Κουνούπια μετατράπηκαν σε σύμμαχους κατά της ελονοσίας

Τα κουνούπια μετατράπηκαν σε ...εμβόλια από ερευνητές του Ιατρικού Κέντρου του Πανεπιστημίου του Λέιντεν και του Ιατρικού Κέντρου του Πανεπιστημίου Radboud στην Ολλανδία, καθώς τα μετέτρεψαν σε διαβιβαστές γενετικά τροποποιημένων παράσιτων της ελονοσίας ώστε να λειτουργήσουν ως εξασθενημένα εμβόλια. Τα αποτελέσματα των πρώτων δοκιμών σε ανθρώπους, που δημοσιεύθηκαν στο The New England Journal of Medicine, έδειξαν ότι τα τα τσιμπήματα από τα κουνούπια αυτά απέτρεψαν τις λοιμώξεις σε ποσοστό 90%.

Σύμφωνα με την Παγκόσμια Έκθεση για την Ελονοσία 2023, ο μισός πληθυσμός του πλανήτη ζει σε σε 85 χώρες και εδάφη υψηλού κινδύνου για μετάδοση ελονοσίας ενώ το 2022 εκτιμάται ότι η ελονοσία προκάλεσε 249 εκατ. κλινικά περιστατικά και 608.000 θανάτους, το 95% εκ των οποίων αφορούσε στην αφρικανική περιφέρεια του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ).

Το πλασμώδιο της ελονοσίας, που φιλοξενείται στους σιελογόνες αδένες των κουνουπιών Anopheles, εισέρχεται με το τσίμπημα στην κυκλοφορία του αίματος και φτάνει στο ήπαρ, όπου πολλαπλασιάζεται με ταχείς ρυθμούς· κάθε στέλεχος μπορεί να παραγάγει 100.000 νέα σε διάστημα μίας εβδομάδας, που εισβάλλουν στα ερυθρά αιμοσφαίρια και ξεκινά η εκδήλωση συμπτωμάτων όπως πυρετός, εξάντληση και θρομβώσεις, 10-15 ημέρες μετά την έκθεση στο παθογόνο.

Οι ερευνητές διεξήγαγαν μια διπλή-τυφλή, ελεγχόμενη κλινική δοκιμή για να αξιολογήσουν την ασφάλεια, τυχόν ανεπιθύμητες ενέργειες και την αποτελεσματικότητα του εμβολιασμού με τη γενετικά τροποποιημένη εκδοχή του πλασμωδίου GA2, που σχεδιάστηκε ώστε να σταματά τον πολλαπλασιασμό του παρασίτου σε διάστημα έξι ημερών.

Στη μελέτη συμμετείχαν 25 υγιείς ενήλικες χωρίς ιστορικό ελονοσίας, που χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες: Μία που έλαβε την εκδοχή GA2, μία την εκδοχή GA1 (τροποποιημένο πλασμώδιο από παλαιότερη μελέτη για διακοπή της ανάπτυξης εντός 24ώρου) και μία τρίτη που έλαβε ψευδοφάρμακο (placebo). Ο «εμβολιασμός» έγινε σε τρεις δόσεις, μία ανά 28 ημέρες, με τσιμπήματα από 50 κουνούπια μολυσμένα με τα τροποποιημένα παράσιτα ή το placebo κάθε φορά.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Τρεις εβδομάδες μετά την τελευταία δόση, οι συμμετέχοντες μολύνθηκαν εσκεμμένα με φυσιολογικό πλασμώδιο της ελονοσίας, ώστε να εκτιμηθεί το ανοσολογικό αποτέλεσμα. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες ήταν ήπιες και παρόμοιες σε όλες τις ομάδες, περιλαμβάνοντας κυρίως ερυθρότητα και κνησμό στο σημείο του δήγματος.