για να διενεργηθεί η απαιτούμενη ιατροδικαστική εξέταση των δύο γυναικών, αφού πρώτα μεταφέρθηκαν από την Πάφο στη Γυναικολογική Κλινική του Νοσοκομείου Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ΙΙΙ (NAM III - Μακάριο) Λευκωσίας.

Επιπρόσθετα, ανέφερε ότι «έχει έλθει στην αντίληψή μας απόφαση του Υπουργείου Υγείας σύμφωνα με την οποία η εξέταση ενήλικων που καταγγέλλουν σεξουαλική κακοποίηση διενεργείται αποκλειστικά και μόνο στο NAM III Λευκωσίας, το οποίο είναι το μόνο που, σύμφωνα με τη σχετική απόφαση, διαθέτει κατάλληλους χώρους που διασφαλίζουν την ιδιωτικότητα, καθώς και συνεχή πρόσβαση σε έμπειρο ιατρικό προσωπικό. Σύμφωνα δε με την απόφαση, τις εξετάσεις ατόμων που καταγγέλλουν σωματική ή/και σεξουαλική κακοποίηση διενεργεί αποκλειστικά ο επί καθήκοντι ιατροδικαστής».

Απαντώντας στο ερώτημα του κ. Κουκουμά, ο υπουργός Υγείας, Μιχάλης Δαμιανός σημειώνει ότι  από το 2020 ισχύει η διευθέτηση όπως σε περιπτώσεις που η εξέταση αφορά σε ενήλικο άτομο ή ατόμων που καταγγέλλουν σεξουαλική κακοποίηση, αυτή θα διενεργείται αποκλειστικά και μόνον στο Νοσοκομείο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Λευκωσίας (NAM III), πράγμα για το οποίο, επισημαίνει, ήταν ενήμερη η Αστυνομία Κύπρου.

Επισημαίνει ότι η επικαιροποιημένη η απόφαση του Υπουργείου Υγείας, κοινοποιήθηκε γραπτώς στην Αστυνομία Κύπρου στις 2/10/2023, με αφορμή το περιστατικό στο οποίο αναφέρεται ο κ. Κουκουμάς.

Όπως υπογραμμίζει ο κ. Δαμιανός, από το 2020 που εφαρμόζεται η σχετική διευθέτηση δεν παρατηρήθηκαν προβλήματα κατά τη διευθέτηση τέτοιων εξετάσεων σε περιστατικά, εκτός από το υπό αναφορά περιστατικό.

Επισημαίνει ότι η γυναικολογική κλινική του NAM III αποτελεί την μοναδική νοσοκομειακή μονάδα της Δημοκρατίας η οποία στελεχώνεται με γυναικολόγους, παιδιάτρους και παιδοχειρουργούς σε ενεργή εικοσιτετράωρη εφημερία, εντός του νοσοκομείου (και όχι σε τηλεφωνική αναμονή), και στην οποία είναι δυνατή πάντοτε η   πρόσβαση σε έμπειρους γυναικολόγους, παιδιάτρους και παιδοχειρουργούς.

«Πέραν των καθαρά ιατρικών λόγων που επιβάλλουν την εξέταση τέτοιων περιστατικών στο NAM III, από άποψης εξασφάλισης της διαφύλαξης της ιδιωτικότητας και της αξιοπρέπειας των ατόμων που καταγγέλλουν σεξουαλική κακοποίηση, το εν λόγω Νοσοκομείο αποτελεί τον πλέον κατάλληλο χώρο εξέτασης τέτοιων περιστατικών, καθότι αποτελεί το μοναδικό νοσοκομείο της Δημοκρατίας που διαθέτει χώρους φιλικούς προς άτομα που καταγγέλλουν σεξουαλική κακοποίηση, σε αντίθεση με τα υπόλοιπα δημόσια νοσηλευτήρια όπου τα άτομα αυτά αναγκαστικά αναμένουν μαζί με τους λοιπούς ασθενείς και επισκέπτες σε κοινόχρηστους χώρους αναμονής μέχρι να εξετασθούν», αναφέρει.

Πέραν των σχετικών συστάσεων της ιατροδικαστικής υπηρεσίας προς το Υπουργείο Υγείας για τη λήψη της εν λόγω απόφασης, προσθέτει, συνυπολογίστηκαν οι σχετικές συστάσεις και πρωτόκολλα που ακολουθούνται στο Ηνωμένο Βασίλειο ενώ κοινοποίησε ότι τροχοδρομείται η σύνταξη σχετικών συστάσεων και πρωτοκόλλων από το Υπουργείο Υγείας, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί περί τα μέσα του 2024.

Όσον αφορά τον τρόπο διαβάθμισης της προτεραιότητας παράλληλων και ταυτόχρονων αιτημάτων για διενέργεια Ιατροδικαστικών Εξετάσεων, ο υπουργός, αναφέρει ότι αυτή δεν διαμορφώνεται στη βάση κάποιου πρωτοκόλλου αλλά ad hoc κατόπιν συνεννόησης του εφημερεύοντα Ιατροδικαστή με τους διερευνώντες αστυνομικούς.

Η σχετική σύσταση εκ μέρους του ιατροδικαστή, σύμφωνα με τον υπουργό, γίνεται με κύριο κριτήριο το επείγον του περιστατικού από ιατρικής/ιατροδικαστικής άποψης, κριτήριο που αξιολογείται σε κάθε περίπτωση ad hoc από τον εφημερεύοντα ιατροδικαστή κατά την κλήση του από την αστυνομία και στη βάση της πληροφόρησης που κοινοποιείται σε αυτήν/αυτόν από τους διερευνώντες αστυνομικούς.

Σημειώνεται επίσης ότι οι ιατροδικαστές κατά τη διαμόρφωση της δικής τους σχετικής σύστασης προς τους διερευνώντες αστυνομικούς, ώστε να καθοριστεί ο χρόνος και τόπος της ιατροδικαστικής εξέτασης, συνυπολογίζουν πολλές άλλες παραμέτρους, όπως π.χ. την αναγκαιότητα διενέργειας άλλων ιατρικών εξετάσεων πριν από την διενέργεια της ιατροδικαστικής εξέτασης, την αναγκαιότητα διενέργειας εργαστηριακών εξετάσεων και λήψης των αποτελεσμάτων τους πριν από την διενέργεια της ιατροδικαστικής εξέτασης, την διαθεσιμότητα κατάλληλου χώρου, εργαλείων, και παραϊατρικού προσωπικού ώστε να διενεργηθεί η εξέταση κ.ο.κ., ενώ συνυπολογίζονται επίσης και κοινωνικού τύπου παράμετροι και αιτήματα συγγενών ή/και φερόμενων θυμάτων που κοινοποιούνται στους ιατροδικαστές από τους διερευνώντες αστυνομικούς σε κάθε περιστατικό (π.χ. θρησκευτικές πεποιθήσεις συγγενών και φερόμενων θυμάτων, κ.ο.κ.).

Σχετικά με το ερώτημα πώς τεκμηριώνεται ότι μόνο το NAM III διαθέτει κατάλληλους χώρους εξέτασης τέτοιων περιστατικών και συνεχή πρόσβαση σε έμπειρο προσωπικό αναφέρεται ότι η γυναικολογική κλινική του NAM III αποτελεί την μοναδική νοσοκομειακή μονάδα της Δημοκρατίας με γυναικολόγους, παιδιάτρους και παιδοχειρουργούς σε ενεργή εικοσιτετράωρη εφημερία, εντός του Νοσοκομείου (και όχι σε τηλεφωνική αναμονή), και στην οποία υπάρχει πάντα πρόσβαση σε έμπειρους γυναικολόγους, παιδιάτρους και παιδοχειρουργούς.

Αυτό ισχύει μόνο στο NAM III και σε κανένα άλλο δημόσιο νοσηλευτήριο της Κυπριακής Δημοκρατίας, ξεκαθαρίζει ο κ. Δαμιανός.

Αναφέρει ακόμη ότι τo NAM III αποτελεί νοσοκομείο αναφοράς όπου παραπέμπονται όλα τα δύσκολα περιστατικά και τα περιστατικά με σοβαρές επιπλοκές για αντιμετώπισή τους.

Αναφορικά με το πόσες ιατροδικαστικές εξετάσεις προσώπων που κατήγγειλαν σεξουαλική κακοποίηση ή βιασμό διενεργήθηκαν τα τελευταία οκτώ χρόνια, σημειώνεται ότι τα στοιχεία αυτά τηρούνται στην αστυνομία Κύπρου όπου τυγχάνουν χειρισμού από τα αρμόδια αστυνομικά τμήματα/ΤΑΕ/κλιμάκια.

Όσον αφορά το Σπίτι της Γυναίκας, σημειώνει ότι  η διαδικασία που ακολουθείται από την ιατροδικαστική υπηρεσία σε περιπτώσεις καταγγελιών γυναικών θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης είναι να καλείται ο εφημερεύων ιατροδικαστής από την αστυνομία και να γίνονται οι απαραίτητες διευθετήσεις (ενημέρωση εφημερεύοντα γυναικολόγου) στη γυναικολογική κλινική του NAM III ώστε να διενεργηθεί η εξέταση. Επίσης αναφέρεται ότι το αρμόδιο Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας ετοιμάζει έγγραφο «Διαδικασίες Λειτουργίας του Σπιτιού της Γυναίκας και η Διασύνδεση με τις εμπλεκόμενες Υπηρεσίες».

Εξηγήσεις για κσθυστερήσεις

Σχετικά με τις πληροφορίες ότι χρειάστηκαν 12 ώρες για να εξετασθούν οι δύο γυναίκες από την Επαρχία Πάφου που κατάγγειλαν βιασμό στις 14 Σεπτεμβρίου 2023 σημειώνεται ότι όταν ειδοποιήθηκε ο εφημερεύοντας ιατροδικαστής από την αστυνομία Πάφου για τα περιστατικά, έγιναν εκ μέρους της ιατροδικαστικής υπηρεσίας άμεσα οι απαραίτητες ενέργειες και προγραμματίστηκε όπως η εξέταση διενεργηθεί χωρίς χρονοτριβές στην γυναικολογική κλινική του NAM III.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

«Οι διερευνώντες της καταγγελίας αστυνομικοί της αστυνομικής δύναμης Πάφου, αφού αρχικά δεν είχαν καμία αντίρρηση για να μεταφέρουν τις καταγγέλλουσες στην γυναικολογική κλινική του NAM III, ώρες αργότερα επικοινώνησαν εκ νέου με τον ιατροδικαστή και εξέφρασαν την άρνησή τους για μεταφορά των καταγγελλουσών καθώς και τις έντονες παραστάσεις και πιέσεις τους προς τους ιατροδικαστές όπως αυτοί μεταβούν στην Πάφο ώστε να εξετάσουν τις καταγγέλλουσες στο γενικό νοσοκομείο Πάφου. Τελικά συμφώνησαν όπως μεταφέρουν τις καταγγέλλουσες στην γυναικολογική κλινική του NAM III προς εξέταση», εξηγεί.

«Παρά όμως τη συμφωνία τους αυτή και παρόλο που οι ιατροδικαστές αλλά και η γυναικολογική κλινική του NAM III ήταν σε ετοιμότητα ώστε οι καταγγέλλουσες να εξετασθούν χωρίς καθυστερήσεις, οι διερευνώντες αστυνομικοί, για λόγους που δεν γνωρίζουμε, καθυστέρησαν για ώρες να μεταφέρουν τις καταγγέλλουσες στη γυναικολογική κλινική του NAM III ώστε αυτές να εξετασθούν, με αποτέλεσμα την πολύωρη καθυστέρηση διενέργειας των εξετάσεων, την αχρείαστη αναμονή των καταγγελλουσών, αλλά και την κατασπατάληση του χρόνου τόσο των ιατροδικαστών όσο και των λοιπών εμπλεκόμενων επαγγελματιών υγείας της γυναικολογικής κλινικής του NAM III», σημειώνει.

Της Γεωργίας Χαννή