Ευρωπαϊκή Αρχή για Καταστάσεις Έκτακτης Ανάγκης στον Τομέα Υγείας

16 September 2021, 17:11

Τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ετοιμότητα και την Αντίδραση σε Καταστάσεις Έκτακτης Ανάγκης στον Τομέα της Υγείας (HERA) ανακοίνωσε επίσημα η Κομισιόν σε συνέντευξη Τύπου με τη συμμετοχή του Αντιπρόεδρου της Επιτροπής Μαργαρίτη Σχοινά, της Επιτρόπου Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων Στέλλας Κυριακίδου και του Επιτρόπου Εσωτερικής Αγοράς Τιερί Μπρετόν.

Η HERA θα λειτουργεί αρχικά ως δομή εντός της Κομισιόν και αναμένεται να βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία στις αρχές του 2022. Θα χρηματοδοτείται εν μέρει με 6 δισεκατομμύρια ευρώ για τα επόμενα έξι χρόνια από το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, αλλά η λειτουργία της θα ενισχύεται από επενδύσεις στην υγεία και στα κράτη μέλη για θέματα υγείας.

Σε δήλωσή του ο Επίτροπος Σχοινάς ανέφερε πως καθαρή αποστολή της HERA θα είναι «η απάντηση της ΕΕ τόσο για την πρόβλεψη όσο και για τη διαχείριση καταστάσεων έκακτης ανάγκης» και πως θα έχει την επιρροή και τη χρηματική στήριξη για να συνεργαστεί «με τη βιομηχανία, ειδικούς στην ιατρική, ερευνητές και τους παγκόσμιους εταίρους μας για να διασφαλίσει πως καίριος εξοπλισμός, φάρμακα και εμβόλια θα είναι ταχέως προσβάσιμα όταν και όποτε χρειάζεται».

Όπως εξήγησε κατά τη συνέντευξη Τύπου η Επίτροπος Κυριακίδου, σκοπός της HERA είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση να ανταποκρίνεται με δομημένο και όχι ad hoc τρόπο σε έκτακτες καταστάσεις σε θέματα υγείας. «Πρόκειται για μια μοναδική δομή ασφάλειας της υγείας που θα μας επιτρέψει να είμαστε ένα βήμα μπροστά» επεσήμανε. Η Αρχή θα έχει δύο τρόπους λειτουργίας, για διασφάλιση της ετοιμότητας και για την διαχείριση κρίσεων.

Ο Επίτροπος για την Εσωτερική Αγορά Τιερί Μπρετόν ανέφερε πως η HERA είναι αποτέλεσμα των διδαγμάτων της πανδημίας, ένα εκ των οποίων είναι πως «δεν μπορούμε να διασφαλίσουμε την υγεία των πολιτών μας χωρίς βιομηχανική ικανότητα στην ΕΕ και αποτελεσματικές αλυσίδες τροφοδότησης», όπως είπε.

Τα όσα πέτυχε η ΕΕ και τα κράτη μέλη μετά την έναρξη της πανδημίας «ήταν μια αποτελεσματική, αλλά ad hoc ανταπόκριση που είχε μεγάλο τίμημα» σημείωσε η κ. Κυριακίδου, προσθέτοντας πως τώρα «πρέπει να διασφαλίσουμε πως θα περάσουμε από ad hoc σε δομικές λύσεις», κάτι που όπως είπε στηρίζουν οι πολίτες σύμφωνα με τα ευρήματα του τελευταίου ευρωβαρόμετρου που δείχνουν πως τα δύο τρίτα των Ευρωπαίων εμπιστεύονται την ΕΕ να λάβει αποφάσεις για θέματα πανδημιών.

Τονίζοντας πως «χρειαζόμασταν την HERA χθες», η κ. Κυριακίδου εξήγησε πως η νέα αρχή αρχίζει να λειτουργεί σήμερα. Οι βάσεις, σημειώνεται σε σχετική ανακοίνωση, είχαν τεθεί από τον Φεβρουάριο με τη λειτουργία του Εκολλαπτήριου HERA (HERA Incubator).

Η νέα αρχή θα λάβει χρηματοδότηση 6 δισεκατομμυρίων ευρώ τα επόμενα έξι χρόνια. Ωστόσο, όπως σημείωσε η κ. Κυριακίδου, η χρηματοδότηση ανέρχεται σε συνολικά 30 δισεκατομμύρια ευρώ αν ληφθούν υπόψη οι επενδύσεις στην υγειονομική ασφάλεια, την ετοιμότητα και την ανταπόκριση μέσω του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητα και άλλων προγραμμάτων. Επιπρόσθετα, συνέχισε, θα πρέπει να υπολογιστούν οι επενδύσεις που γίνονται σε εθνικό επίπεδο και που θα συντονίζει η HERA, καθώς και η σχεδιαζόμενη εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα.

Επίσης σημειώνεται πως η HERA βρίσκεται στο επίκεντρο της νέας αποστολής ετοιμότητας και ανθεκτικότητας της υγείας που ανακοίνωσε η Πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν κατά την ομιλία της, και η οποία αντιπροσωπεύει επενδύσεις συνολικά 50 δισεκατομμυρίων.

Ο κ. Σχοινάς επεσήμανε πως η HERA δεν αποτελεί υπηρεσία και ως εκ τούτου δεν έχει ξεχωριστό προϋπολογισμό, αλλά θα χρηματοδοτείται από μηχανισμούς που ήδη βρίσκονται σε λειτουργία.

Όσον αφορά τη δομή της νέας αρχής, σύμφωνα με τις πληροφορίες που δημοσιεύθηκαν η HERA θα λαμβάνει κατευθυντήριες γραμμές από διοικητικό συμβούλιο στο οποίο θα συμμετέχουν τα κράτη μέλη και η Κομισιόν, με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ως παρατηρητή.

Επίσης, θα λειτουργεί ως μέρος ενός δικτύου με αντίστοιχες εθνικές και περιφερειακές αρχές, ενώ θα υπάρχει και Συμβουλευτικό Φόρουμ με τη συμμετοχή της βιομηχανίας, της ερευνητικής κοινότητας και της κοινωνίας των πολιτών.

Τέλος, θα υπάρχει Συμβούλιο Υγειονομικών Κρίσεων το οποίο θα αποτελούν τα Κράτη Μέλη και η Κομισιόν σε συνεργασία με άλλους θεσμούς.

Απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου για τον ρόλο του Κοινοβουλίου, η κ. Κυριακίδου επεσήμανε πως θα έχει καθεστώς παρατηρητή στο διοικητικό συμβούλιο αλλά και πως βεβαίως είναι ο θεσμός που θα κληθεί να εγκρίνει τη χρηματοδότηση.
Ο οργανισμός θα έχει δύο μηχανισμούς λειτουργίας: την κατάσταση ετοιμότητας και την αντιμετώπιση κρίσεων, εξήγησε η κ. Κυριακίδου.

Με τον πρώτο μηχανισμό, η HERA θα εντοπίζει, κατηγοριοποιεί και αξιολογεί την πιθανή εξάπλωση μιας ενδεχόμενης απειλής, θα ενεργοποιεί την έρευνα και θα αξιολογεί τις ανάγκες σε ιατρικά μέτρα και εξοπλισμό και θα στηρίζει την ανάπτυξη και την παραγωγή εμβολίων.

Με τον μηχανισμό σε περίπτωση κρίσης, η HERA θα έχει τη δυνατότητα να παίρνει γρήγορες αποφάσεις, τη δυνατότητα να ενεργοποιεί έκτακτη χρηματοδότηση και θα μπορεί να προμηθεύεται και να προμηθεύει εμβόλια, φάρμακα και ιατρικό εξοπλισμό μαζί και εκ μέρους των κρατών μελών.

Απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου για τη σημειολογία της ονομασίας του νέου οργανισμού, ο οποίος σημείωσε πως η θεά Ήρα ήταν γνωστή για την εκδικητικότητα και τα μυστικά της, ο κ. Σχοινάς απάντησε αστειευόμενος πως η θεά Ήρα είναι γνωστή περισσότερο για το ότι δεν της άρεσε να την αγνοούν και πως ήταν η θεά με την καλύτερη πληροφόρηση για τα όσα συνέβαιναν ανά πάσα στιγμή, «χαρακτηριστικά τα οποία μπορούμε να δεχτούμε», όπως είπε.