Αφήνοντας φτωχές χώρες στην τύχη τους, βάζουμε σε κίνδυνο επιδημιών την υφήλιο

19 Αυγούστου 2024, 16:00

Η αποτυχία να δείξουν αλληλεγγύη προς τις αφρικανικές χώρες που βρίσκονται στο επίκεντρο της επιδημίας της ευλογιάς των πιθήκων (mpox) θα θέσει σε κίνδυνο όλο τον κόσμο, προειδοποιούν υψηλά ιστάμενοι στο χώρο της Υγείας, όπως μεταδίδει ο βρετανικός Guardian. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) κήρυξε την περασμένη Τετάρτη διεθνή κατάσταση έκτακτης ανάγκης εξαιτίας της αύξησης των κρουσμάτων που εξαπλώνονται πέρα από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ). Ο ΠΟΥ ενεργοποιήθηκε καθώς εμφανίστηκε το πρώτο κρούσμα στην Ευρώπη, και συγκεκριμένα στη Σουηδία.

Το 2024, στην Αφρική έχουν αναφερθεί περισσότερα από 18.700 κρούσματα και πάνω από 500 θάνατοι, ξεπερνώντας ήδη τον συνολικό αριθμό του 2023. Τα Αφρικανικά Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) κήρυξαν κατάσταση έκτακτης ανάγκης σε όλη την ήπειρο.

Η Δρ Εμπέρε Οκερέκε, συνεργάτιδα στο πρόγραμμα παγκόσμιας υγείας στο Chatham House, δήλωσε: «Οι συνέπειες της αποτυχίας να ανταποκριθούμε δυναμικά σε αυτές τις δηλώσεις θα μπορούσαν να είναι σοβαρές, ενδεχομένως να οδηγήσουν σε αυξημένη εξάπλωση νέων και πιο επικίνδυνων παραλλαγών. Ο κίνδυνος της μη δράσης τώρα δεν αποτελεί μόνο κίνδυνο για την Αφρική, αλλά και για τον υπόλοιπο κόσμο».

Οι δηλώσεις αυτές, είπε, «παρέχουν την ευκαιρία να δοκιμάσουμε την παγκόσμια ανταπόκριση σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης για την υγεία στην εποχή μετά την COVID-19, δείχνοντας ότι τα μαθήματα ισότητας έχουν γίνει αντιληπτά».

Η αντίδραση στην πανδημία του κορωνοϊού προκάλεσε ζημιά στις σχέσεις μεταξύ πλουσιότερων και φτωχότερων χωρών. Πόροι, όπως τα εμβόλια, τα τεστ και ο ατομικός προστατευτικός εξοπλισμός, έφτασαν πολύ αργότερα στις αναπτυσσόμενες χώρες από ό,τι στις πιο ανεπτυγμένες.

Οι συζητήσεις για επίτευξη συμφωνίας σχετικά με την πανδημία είχαν στόχο να καθορίσουν πώς θα πρέπει ο κόσμος να ανταποκρίνεται σε μεγάλες επιδημικές εξάρσεις. Ωστόσο, δεν επιτεύχθηκε συμφωνία φέτος στην Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας στη Γενεύη. Το ζήτημα της ισότητας αποτέλεσε το βασικό εμπόδιο καθώς αφορούσε τον τρόπο με τον οποίο οι αναπτυσσόμενες χώρες θα εξασφαλίζουν πρόσβαση σε φάρμακα και θεραπείες, σε αντάλλαγμα για τη συλλογή πληροφοριών σχετικά με τα παθογόνα που κυκλοφορούν στις περιοχές τους.

Η Οκερέκε σημειώνει ότι η αντίδραση της παγκόσμιας κοινότητας στις δηλώσεις αυτές θα αποτελέσει «δοκιμασία για την πιθανή αποτελεσματικότητα μιας μελλοντικής συνθήκης για τις πανδημίες. Απογοητευτική αντίδραση θα έθετε σε αμφιβολία την αποτελεσματικότητα των τρεχόντων συστημάτων για την κήρυξη καταστάσεων έκτακτης ανάγκης».

Ο Νικ Ντέρντεν, διευθυντής της οργάνωσης Global Justice Now, δήλωσε: «Η mpox ήταν ενδημική σε λίγες αφρικανικές χώρες εδώ και χρόνια. Ωστόσο, παρά το ότι υπάρχουν φάρμακα για τη θεραπεία της, δεν ελήφθη σοβαρή δράση μέχρι που το ξέσπασμα άρχισε να απειλεί τη Δύση. Και συνεχίζει: »Είδαμε την ίδια ανισότητα να παίζεται κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid, όπου οι ζωές που χάθηκαν στον παγκόσμιο νότο αντιμετωπίστηκαν ντροπιαστικά ως παράπλευρη ζημιά στην επιδίωξη όλο και μεγαλύτερων φαρμακευτικών κερδών. Είναι αναπόφευκτο, λοιπόν, ότι η εμπιστοσύνη του παγκόσμιου νότου στη Δύση έχει καταρρεύσει».

Ο Ντέρντεν είπε ότι οι φαρμακευτικές εταιρείες «συνεχίζουν να εμποδίζουν την ισότιμη πρόσβαση στα εμβόλια στην επιδίωξη υψηλότερων κερδών» και κάλεσε τις πλούσιες χώρες, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου, να «αντισταθούν στις μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες» και να στηρίξουν μέτρα στις διαπραγματεύσεις για τη συνθήκη πανδημίας «που θα σταματούσαν αυτή τη βαθιά ανισότητα να επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά».

Οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι θα δωρίσουν 50.000 δόσεις του εμβολίου Jynneos κατά της mpox στη ΛΔΚ. Αλλά μακροπρόθεσμα, οι ηγέτες υγείας του Αφρικανικού CDC έχουν δηλώσει ότι θα χρειαστεί μια βιώσιμη αλυσίδα εφοδιασμού, συμπεριλαμβανομένης της παραγωγής στην ήπειρο.