Καμπανάκι ΠΟΥ για μη μεταδοτικά νοσήματα

Καμπανάκι για τα Μη Μεταδοτικά Νοσήματα (ΜΜΝ), γνωστά και ως χρόνιες ασθένειες, κτυπά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ).

Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, τα Μη Μεταδοτικά Νοσήματα, είναι αποτέλεσμα ενός συνδυασμού γενετικών, φυσιολογικών, περιβαλλοντικών και συμπεριφορικών παραγόντων.

Οι κύριοι τύποι MΜΝ είναι οι καρδιαγγειακές παθήσεις (όπως το έμφραγμα και το εγκεφαλικό), οι καρκίνοι, οι χρόνιες παθήσεις του αναπνευστικού (όπως η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια και το άσθμα) και ο διαβήτης.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΠΟΥ, τα ΜΜΝ επηρεάζουν δυσανάλογα τους ανθρώπους σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, όπου σημειώνονται περισσότερα από τα τρία τέταρτα των παγκόσμιων θανάτων από ΜΚΠ (31,4 εκατομμύρια).

Στοιχεία ΠΟΥ

Οι παθήσεις αυτές συχνά συνδέονται με μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες, αλλά τα στοιχεία δείχνουν ότι 17 εκατομμύρια θάνατοι από ΜΜΝ συμβαίνουν πριν από την ηλικία των 70 ετών.

Από αυτούς τους πρόωρους θανάτους, το 86% εκτιμάται ότι συμβαίνει σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.

Τα παιδιά, οι ενήλικες και οι ηλικιωμένοι είναι όλοι ευάλωτοι στους παράγοντες κινδύνου που συμβάλλουν στα ΜΜΝ, είτε από την ανθυγιεινή διατροφή, τη σωματική αδράνεια, την έκθεση στον καπνό του τσιγάρου, την επιβλαβή χρήση αλκοόλ ή την ατμοσφαιρική ρύπανση.

Η ανθυγιεινή διατροφή και η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας μπορεί να εμφανιστούν στους ανθρώπους ως αυξημένη αρτηριακή πίεση, αυξημένη γλυκόζη στο αίμα, αυξημένα λιπίδια στο αίμα και παχυσαρκία.

Συμπεριφορικοί παράγοντες κινδύνου

Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, η χρήση καπνού, η σωματική αδράνεια, η ανθυγιεινή διατροφή και η επιβλαβής χρήση αλκοόλ, αυξάνουν τον κίνδυνο για ΜΜΝ.

Σημειώνεται ότι ο καπνός ευθύνεται για περισσότερους από 8 εκατομμύρια θανάτους κάθε χρόνο (συμπεριλαμβανομένων των επιπτώσεων της έκθεσης στο παθητικό κάπνισμα)

Συνολικά 1,8 εκατομμύρια ετήσιοι θάνατοι έχουν αποδοθεί σε υπερβολική πρόσληψη αλατιού/νάτριου

Περισσότεροι από τους μισούς από τους 3 εκατομμύρια ετήσιους θανάτους από ΜΜΝ, αποδίδονται στη χρήση αλκοόλ (συμπεριλαμβανομένου και του καρκίνου).

Παράλληλα, 830.000 θάνατοι ετησίως μπορούν να αποδοθούν σε ανεπαρκή σωματική δραστηριότητα.

Μεταβολικοί παράγοντες κινδύνου

Oι τέσσερις βασικές μεταβολικές αλλαγές που αυξάνουν τον κίνδυνο για ΜΜΝ:

• αυξημένη αρτηριακή πίεση
• παχυσαρκία
• υπεργλυκαιμία (υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα)
• υπερλιπιδαιμία (υψηλά επίπεδα λίπους στο αίμα) 

O κύριος παράγοντας μεταβολικού κινδύνου παγκοσμίως, είναι η αυξημένη αρτηριακή πίεση (στην οποία αποδίδεται το 19% των παγκόσμιων θανάτων) , ακολουθούμενη από αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, το υπερβολικό βάρος και την παχυσαρκία.

Περιβαλλοντικοί παράγοντες κινδύνου

Αρκετοί περιβαλλοντικοί παράγοντες κινδύνου συμβάλλουν στην εμφάνιση ΜMN. Η ατμοσφαιρική ρύπανση ευθύνεται για 6,7 εκατομμύρια θανάτους παγκοσμίως, εκ των οποίων περίπου 5,7 εκατομμύρια οφείλονται σε ΜΜΝ, συμπεριλαμβανομένων των εγκεφαλικών επεισοδίων, της ισχαιμικής καρδιοπάθειας, της χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας και του καρκίνου του πνεύμονα.

Κοινωνικοοικονομικός αντίκτυπος

Η φτώχεια, όπως σημειώνεται στην έκθεση του ΠΟΥ, είναι στενά συνδεδεμένη με αυτές τις ασθένειες. Τα ευάλωτα και κοινωνικά μειονεκτούντα άτομα αρρωσταίνουν και πεθαίνουν νωρίτερα από άτομα υψηλότερων κοινωνικών τάξεων, επειδή διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εκτεθούν σε επιβλαβή προϊόντα, όπως ο καπνός ή ανθυγιεινές διατροφικές πρακτικές και παράλληλα έχουν περιορισμένη πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας.

Πρόληψη και έλεγχος

Ένας σημαντικός τρόπος για τον έλεγχο των ΜΜΝ, είναι η προσπάθεια μείωσης των παραγόντων κινδύνου που σχετίζονται με αυτές τις ασθένειες.

«Υπάρχουν λύσεις χαμηλού κόστους για τις κυβερνήσεις και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς για τη μείωση των παραγόντων κινδύνου. Για να μειωθεί ο αντίκτυπος των ΜΜΝ στα άτομα και την κοινωνία, απαιτείται μια ολοκληρωμένη προσέγγιση που απαιτεί από όλους τους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της υγείας, των οικονομικών, των μεταφορών, της εκπαίδευσης, της γεωργίας, να συνεργαστούν για τη μείωση των κινδύνων που συνδέονται με τα νοσήματα και να προωθήσουν παρεμβάσεις πρόληψη και ελέγχου», σημειώνει στη έκθεση του ο Οργανισμός.

Η διαχείριση των ΜΜΝ, τονίζει στην έκθεση του ο ΠΟΥ, περιλαμβάνει την ανίχνευση, τον έλεγχο και τη θεραπεία αυτών των ασθενειών αλλά και την παροχή πρόσβασης σε ψυχολογική στήριξη για άτομα που το έχουν ανάγκη.

Ουσιαστικές παρεμβάσεις για αυτές τις ασθένειες, μπορούν να προωθηθούν μέσω της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας για την ενίσχυση της έγκαιρης ανίχνευσης και της έγκαιρης θεραπείας.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Τα στοιχεία του ΠΟΥ δείχνουν ότι τέτοιες παρεμβάσεις αποτελούν εξαιρετικές οικονομικές επενδύσεις, διότι, εάν παρέχονται έγκαιρα στους ασθενείς, μπορούν να μειώσουν την ανάγκη για πιο ακριβή θεραπεία.

Απάντηση ΠΟΥ

Η Ατζέντα 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη αναγνωρίζει τις ΜΜΝ ως μείζονα πρόκληση για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Ως μέρος της Ατζέντας, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων δεσμεύτηκαν να αναπτύξουν φιλόδοξες στρατηγικές, έως το 2030, για τη μείωση κατά ένα τρίτο της πρόωρης θνησιμότητας από ΜΜΝ μέσω της πρόληψης και της θεραπείας.

Της Μόνικας Μακρυγιάννη