Μεγαλύτερη από ποτέ η ανάγκη για βελτιώσεις στο ΓεΣΥ
14 Απριλίου 2022, 10:01
* της Δρος Ανδρούλλας Ελευθερίου
Ορθώς ο πρώτος πολίτης της Κυπριακής Δημοκρατίας, Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης, συνεχίζει να εκφράζεται με πάθος και συνέπεια υπερασπιζόμενος το ΓεΣΥ, έναν βασικό θεσμό-πυρήνα του κράτους πρόνοιας και τη μεγαλύτερη κοινωνική μεταρρύθμιση που έλαβε χώρα επί προεδρίας του. Παρά τις δεδηλωμένες στρεβλώσεις και αδυναμίες που το ταλανίζουν, με φαινόμενα όπως οι πρόσφατα πολυσυζητημένες καταχρήσεις που εντοπίστηκαν να ξεπερνούν ακόμη και τη ζωηρότερη φαντασία, το Σύστημα Υγείας εξυπηρετεί την πλειοψηφία του κυπριακού λαού και τα οφέλη του για τους πολίτες είναι πολλαπλά και αποδεδειγμένα.
Ως επιστήμων που παρακολουθώ στενά τις εξελίξεις γύρω από το ΓεΣΥ, έχοντας εμπλακεί ενεργά στην προώθηση τόσο της ψήφισης όσο και της εφαρμογής του, και που συνεργάζομαι επί σειρά ετών με οργανισμούς ασθενών, οργανισμούς υγείας διεθνούς εμβέλειας και τα Υπουργεία Υγείας πολλών και διαφορετικών χωρών, θεωρώ απαραίτητη, όπως επεσήμανα ξανά σε πρόσφατη αρθρογραφία μου, την αλλαγή σύστασης των Διοικητικών Συμβουλίων τόσο του ΟΚΥπΥ όσο και, κυρίως, του ΟΑΥ.
Το τελευταίο, ως υπεύθυνο για την εφαρμογή του ΓεΣΥ, χρειάζεται να μεριμνεί για τη βέλτιστη και αποτελεσματικότερη εξυπηρέτηση του πολίτη, που είναι ο ζωοδότης του Συστήματος μέσα από τις διόλου ευκαταφρόνητες εισφορές του. Όταν αποτυγχάνει να επιτελέσει τον ρόλο αυτό, ως οφείλει, τότε η ανασυγκρότησή του καθίσταται επιβεβλημένη.
Ας ανατρέξει κανείς να δει ποιοι απαρτίζουν αντίστοιχα Συμβούλια στα εθνικά συστήματα υγείας άλλων χωρών που βρίσκονται ήδη σε στάδιο ωρίμανσης και διαρκών προσαρμοστικών και βελτιωτικών αλλαγών και παρεμβάσεων. Θα μου πείτε ίσως πως μέχρι σήμερα δεν υπήρχε, άκουσον άκουσον, ούτε ένας γιατρός ως μέλος του ΔΣ του ΟΑΥ, στο πλαίσιο του οποίου λαμβάνονται αποφάσεις που αφορούν ασθενείς και την υγεία τους. Γεγονός που αποτελεί τουλάχιστον οξύμωρο…
Συνεπώς η συμπερίληψη ακαδημαϊκών, νοσηλευτών, φαρμακοποιών ή και ειδικών επιστημόνων, όπως οικονομολόγων υγείας, επιστημόνων με γνώση και πείρα στην προώθηση της ποιότητας, επαγγελματιών δηλαδή με εξειδικευμένες επιστημονικές γνώσεις, αποδεδειγμένη εργασιακή, διοικητική ή ερευνητική πείρα στη διαχείριση μονάδων υγείας και πρόνοιας και μάχιμη εμπειρογνωμοσύνη στον χώρο της Υγείας, δε συνιστά πολυτέλεια αλλά επιτακτική ανάγκη για τα εν λόγω Συμβούλια.
Το δε γεγονός ότι ο ΟΑΥ μπορεί και δημιουργεί επιστημονικές επιτροπές όταν και όποτε το κρίνει σκόπιμο ουδόλως σχετίζεται με τον επιστημονικό ρόλο που καλείται να διαδραματίσει το Συμβούλιο όπου κρίνονται οι αποφάσεις εφ’όλης της ύλης.
Βεβαίως κανένα ΓεΣΥ, κανένα Συμβούλιο και καμία Επιτροπή δε θα μπορέσει να συμπληρώσει τα υφιστάμενα κενά εάν δε θεσπιστεί ένα ανεξάρτητο Ινστιτούτο Κλινικής Αριστείας που να εργάζεται για τη συνεχή αξιολόγηση και αναβάθμιση της ποιότητας των υπηρεσιών υγείας, την προώθηση των πρωτοκόλλων, την ανάλυση των δεδομένων σε σχέση με τα φάρμακα και τις θεραπείες, τα θέματα που απασχολούν τη Δημόσια Υγεία, αλλά και την εποπτεία και λογοδοσία για παραλείψεις και προβλήματα τόσο εντός όσο και εκτός ΓεΣΥ, όπου αυτό απαιτείται.
Θέλουμε το Σύστημα Υγείας να διέπεται από τις απαράβατες αξίες της διαφάνειας, της αξιοπιστίας, της εμπειρογνωμοσύνης, του σεβασμού στην αξιοπρέπεια του ανθρώπου και της αποτελεσματικότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών. Ο δρόμος προς την ποιοτική διαπίστευση των υπηρεσιών υγείας στην ιδανικότερή της μορφή, είναι αναμφίβολα μακρύς. Και πολιτική δέσμευση υπάρχει και τα εργαλεία υπάρχουν και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να βοηθήσουν. Ας τα αξιοποιήσουμε λοιπόν και ας δώσουμε επιτέλους το έναυσμα σε αυτήν την προσπάθεια, χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση και χωρίς να αφορίζουμε a priori όποιον ασκεί κριτική στα κακώς κείμενα του Συστήματος, ιδιαίτερα δε όταν εκφέρει άποψη με συνέπεια και σαφή επιχειρηματολογία.
*Δρ. Ανδρούλλα Ελευθερίου
Ιολόγος BSC, MSc, PhD
Εκτελεστική Διευθύντρια Διεθνούς Ομοσπονδίας Θαλασσαιμίας (ΔΟΘ)