Γράφετε με το αριστερό χέρι; Ανήκετε στο 10% των ανθρώπων με ιδιαιτερότητες...

11 Απριλίου 2024, 16:00

Εργασία που δημοσιεύεται στο Nature Communications αναφέρει ότι το "κυρίαρχο" χέρι ενός ανθρώπου επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τις σωληνίνες, έναν τύπο πρωτεϊνών, υπεύθυνο για την κατασκευή της εσωτερικής δομής των κυττάρων. Μάλιστα η ομάδα των επιστημόνων εξέτασε σπάνιες γενετικές μεταλλάξεις του γονιδιώματος περισσότερων από 350.000 ανθρώπων, και εντόπισε συγκεκριμένες πτυχές του DNA που καθορίζουν την προτίμησή μας σχετικά με το ποιο χέρι χρησιμοποιούμε για βασικές εργασίες, όπως το γράψιμο. Η μελέτη αποκάλυψε ότι οι σωληνίνες δεν είναι απλώς δομικά στοιχεία, αλλά καθορίζουν και την ασυμμετρία μεταξύ του αριστερού και του δεξιού μέρους του εγκεφάλου.

Κατά τη διάρκεια του εμβρυϊκού σταδίου της ανθρώπινης ανάπτυξης, η αριστερή και η δεξιά πλευρά του εγκεφάλου «καλωδιώνονται» διαφορετικά. Εκτιμάται ότι αυτό το μοναδικό μοτίβο νευρώνων, επηρεάζει τις προτιμήσεις κάθε ανθρώπου, όπως από ποια πλευρά τείνει να κάνει αγκαλιές ή να μασάει, καθώς και ποιο χέρι χρησιμοποιεί για να γράψει. Όπως έδειξε η συγκεκριμένη μελέτη, μόλις το 10% του παγκόσμιου πληθυσμού είναι αριστερόχειρες.

Ο Clyde Francks, γενετιστής και νευροεπιστήμονας του Ινστιτούτου Max Planck, εξηγεί τις ανακαλύψεις...

Βασιζόμενη σε μια μελέτη του 2020, που συνέδεσε 48 κοινές γονιδιακές παραλλαγές με την αριστεροχειρία, κυρίως σε μη κωδικοποιητικές περιοχές του DNA, που ελέγχουν γονίδια σχετιζόμενα με τις σωληνίνες, η νέα μελέτη προσπάθησε να πάει πιο βαθιά. Ο Δρ. Francks και η ομάδα του ανέλυσαν τα γενετικά δεδομένα 313.271 δεξιόχειρων και 38.043 αριστερόχειρων συμμετεχόντων. Ανακάλυψαν παραλλαγές σε ένα συγκεκριμένο γονίδιο της τουμπουλίνης, το TUBB4B, που ήταν 2,7 φορές πιο πιθανό να εμφανίζονται στους αριστερόχειρες.

Πρόσθετη ανάλυση αποκάλυψε σύνδεση μεταξύ της αριστερόχειρας και σπάνιων κωδικοποιητικών παραλλαγών σε γονίδια όπως τα DSCAM και FOXP1, τα οποία έχουν προηγουμένως συνδεθεί με τον αυτισμό και τη σχιζοφρένεια. Η συσχέτιση αυτή υπογραμμίζει τις γενετικές συσχετίσεις που παρατηρούνται μεταξύ της αριστεροχειρίας και ορισμένων νευροαναπτυξιακών διαταραχών, ενισχύοντας τη σημασία των ευρημάτων στο ευρύτερο πεδίο της κατανόησης των εγκεφαλικών διαταραχών.

Παρά το γεγονός ότι αυτές οι γενετικές μεταλλάξεις ήταν σπάνιες και επηρέασαν μόνο μια μειοψηφία των συμμετεχόντων στη μελέτη, ο Δρ Francks πιστεύει ότι έχουν καθοριστική σημασία για την κατανόηση των αναπτυξιακών μηχανισμών της εγκεφαλικής ασυμμετρίας στον ευρύτερο πληθυσμό. Προσοχή πάντως: Οι ερευνητές συμφωνούν με όλους τους προηγούμενους που έχουν ασχοληθεί με το θέμα, ότι δεν πρέπει να προσπαθούμε να αλλάξουμε την τάση να γράφουμε με το αριστερό χέρι. Πρόκειται για ζήτημα που αφορά το γενετικό προφίλ και τον εγκέφαλό μας!