Στον πάτο οι δαπάνες για πρόληψη ασθενειών στην Κύπρο

Οι δαπάνες για την πρόληψη ασθενειών στην Κύπρο, παραμένουν από τις χαμηλότερες στην ΕΕ, παρά την αύξηση που σημειώνεται τα τελευταία χρόνια.

Όπως ανέφερε στην πρόσφατή της έκθεση για την Κύπρο η ΕΕ, μεταξύ 2019 και 2021, οι δαπάνες για την πρόληψη στην Κύπρο ως ποσοστό των συνολικών δαπανών για την υγεία αυξήθηκαν από 1,2% σε 2,2%.

Παρά την αύξηση αυτή, η Κύπρος ήταν από τις λίγες χώρες της ΕΕ που δαπάνησαν λιγότερο από το 3% των συνολικών δαπανών για την υγειονομική περίθαλψη για την πρόληψη το 2021, σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ΕΕ που φθάνει το 6,0%.

Αναλογικά, τα μερίδια του προϋπολογισμού για την πρόληψη σε ολόκληρη την ΕΕ αυξήθηκαν περισσότερο (μεταξύ 2019 και 2021) για προγράμματα αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, ανίχνευσης ασθενειών και ανοσοποίησης.

Μεταξύ 2019 και 2021, η Κύπρος σημείωσε αξιοσημείωτη αναλογική αύξηση στις αναφερόμενες δαπάνες για προγράμματα έγκαιρης ανίχνευσης ασθενειών.

Κάτω από το μέσο όρο ΕΕ οι δαπάνες για υγεία

Οι δαπάνες για την υγεία στην Κύπρο αυξήθηκαν στο 9,1% του ΑΕΠ το 2021, αλλά παρέμειναν κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ.

Όπως επισημαίνεται, η μεταρρύθμιση του συστήματος υγείας τα έτη 2019-2020 εισήγαγε καθολική κάλυψη υγείας και ενοποίησε ένα προηγουμένως κατακερματισμένο σύστημα. Αυτό ανέβασε το δημόσιο μερίδιο των δαπανών για την υγεία στο 85,3% το 2021 (πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ 81,1%) και μείωσε το υψηλότερο επίπεδο δαπανών για την υγειονομική περίθαλψη στην ΕΕ.

Συγκεκριμένα, οι από την τσέπη τους δαπάνες για την υγειονομική περίθαλψη στην Κύπρο αντιπροσώπευαν το 10,0% των συνολικών δαπανών για την υγεία το 2021, πολύ κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ του 14,5%.

Η μεταρρύθμιση έκανε την υγειονομική περίθαλψη πιο προσιτή και μείωσε τα αυτοαναφερόμενα επίπεδα ανεκπλήρωτων αναγκών για ιατρική περίθαλψη, τοποθετώντας την Κύπρο μεταξύ των χωρών με τις καλύτερες επιδόσεις στην ΕΕ σύμφωνα με τα στοιχεία του 2022 .

Η Κύπρος ξοδεύει περισσότερα κατά κεφαλήν για νοσοκομειακή περίθαλψη από ό,τι η ΕΕ συνολικά, γεγονός που αντανακλά τις αυξημένες δαπάνες για τη φροντίδα του COVID-19.

Χαμηλή δαπάνη για τη μακροχρόνια περίθαλψη

Αντίθετα, οι κατά κεφαλήν δαπάνες είναι κάτω από το μέσο όρο της ΕΕ για την περίθαλψη εξωτερικών ασθενών, τα φαρμακευτικά προϊόντα και τα ιατροτεχνολογικά προϊόντα, την πρόληψη ασθενειών και τη μακροχρόνια περίθαλψη. Η σχετικά χαμηλή δαπάνη για τη μακροχρόνια περίθαλψη μπορεί να αποδοθεί στην απουσία ειδικού πλαισίου για την παροχή μακροχρόνιας περίθαλψης στην Κύπρο, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών κατ' οίκον φροντίδας.

Βελτιώσεις στο πλαίσιο σχεδίου ανάκαμψης

Για να βελτιώσει την ποιότητα των δαπανών για την υγεία, στο πλαίσιο του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (RRP), η Κύπρος έχει ήδη ξεκινήσει μια σταδιακή μετάβαση προς μοντέλα με βάση την αξία για την παροχή υγειονομικής περίθαλψης και το σύστημα αποζημίωσης.

Με βάση το ηλικιακό προφίλ του κυπριακού πληθυσμού, οι δημόσιες δαπάνες για την υγεία προβλέπεται να αυξηθούν κατά 0,8 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ έως το 2070, σε σύγκριση με 0,6 πμ για την ΕΕ συνολικά.

Ανησυχίες για χρήση αντιβιοτικών

Πέραν των χαμηλών δαπανών για την υγεία, υπάρχει ανησυχία για το υψηλό επίπεδο κατανάλωσης αντιβακτηριακών στην Κύπρο, που θα μπορούσε να επιταχύνει τη μικροβιακή αντοχή.

Η Κύπρος συγκαταλέγεται στις πέντε χώρες της ΕΕ με την υψηλότερη νοσηρότητα και θνησιμότητα που αποδίδεται σε λοιμώξεις από ανθεκτικά βακτήρια .

Η συνολική κατανάλωση αντιβακτηριακών το 2022 (33,5 ημερήσιες καθορισμένες δόσεις ανά 1.000 πληθυσμό) αυξήθηκε κατά 11% σε σύγκριση με το 2019 και ήταν πολύ πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ.

Σύμφωνα με τη σύσταση του Συμβουλίου για την ενίσχυση των ενεργειών της ΕΕ για την καταπολέμηση της μικροβιακής αντοχής, ο εθνικός συνιστώμενος στόχος για την Κύπρο είναι η μείωση της συνολικής κατανάλωσης αντιβιοτικών κατά 27% έως το 2030 σε σύγκριση με το επίπεδο του 2019. Για να αντιμετωπιστεί αυτό, το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Κύπρου περιλαμβάνει ένα μέτρο για τη δημιουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας για την παρακολούθηση της κατανάλωσης αντιβιοτικών.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Προσδόκιμο ζωής

Όσον αφορά το προσδόκιμο ζωής στην Κύπρο, σύμφωνα με την ΕΕ, αυξήθηκε ελαφρά το 2022, παρόλο που η θνησιμότητα από τον COVID-19 παρέμεινε στα ίδια επίπεδα με το 2021. Η Κύπρος τα πηγαίνει συγκριτικά καλά όσον αφορά τη θνησιμότητα που μπορεί να αποφευχθεί, η οποία αντικατοπτρίζεται επίσης στο σχετικά χαμηλό ποσοστό θνησιμότητας από καρκίνο.

Το 2021, οι κύριες αιτίες θανάτου ήταν οι ασθένειες του κυκλοφορικού συστήματος («καρδιαγγειακές παθήσεις»), με τα ποσοστά θνησιμότητας να μειώνονται την τελευταία δεκαετία, ακολουθούμενη από τον καρκίνο, για τον οποίο τα ποσοστά θνησιμότητας παρέμειναν αμετάβλητα. Η τρίτη κύρια αιτία θανάτου ήταν οι ενδοκρινικές, διατροφικές και μεταβολικές ασθένειες (π.χ. διαβήτης).

Της Γεωργίας Χαννή