Πρόβλημα στην όραση στο οποίο δεν δίνουμε τη δέουσα προσοχή

Η μεταμορφοψία αποτελεί μία οπτική διαταραχή, ένα σύμπτωμα -με εκατομμύρια πάσχοντες σε όλο τον κόσμο οι οποίοι βλέπουν παραμορφωμένες εικόνες γύρω τους, με τις ευθείες γραμμές να μοιάζουν κυματιστές και τα αντικείμενα πιο μικρά ή πιο μεγάλα απ' ό,τι είναι... Το σύμπτωμα αυτό άλλες φορές προκαλείται από νευρολογικές κι άλλοτε από οφθαλμολογικές παθήσεις.

Το σύμπτωμα αυτό είναι πάρα πολύ συχνό, αν και σε μεγάλο βαθμό δεν το γνωρίζει (ή δεν το αξιολογεί επαρκώς) το ευρύ κοινό. Υπολογίζεται ότι ποσοστό άνω του 65% των πασχόντων από υγρή (νεοαγγειακή) εκφύλιση της ωχράς κηλίδας εκδηλώνει μεταμορφοψία-αυτό αφορά βέβαια συνήθως άτομα άνω των 70 ετών- οι οποίοι εκτιμώνται σε 200 εκατομμύρια σε όλο τον κόσμο. Η λεπτομέρεια «κλειδί» εδώ, είναι ότι αφορά την απόλυτα κεντρική όραση και πρέπει να εξεταστεί το κάθε μάτι χωριστά!

Η οπτική διαταραχή μπορεί να εκδηλωθεί στο ένα ή και στα δύο μάτια, καθώς και να αφορά μόνο ένα τμήμα της όρασης. Όταν η αιτία είναι κάποια οφθαλμοπάθεια, η μεταμορφοψία συνήθως εκδηλώνεται στο ένα μάτι.

«Η μεταμορφοψία μπορεί να προσβάλλει την κεντρική όραση ή την περιφερική, γεγονός που σημαίνει ότι τα αντικείμενα είναι παραμορφωμένα», εξηγεί ο χειρουργός οφθαλμίατρος Δρ Αναστάσιος- Ι. Κανελλόπουλος, καθηγητής Οφθαλμολογίας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης.

Η οπτική παραμόρφωση μπορεί να έχει διάφορες μορφές. Τα αντικείμενα που φυσιολογικά είναι ίσια (για παράδειγμα οι στύλοι ρεύματος) μοιάζουν κυρτά. Άλλα αντικείμενα που φυσιολογικά είναι επίπεδα μοιάζουν να έχουν καμπύλη (π.χ. μία ίσια πιατέλα μοιάζει με μπολ). Επιπλέον, τα όρια των αντικειμένων (π.χ.. η κορνίζα ενός πίνακα) μπορεί να μοιάζουν θολά. Ή μπορεί ο ασθενής να βλέπει παραμορφωμένα τα πρόσωπα των άλλων ανθρώπων (σε τέτοια περίπτωση η οπτική διαταραχή λέγεται προσωπομεταμορφοψία).

Τα αντικείμενα μπορεί ακόμα να έχουν διαφορετικό σχήμα από το φυσιολογικό. Το ορθογώνιο πλαίσιο μίας πόρτας μπορεί να σχηματίζει παράταιρη γωνία. Μερικοί ασθενείς εξάλλου βλέπουν τα αντικείμενα σημαντικά μεγαλύτερα από το φυσιολογικό (σε τέτοια περίπτωση η μεταμορφοψία λέγεται μακροψία). Άλλοι τα βλέπουν πολύ μικρότερα (μικροψία).

«Στην ανάπτυξη όλων αυτών των οπτικών παραμορφώσεων πιστεύεται ότι εμπλέκονται ποικίλοι μηχανισμοί που αφορούν τον αμφιβληστροειδή χιτώνα, αλλά και τον κερατοειδή στην επιφάνεια του ματιού. Οι μηχανισμοί αυτοί ενεργοποιούνται λόγω διαφόρων υποκείμενων παθήσεων», εξηγεί ο Δρ Κανελλόπουλος και συνεχίζει: «Εκτός από την υγρή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας που προαναφέρθηκε και αποτελεί την πιο σημαντική πάθηση, άλλες πιθανές αιτίες που μπορεί να παρουσιάσετε μεταμορφοψία από τα μάτια είναι κατά συχνότητα:

1) Oπτική ημικρανία (εδώ κλασικά τα περιφερικά παραμορφωμένα είδωλα «τρεμοπαίζουν» και έχουν οδοντωτά όρια και διαρκεί 10-15 λεπτά.

2) H αιμορραγία στον αμφιβληστροειδή, η αποκόλληση του υαλοειδούς όταν προκαλεί ρωγμή ή οπή στην ωχρά κηλίδα, η αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς, το οίδημα της ωχράς κηλίδας και άλλες οφθαλμοπάθειες είναι προφανώς πιο σοβαρά συμπτώματα και απαιτούν άμεση αξιολόγηση. Ακόμα και η πολύ υψηλή 2)μυωπία (πάνω από 6 βαθμούς διόρθωση) μπορεί να προκαλέσει μεταμορφοψία, επειδή επιμηκύνει το μάτι και «τεντώνει» τον αμφιβληστροειδή. Με την πάροδο του χρόνου, το συνεχές τέντωμα μπορεί να οδηγήσει στη νέκρωση των κυττάρων της 2)ωχράς κηλίδας, με συνέπεια παραμόρφωση της όρασης», επισημαίνει ο καθηγητής.

«Από τις εξωοφθαλμικές αιτίες της μεταμορφοψίας, η συχνότερη και αφορά άτομα μικρότερα των 65 ετών και συνήθως γυναίκες, είναι όπως προαναφέραμε η ημικρανία. Πολλοί ασθενείς έχουν ημικρανία με αύρα, η οποία εμπεριέχει οπτικά συμπτώματα στα οποία συμπεριλαμβάνονται φωτεινές λάμψεις, σκοτεινά σημεία στο οπτικό πεδίο και παραμορφωμένες εικόνες», συμπληρώνει.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Η θεραπεία για τη μεταμορφοψία εξαρτάται από την αιτία που την προκαλεί. Πολλές από τις πιθανές αιτίες της μπορούν να αντιμετωπιστούν συντηρητικά (π.χ. φάρμακα) ή/και επεμβατικά (π.χ. χειρουργικές επεμβάσεις). Αναλόγως με την αιτία ο οφθαλμίατρος θα προτείνει την κατάλληλη θεραπεία ή θα παραπέμψει τον ασθενή σε άλλη ειδικότητα αν η αιτία της δεν είναι οφθαλμολογική.