Επανέρχεται ο εφιάλτης ερημοποίησης της Κύπρου

Τεράστιο υπολογίζεται ότι είναι το τίμημα των παρατεταμένων ψηλών θερμοκρασιών για την ανθρώπινη υγεία, το περιβάλλον, αλλά και τις τσέπες των πολιτών.

Επιστήμονες και αρμόδιοι παράγοντες στην Κύπρο, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, επισημαίνοντας την έλλειψη μέτρων πρόληψης κατά των ακραίων καιρικών συνθηκών, παρά τις προειδοποιήσεις των ειδικών για τους κινδύνους ερημοποίησης της Κύπρου, η οποία βρίσκεται στο επίκεντρο των κλιματικών αλλαγών.

Το τελευταίο 20ήμερο καταγράφονται θερμοκρασίες  πέραν των 40 βαθμών Κελσίου, οι οποίες κάποιες ημέρες φτάνουν μέχρι και τους 45 βαθμούς Κελσίου.

Χθες η μέγιστη θερμοκρασία ανήλθε στους 42 βαθμούς Κελσίου με τη Μετεωρολογική Υπηρεσία να προειδοποιεί για εξαιρετικά ψηλές θερμοκρασίες, ανανεώνοντας την κίτρινη προειδοποίηση μέχρι τις έξι το απόγευμα.

Η κατάσταση οδήγησε το Υπουργικό Συμβούλιο να λάβει σχετικές αποφάσεις, με τον υπουργό Εργασίας να ανακοινώνει χθες, ότι με διάταγμα τίθεται σε ισχύ απαγόρευση της υπηρεσίας διανομής φαγητού και άλλων προϊόντων (delivery).

Η απαγόρευση καλύπτει και άλλες εξωτερικές εργασίες και ισχύει για τις ώρες τις οποίες βρίσκεται σε ισχύ κόκκινη ή πορτοκαλί προειδοποίηση της Μετεωρολογικής Υπηρεσίας, λόγω καύσωνα.

Οι αυξημένες θερμοκρασίες, οδήγησαν ταυτόχρονα σε επίπεδα ρεκόρ την ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας, την τρέχουσα εβδομάδα.

Συγκεκριμένα, στις 24/7/ 2023 σημειώθηκε ρεκόρ στη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας η οποία έφτασε τα 1240 μεγαβάτ(MW), σύμφωνα με δηλώσεις στην StockWatch του αναπληρωτή διευθυντή λειτουργίας και προσωπικού του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς  Χάρη Ζαβαλλή.

Τα δέντρα πεθαίνουν όρθια

Ο διευθυντής του τμήματος δασών Χαράλαμπος Αλεξάνδρου, σχολιάζοντας τις συνθήκες καύσωνα στη StockWatch, αναφέρθηκε στον κίνδυνο να ξεραθούν ολόκληρες συστάδες δέντρων από τις παρατεταμένες ψηλές θερμοκρασίες και την ανομβρία.

Ο κ. Αλεξάνδρου, εξήγησε ότι «ο συνδυασμός ψηλής θερμοκρασίας και χαμηλής  υγρασίας, είναι ότι χειρότερο για τα δέντρα, τα οποία για να επιβιώσουν αποθηκεύουν στους ιστούς τους νερό, το οποίο κινδυνεύουν να χάσουν από τα ακραία καιρικά φαινόμενα».

Σημείωσε, ότι «ο φυτικός ιστός νεκρώνεται στους 54 βαθμούς κελσίου και αν παραμείνει στον ήλιο σε αυτές τις ψηλές θερμοκρασίες, θα υποστεί το φαινόμενο της εξατμισοδιαπνοής, κατά το οποίο το φυτό θα αποβάλει την υγρασία του με αποτέλεσμα να ξεραθεί».

«Ολόκληρες συστάδες δέντρων κινδυνεύουν από το φαινόμενο της εξατμισοδιαπνοής», υπέδειξε.

Σύμφωνα με τον κ. Αλεξάνδρου, τα πεύκα, η αγριελιά και οι θάμνοι, όπως η λατζιά και η σσινιά αντέχουν περισσότερο στις παρατεταμένης ψηλές θερμοκρασίες και στην ανομβρία, από άλλα δέντρα που μαραίνονται όρθια.

Ξυπνά ο εφιάλτης ερημοποίησης της Κύπρου

Ο πρόεδρος του Κινήματος Οικολόγων και πρόεδρος της κοινοβουλευτικής επιτροπής Περιβάλλοντος Χαράλαμπος Θεοπέμπτου, μιλώντας στη StockWatch, ανέδειξε για άλλη μια φορά τους κινδύνους ερημοποίησης της Κύπρου, λόγω της κλιματικής αλλαγής, αλλά και τη διαχρονική αδιαφορία των κυβερνήσεων να λάβουν προληπτικά μέτρα.

Επικαλέστηκε εκθέσεις του Τμήματος Περιβάλλοντος, σύμφωνα με τις οποίες το ποσοστό περιοχών στην Κύπρο, που είναι ευαίσθητες στην ερημοποίηση, μπορεί να αυξηθεί από 57% το 2008 σε πάνω από 70% το 2050.

Η ευπάθεια, υπέδειξε, οφείλεται πέραν των κλιματικών συνθηκών, στις αλλαγές στη χρήση γης, στην απώλεια εδαφοκάλυψης που παρέχει προστασία από τη διάβρωση του εδάφους, στην εγκατάλειψη γης ιδιαίτερα σε ορεινές και επικλινείς περιοχές και στην επέκταση και αύξηση της συχνότητας των δασικών πυρκαγιών, παράγοντες οι οποίοι καθορίζουν την ευαισθησία των εδαφών στην ερημοποίηση.

Σε ότι αφορά τις επιπτώσεις των ψηλών θερμοκρασιών στο περιβάλλον, είπε ότι απειλούνται τα δέντρα που δεν έχουν βαθιές ρίζες και είναι χωρίς νερό εδώ και 4-5 μήνες, καθώς πλέον έχουμε και παρατεταμένα καλοκαίρια.

«Από τις ψηλές θερμοκρασίες κινδυνεύει και η υγεία των πολιτών που διαβιούν σε παλιές οικοδομές χωρίς κλιματιστικά και χωρίς μόνωση, διότι η Κύπρος είναι από τις τελευταίες χώρες που υιοθέτησε τους κανόνες μόνωσης των κτηρίων», επεσήμανε, ενώ πρόσθεσε πως «για τις οικογένειες με χαμηλά εισοδήματα το κόστος των κλιματιστικών είναι ανυπέρβλητα μεγάλο».

Όσον αφορά την αναλγησία των εκάστοτε κυβερνήσεων, ο κ. Θεοπέμπτου, επεσήμανε ότι «στην Κύπρο επικρατεί ενεργειακή πτώχευση καθώς η χώρα δεν έχει συμμορφωθεί με την ευρωπαϊκή οδηγία την οποία υιοθέτησε και που προνοεί την ενεργειακή αναβάθμιση του 3% των δημόσιων κτηρίων και πολιτική για ενεργειακή αναβάθμιση των υπόλοιπων κτηρίων». 

Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή οδηγία, ανέφερε ο κ. Θεοπέμπτου, από το 2021 όλα τα νέα κτήρια θα έπρεπε να είναι σχεδόν μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης.  

Στο «HotSpot», της κλιματικής αλλαγής η Κύπρος

Ο Δρ Πάνος Χατζηνικολάου, ερευνητής στο Κέντρο Αριστείας για το κλίμα και την ατμόσφαιρα, στο Ινστιτούτο Κύπρου,  μιλώντας στη StockWatch, εξήγησε ότι «οι επιπτώσεις των παρατεταμένα υψηλών θερμοκρασιών καλύπτουν όλους τους τομείς των οικοσυστημάτων (π.χ. αγροτικές καλλιέργειες, ανθρώπινη υγεία) και της κοινωνίας (π.χ. ανθρώπινες δραστηριότητες σε εξωτερικούς χώρους και οικονομικές εκφάνσεις)».

Σημείωσε ότι σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες του Ινστιτούτου Κύπρου η Μέση Ανατολή, συμπεριλαμβανομένης και της Κύπρου, είναι περιοχή εμφάνισης θερμών επεισοδίων, καύσωνα και έντονης ξηρασίας, όπως αυτό που βιώνουμε αυτές της ημέρες.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

«Οι ακραίες αυτές συνθήκες επηρεάζουν αρνητικά τους πλείστους τομείς της κοινωνίας και της οικονομίας, επιδρώντας για παράδειγμα στην υγεία των έμβιων όντων (π.χ. εισαγωγές στα νοσοκομεία με φαινόμενα θερμοπληξίας) και προκαλώντας αύξηση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας για ψύξη ή αυξάνοντας τον κίνδυνο δασικών πυρκαγιών, με το αντίστοιχο ανθρώπινο, κοινωνικό και οικονομικό κόστος».

Ο Δρ Χατζηνικολάου, επεσήμανε ότι η Βόρειος Αφρική και η Ανατολική Μεσόγειος είναι στο επίκεντρο των αλλαγών, αποτελώντας το «Hot Spot», της κλιματικής αλλαγής με βάση διάφορες παραμέτρους.

«Γι’ αυτό οι επιστήμονες προχωρούν στη μέτρηση, όχι μόνο του ξηρού αέρα, αλλά και της θερμοκρασίας του υγρού θερμομέτρου», σημείωσε, εξηγώντας ότι «ο συνδυασμός υψηλής θερμοκρασίας και υψηλής υγρασίας, είναι επώδυνος για την ανθρώπινη υγεία».

Της Ηρώς Ευθυμίου