Παγκόσμια Ημέρα Αναπηρίας 2023: Δικαιώματα και διεκδικήσεις
03 Δεκεμβρίου 2023, 08:00
Η Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία (International Day of Persons with Disabilities) καθιερώθηκε το 1992 με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Η επιλογή της σημερινής ημερομηνίας συνδέεται με την υιοθέτηση από το διεθνή οργανισμό το 1982 του Προγράμματος Δράσης για τα ΑμεΑ, το οποίο οδήγησε στην υπογραφή της διεθνούς Σύμβασης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία στις 30 Μαρτίου 2007 (Η Κύπρος την κύρωσε το 2011 και η Ελλάδα το 2012).
Σύμφωνα με στοιχεία τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), το 15% του παγκόσμιου πληθυσμού (δηλαδή 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι) πάσχουν από κάποια μορφή αναπηρία... Στο σημείο αυτό να διευκρινίσουμε ότι η αναπηρία μπορεί να είναι σωματική ή νοητική. Δηλαδή ΑμεΑ θεωρείται ένα άτομο που έχει μειωμένη ή του λείπει μία από τις αισθήσεις, ΑμεΑ επίσης είναι και ένα άτομο με νοητική υστέρηση, με σοβαρή μορφή αυτισμού αλλά και ένα άτομο που δεν μπορεί να περπατήσει ή να μιλήσει ή να επικοινωνήσει με οποιοδήποτε τρόπο.
Τα άτομα με αναπηρίες έχουν χειρότερη υγεία, χαμηλότερη εκπαίδευση, λιγότερες οικονομικές ευκαιρίες και υψηλότερα ποσοστά φτώχειας σε σχέση με τα άτομα χωρίς αναπηρία. Αυτό συμβαίνει επειδή είναι συχνά άνεργοι ή χωρίς επαρκές επίδομα και έχουν υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας. Πολλοί άνθρωποι με αναπηρία έχουν περιορισμένη ή και μηδαμινή πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και την αποκατάσταση, στην εκπαίδευση, την καλλιέργεια δεξιοτήτων και σε ευκαιρίες απασχόλησης. Επιπλέον, σε μεγάλο βαθμό αποκλείονται από πολιτικές διαδικασίες και διεκδικήσεις.
Σήμερα, τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει μία οικογένεια με άτομο που χρειάζεται 24ωρη στήριξη (όπως είναι για παράδειγμα, τα άτομα με αυτισμό χαμηλής λειτουργικότητας), είναι η διαβίωση του ΑμεΑ όταν θα φύγουν από τη ζωή οι γονείς. Οι κατάλληλα διαμορφωμένες δομές διαβίωσης για ενήλικους ΑμεΑ είναι -και πρέπει να είναι- η πρώτη προτεραιότητα κάθε ευνομούμενης Πολιτείας.
Εξάλλου, για τη βελτίωση της ιατρικής περίθαλψης και αποκατάστασης, ο ΠΟΥ:
- Αναπτύσσει εργαλεία κανονιστικά, συμπεριλαμβανομένων των κατευθυντήριων γραμμών και ενός παγκόσμιου σχεδίου δράσης, για την ενίσχυση της ιατρικής περίθαλψης και των υπηρεσιών αποκατάστασης.
- Μεριμνά για την εφαρμογή της Σύμβασης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία.
- Υποστηρίζει τις χώρες ώστε να ενσωματώσουν ιατρική περίθαλψη και υπηρεσίες αποκατάστασης στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας
Υποστηρίζει την ανάπτυξη δομών κοινοτικής αποκατάστασης.
- Μεριμνά για την ενίσχυση των εξειδικευμένων κέντρων αποκατάστασης και της σχέσης τους με τις δομές κοινοτικής αποκατάστασης.
- Προωθεί στρατηγικές για να εξασφαλιστεί ότι τα άτομα με αναπηρίες είναι καλά ενημερωμένα και ότι οι επαγγελματίες υγείας υποστηρίζουν και προστατεύουν τα δικαιώματα τους και την αξιοπρέπεια τους.
Σε κοινωνικό επίπεδο, απολύτως απαραίτητη είναι η εκπαίδευση των παιδιών στην αποδοχή των ΑμεΑ - ειδικά όσων έχουν νοητική υστέρηση ή είναι στο φάσμα του αυτισμού- ώστε να αναγνωρίζουν και να κατανοούν τις ιδιαιτερότητες στη συμπεριφορά των ατόμων αυτών, να μην τα φοβούνται, να τα αποδέχονται και να τα στηρίζουν χωρίς προκαταλήψεις. Το στίγμα σε ανθρώπους με αναπηρίες είναι η χειρότερη μορφή βίας που μπορεί να ασκήσει ένας άνθρωπος σε άλλον άνθρωπο!
