Τι μέλλει γενέσθαι με την πανδημία το 2021; Μάς απαντά ο πρύτανης του ΕΚΠΑ Θάνος Δημόπουλος

Το προηγούμενο έτος θα μείνει για πάντα χαραγμένο στην μνήμη όσων το ζήσαμε και στην ιστορία ως μια περιοριστική, αγχωτική περίοδος της ανθρωπότητας που δεν θέλουμε να επαναληφθεί. Κι είναι σίγουρο ότι όσο κι αν διαρκέσει ακόμα το μεταβατικό στάδιο για την εκτόνωση της παγκόσμιας κρίσης, πάντως μετράμε ανάποδα για να απαλλαγούμε από αυτήν... Πότε, με ποιο τρόπο και άλλες λεπτομέρειες μάς αναλύει ο καθηγητής Ιατρικής και πρύτανης του ΕΚΠΑ, Μελέτιος- Αθανάσιος (Θάνος) Δημόπουλος.

Μας εξηγεί ο πρύτανης του ΕΚΠΑ:

"Η πανδημία COVID-19 οφείλεται στο νέο κορωνοιό SARS-CoV-2 που από τις αρχές του 2020 εξαπλώθηκε ταχύτατα σε ολόκληρο τον κόσμο.  Στις 11 Μαρτίου 2020, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κήρυξε την πανδημία COVID-19 που επίσημα πλέον είχα εξαπλωθεί σε ολόκληρο το πλανητικό χωριό. Το δεύτερο κύμα της πανδημίας βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, ενώ συνολικά έχουν καταγραφεί πάνω από 76.000.000 κρούσματα και 1.700.000 θάνατοι παγκοσμίως. 

Βασικό στοιχείο της ερευνητικής ανταπόκρισης από τις πρώτες ημέρες της πανδημίας αποτέλεσε η διεπιστημονική προσέγγιση και η συνεργασία. Οι ερευνητικές προσπάθειες σε παγκόσμιο επίπεδο επικεντρώνονται στην ανάπτυξη εμβολίων έναντι του SARS-CoV-2 με σκοπό την πρόληψη της νόσησης και των σοβαρών επιπλοκών της σε επίπεδο πληθυσμού. Το εμβόλιο της εταιρείας Moderna σε συνεργασία με το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας των ΗΠΑ (NIH) (mRNA-1273), καθώς και το εμβόλιο που αναπτύσσουν από κοινού οι εταιρείες BioNTech, Pfizer και Fosum Pharma (BNT162b2) χρησιμοποιούν mRNA που επάγουν την παραγωγή πρωτεϊνών του SARS-CoV-2. Έτσι, το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα αναγνωρίζει τις ξένες πρωτεΐνες και επάγεται ανοσολογική απόκριση που προστατεύει από τη λοίμωξη COVID-19. Τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα των μελετών ως προς την ασφάλεια και την άνω του 95% αποτελεσματικότητα των εμβολίων που βασίζονται στο mRNA τα προέκριναν στην πορεία προς την έγκριση. Οι ρυθμιστικές αρχές σε ΗΠΑ και Ευρώπη προχώρησαν σε έγκριση των εμβολίων για επείγουσα χορήγηση υπό το πρίσμα της εξελισσόμενης πανδημίας και οι εμβολιασμοί του υγειονομικού προσωπικού και των διαβιούντων σε οίκους ευγηρίας έχουν ήδη ξεκινήσει. Είναι πολύ πιθανό εντός του 2021 να έχουμε περισσότερες εγκρίσεις εμβολίων που βρίσκονται υπό αξιολόγηση σε κλινικές δοκιμές, το οποίο είναι ιδιαίτερα σημαντικό ώστε να εξασφαλιστεί η πληθυσμιακή κάλυψη σε παγκόσμιο επίπεδο. Υπολογίζεται ότι εφόσον εξασφαλιστεί εμβολιαστική κάλυψη σε τουλάχιστον 70% του πληθυσμού, θα επιτευχθεί ικανού βαθμού συλλογική ανοσία. 

Ο μαζικός εμβολιασμός είναι απαραίτητος για την ανάπτυξη της «ανοσίας της αγέλης», ένας όρος που περιγράφει μια κατάσταση στην οποία αρκετά άτομα σε έναν πληθυσμό είναι απρόσβλητα από μια λοίμωξη, είτε επειδή έχουν νοσήσει και αναρρώσει από τη νόσο και έχουν αναπτύξει φυσική ανοσία ή επειδή έχουν ανοσία μέσω εμβολιασμού. 

Όταν αναπτυχθεί «ανοσία της αγέλης» προστατεύεται όλος ο πληθυσμός,  ακόμη και τα άτομα που δεν εμβολιάζονται καθώς η λοίμωξη δεν μπορεί να «πολλαπλασιαστεί» μέσα στον πληθυσμό και ο ρυθμός με τον οποίο μπορεί να εξαπλωθεί η μόλυνση είναι χαμηλός. Η «ανοσία της αγέλης» επιτυγχάνεται κυρίως με εμβολιασμούς αλλά το ποσοστό του πληθυσμού που θα πρέπει να είναι άνοσο στο παθογόνο ώστε να υπάρχει ικανοποιητική προστασία όλου του πληθυσμού διαφέρει για κάθε παθογόνο και είναι άγνωστο για τον SARS-CoV-2. Σε ιούς που μεταδίδονται εύκολα απαιτείται υψηλότερο ποσοστό πληθυσμού με ανοσία ώστε να υπάρξει «ανοσία της αγέλης». 

Ο αρχικός στόχος κάθε προγράμματος εμβολιασμού είναι να παρέχει ατομική  προστασία σε όσους είναι πιο ευάλωτοι στις επιπλοκές της COVID-19. Επομένως, καθώς το πρόγραμμα εμβολιασμών ξεκινά, η σειρά προτεραιότητας για την χορήγηση του εμβολίου θα βασιστεί σε αυτή την ανάγκη και οι υγειονομικές αρχές θα εκδώσουν οδηγίες  σχετικά με τη διαδικασία και τη σειρά προτεραιότητας των ατόμων που θα εμβολιαστούν. Σε αυτό το πλαίσιο, η καθολική εφαρμογή της μάσκας προσώπου σε συνδυασμό με απλές καθημερινές παρεμβάσεις όπως η τήρηση της σωματικής απομάκρυνσης και τα μέτρα ατομικής υγιεινής παραμένουν κρίσιμες για την διακοπή της αλυσίδας μετάδοσης του SARS-CoV-2. 

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Συμπερασματικά, μπορούμε να ατενίζουμε με αισιοδοξία την έλευση του 2021 ώστε με προσεκτικά βήματα να επανέλθουμε στην καθημερινότητα, αποφεύγοντας νέα κύματα της πανδημίας, και έχοντας πολύτιμες γνώσεις και εμπειρίες για την πρόληψη εξάπλωσης και την ταχεία ανταπόκριση σε μελλοντικές επιδημίες".