Η Ανθρωπότητα δεν ζει για πρώτη φορά πανδημία- Η ιστορία μας βρίθει παραδειγμάτων

11 Νοεμβρίου 2020, 09:00

Η ιστορικός Nükhet Varlik, αναπληρώτρια καθηγήτρια Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καρολίνας στις ΗΠΑ, προτείνει σε άρθρο που υπογράφει στο The Conversation αντί να κοιτάμε μπροστά και να ανυπομονούμε για ενδείξεις που θα μας αποκαλύψουν το μέλλον στα ζητήματα της πανδημίας, να κοιτάξουμε πίσω και να δούμε τι οδήγησε στο τέλος πανδημιών στο παρελθόν!

Ένας συνδυασμός προσπαθειών στο μέτωπο της δημόσιας υγείας για τον περιορισμό της πανδημίας -από τους μαζικούς ελέγχους και τις ιχνηλατήσεις επαφών θετικών κρουσμάτων έως τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης και τη μάσκα- έχει αποδειχθεί ότι βοηθούν. Δεδομένου όμως ότι ο ιός έχει εξαπλωθεί σχεδόν παντού ανά τον κόσμο, αυτά τα μέτρα από μόνα τους δεν μπορούν να θέσουν τέλος στην πανδημία, αναφέρει η ίδια.

Καταρχάς η μόνη ασθένεια που έχει εξαλειφθεί μέσω εμβολιασμού στην ιστορία της Ανθρωπότητας είναι η ευλογιά. Οι εκστρατείες μαζικού εμβολιασμού υπό τον ΠΟΥ τις δεκαετίες του 1960 και του 1970 ήταν επιτυχημένες, και το 1980 η ευλογιά ανακηρύχθηκε η πρώτη ανθρώπινη ασθένεια που έχει πλήρως εκριζωθεί.

Αντιστρόφως, νοσήματα όπως είναι η φυματίωση, η λέπρα και η ιλαρά βρίσκονται επί χιλιετίες ενεργές. Και παρά τις προσπάθειες, η εξάλειψή τους δεν έχει ακόμα επιτευχθεί.

Η ιστορικός σημειώνει ότι αν προσθέσουμε σε αυτό και νεότερους παθογόνους παράγοντες, όπως ο ιός HIV και ο ιός Έμπολα, μαζί με τη γρίπη και τους κορωνοϊούς, συμπεριλαμβανομένων των SARS, MERS και του SARS-CoV-2 που προκαλεί την COVID-19, τη νέα δοκιμασία της Ανθρωπότητας.

Ακόμη και λοιμώξεις για τις οποίες διαθέτουμε πλέον αποτελεσματικά εμβόλια και θεραπείες συνεχίζουν να αφαιρούν ζωές. Η πανώλη προκαλείται από το βακτήριο Yersinia pestis. Υπήρξαν αμέτρητες τοπικές εξάρσεις και τουλάχιστον τρεις πανδημίες πανώλης τα τελευταία 5.000 χρόνια, σκοτώνοντας εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους. Η πιο γνωστή από όλες τις πανδημίες ήταν ο «Μαύρος Θάνατος» στα μέσα του 14ου αιώνα.

Ο «Μαύρος Θάνατος» δεν ήταν απομονωμένο ξέσπασμα καθώς επέστρεφε κάθε δεκαετία ή ακόμα πιο συχνά, σκοτώνοντας εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους επί τουλάχιστον 600 χρόνια. Ακόμη και πριν από την υγειονομική επανάσταση του 19ου αιώνα, κάθε έξαρση σταδιακά παρουσίαζε ύφεση κατά τη διάρκεια μηνών, και μερικές φορές ετών, ως αποτέλεσμα αλλαγών στη θερμοκρασία, την υγρασία και τη διαθεσιμότητα ξενιστών, μέσων μετάδοσης και αριθμού ευάλωτων ατόμων.

Το ίδιο βακτήριο πανώλης παραμένει ίδιο ακόμα και σήμερα ως υπενθύμιση της πολύ μεγάλης διάρκειας και ανθεκτικότητας των παθογόνων. «Ελπίζουμε ότι η νόσος COVID-19 δεν θα επιμείνει για χιλιετίες. Αλλά έως ότου υπάρξει ένα αποτελεσματικό εμβόλιο, και πιθανότατα ακόμη και μετά, κανείς δεν είναι ασφαλής. Η πολιτική εδώ είναι ζωτικής σημασίας:

Όταν τα προγράμματα εμβολιασμού εξασθενούν, οι λοιμώξεις μπορούν να επιστρέψουν. Δείτε απλώς την ιλαρά και την πολιομυελίτιδα, που ξαναεμφανίζονται μόλις οι προσπάθειες εμβολιασμού αποδυναμωθούν» αναφέρει η Nükhet Varlik.