Επιγενετική: Ποια είναι η πραγματική μας ηλικία;

Η βιολογική ηλικία μπορεί να μην είναι ο πιο ακριβής τρόπος για να προσδιορίσουμε πόσων χρονών είμαστε. Το επιγενετικό ρολόι χρησιμοποιεί βιολογικές δοκιμές για να καθορίσει την πραγματική βιολογική ηλικία ενός ατόμου. Ο όρος «επιγενετική» περιλαμβάνει οποιαδήποτε διαδικασία η οποία αλλάζει τη δραστηριότητα των γονιδίων, χωρίς να επηρεάζει την αλληλουχία του DNA. Οι επιγενετικές διεργασίες είναι φυσικές και απαραίτητες για πολλές λειτουργίες του οργανισμού. Ωστόσο, εάν εμφανιστούν σε ακατάλληλο χρόνο ή με ακατάλληλο τρόπο, μπορεί να υπάρξουν σημαντικές δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία και στη συμπεριφορά.

Ίσως η πιο γνωστή επιγενετική διαδικασία, είναι η μεθυλίωση του DNA. Πρόκειται για την προσθήκη ή την αφαίρεση μιας μεθυλικής ομάδας (CH3), η οποία θα μπορούσε να ενεργοποιήσει ή να απενεργοποιήσει διαφορετικούς τύπους γονιδίων.

Οι ερευνητές μελετούν τη συσχέτιση μεταξύ βιολογικής ηλικίας και επιγενετικού ρολογιού για περισσότερα από 50 χρόνια. Οι παρατηρήσεις τους επικεντρώθηκαν στον τρόπο με τον οποίο τα αποτελέσματα επηρεάζουν τη νόσο που σχετίζεται με την ηλικία. Ωστόσο, η συσχέτιση μεταξύ επιγενετικής και ηλικίας, έγινε περισσότερο εμφανής με την άφιξη των πρώτων τεχνολογιών μέτρησης της μεθυλίωσης του DNA. Αυτές οι τεχνολογίες επέτρεψαν την κατασκευή εξαιρετικά ακριβών εκτιμητών ηλικίας, που ονομάζονται «επιγενετικά» ή «ρολόγια μεθυλίωσης DNA». Στη συνέχεια, αυτά τα ρολόγια φέρεται να καταγράφουν πτυχές της βιολογικής γήρανσης και τη σχετική νοσηρότητα και θνησιμότητα.

Για να αξιολογήσουν εάν τα επιγενετικά ρολόγια είναι καλύτεροι προγνωστικοί παράγοντες της διάρκειας ζωής από τη χρονολογική ηλικία, ο Steve Horwath και η ομάδα του ανέλυσαν επιγενετικούς παράγοντες από 6.935 άτομα. Επιπλέον, ανέλυσαν βιοδείκτες φυσιολογικού κινδύνου και παράγοντα στρες. Οι επιστήμονες μετέτρεψαν τα γραμμικά δεδομένα για να εκφράσουν εκτιμήσεις ηλικίας, δηλαδή DNAm GrimAge, το οποίο υπολογίζει τη βιολογική ηλικία ενός ατόμου.

Χρησιμοποιώντας δεδομένα επικύρωσης μεγάλης κλίμακας, η ερευνητική ομάδα απέδειξε ότι το επιγενετικό ρολόι μπορούσε να προβλέψει, με κάποια βεβαιότητα, το διάστημα μέχρι το θάνατο, τον εναπομείναντα χρόνο μέχρι τη στεφανιαία νόσο και το διάστημα έως την εμφάνιση καρκίνου. Στη μελέτη του Steve Horwath, η μέση χρονολογική ηλικία τη στιγμή της αιμοληψίας ήταν 63,0 έτη. Ο μέσος χρόνος παρακολούθησης (χρόνος μέχρι το θάνατο) ήταν 13,7 χρόνια. 

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Με τη διαθεσιμότητα επιγενετικών δεδομένων σε διάφορους πληθυσμούς, υπάρχουν ζητήματα που πρέπει να ληφθούν υπόψη στη μελλοντική εφαρμογή των επιγενετικών ρολογιών. Η ανάπτυξη του επιγενετικού ρολογιού είναι ακόμη σε εξέλιξη και, ως εκ τούτου, δεν είμαστε σίγουροι εάν τα αποτελέσματα της ανάλυσης με χρήση νέων επιγενετικών ρολογιών θα ήταν αποτελεσματικά.