Χιλιάδες νεογνά εξετάζονται από το Κέντρο Προληπτικής Παιδιατρικής «Αμερίκος Αργυρίου»
18 Φεβρουαρίου 2024, 06:00
Τις 150 χιλιάδες έφθασε ο αριθμός των νεογνών που εξετάστηκαν μέσω του Ανιχνευτικού Προγράμματος Ακοής Νεογνών του Κέντρου Προληπτικής Παιδιατρικής «Αμερίκος Αργυρίου» από το 2004 μέχρι σήμερα και μέσω αυτού εντοπίστηκαν 158 παιδιά με σοβαρές ενδείξεις νεογνικής απώλειας ακοής.
Μιλώντας στο YgeiaWatch, με αφορμή τη συμπλήρωση τεσσάρων χρόνων από το θάνατο του παιδιάτρου, Δρ. Αμερίκου Αργυρίου, η Διευθύντρια του Κέντρου, Άντρια Λαού, ανέφερε ότι το Κέντρο Προληπτικής Παιδιατρικής αναγνωρίζοντας πως η νεογνική απώλεια ακοής αποτελεί την πιο συχνή συγγενή πάθηση με συχνότητα εμφάνισης 1 στα 1000 μωρά, εισήγαγε το 2004 Ανιχνευτικό Πρόγραμμα Ακοής Νεογνών, καθιστώντας την Κύπρο πρωτοπόρο στον τομέα αυτό στον μεσογειακό χώρο.
Σημειώνεται ότι από το Κέντρο εξετάζονται όλα τα νεογνά που γεννιούνται σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα πλην των νεογνών του Μακάριου Νοσοκομείου.
Στόχος του ανιχνευτικού προγράμματος νεογνικής ακοής, είναι μέσω του έγκαιρου εντοπισμού του προβλήματος, να διασφαλίζεται η αποκατάσταση της επικοινωνίας και με την κατάλληλη στήριξη, να επιτυγχάνεται η κατά το δυνατόν πλήρης ένταξη των παιδιών με συγγενή βαρηκοΐα κατά την έναρξη της σχολικής εμπειρίας.
Το Πρόγραμμα Προληπτικού Ελέγχου Νεογνών, είναι το πρώτο πρόγραμμα που ξεκίνησε να προσφέρει το κέντρο το 1989 και έχουν εξεταστεί μέχρι σήμερα πέραν των 32000 νεογνών.
Στοχεύει στην έγκαιρη διάγνωση μεταβολικών και ενδοκρινολογικών ανωμαλιών στα νεογέννητα. Όλα τα νεογνά, αφού συμπληρώσουν τις πρώτες 48 ώρες ζωής, εξετάζονται αιματολογικά για Συγγενή Υποθυρεοειδισμό και Φαινυλοκετονουρία , ανωμαλίες που αν δεν διαγνωσθούν και αντιμετωπιστούν έγκαιρα, δημιουργούν ανεπανόρθωτη βλάβη στο νευρικό σύστημα.
«Η σημασία των ανιχνευτικών προγραμμάτων για τους πολλούς συχνά προσπερνάται ως αμελητέα. Για τους λίγους ωστόσο, είναι καθοριστική και ουσιώδης για όλη τη μετέπειτα συνέχιση της ζωής», σημείωσε η κ. Λαού.
Στόχος του Κέντρου Προληπτικής Παιδιατρικής «Αμερίκος Αργυρίου», σύμφωνα με τους υπευθύνους, είναι να εξακολουθήσει να προσφέρει με την ίδια ποιότητα και ζήλο το έργο που ξεκίνησε επί Προεδρίας του Δρ. Αμερίκου Αργυρίου. Επιπρόσθετος στόχος όμως, είναι να διασφαλίσει ότι η πολιτεία θα στηρίξει περαιτέρω τις ενέργειες αυτές, αφουγκραζόμενη τον ρόλο και τις ευθύνες που της αναλογούν.
Επέκταση του Προγράμματος Προληπτικού Ελέγχου Νεογνών
Σημειώνεται ότι εντός του 2024, θα αρχίσει να υλοποιείται η επέκταση του Προγράμματος Προληπτικού Ελέγχου Νεογνών, την οποία έχει εγκρίνει το Υπουργικό Συμβούλιο τον Αύγουστο του 2022.
Το πρόγραμμα θα υλοποιείται σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου και το Νοσοκομείο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ΙΙΙ (θα επιβλέπει το κλινικό μέρος του προγράμματος) και θα εφαρμοσθεί αρχικά σε πιλοτική βάση τριών χρόνων (με δυνατότητα ανανέωσης ακόμη δύο χρόνων).
Η επέκταση θα περιλαμβάνει επιπρόσθετα την εξέταση οκτώ ακόμη νοσημάτων (Συγγενής Υπερπλασία Επινεφριδίων, Νόσος με Οσμή Ούρων σαν Σιρόπι Σφενδάμου, Ομοκυστινουρία, Γλουταρική Οξυουρία Ι, Ισοβαλερική Οξυουρία, Ανεπάρκεια της Αφυδρογονάσης του Ακυλο-συνενζύμου Α λιπαρών οξέων μέσης αλύσου, Γαλακτοζαιμία, Κυαμισμός). Μέσω της επέκτασης, αναμένεται ότι θα ανιχνευθούν έγκαιρα και θα παραπεμφθούν για θεραπεία ακόμη περισσότερα νεογνά, όπως συμβαίνει σε όλα τα ανιχνευτικά προγράμματα.
Σε δηλώσεις στο YgeiaWatch, o Πρόεδρος του Κέντρου Προληπτικής Ιατρικής Αμερίκος Αργυρίου, Δρ. Αργύρης Αργυρίου , επεσήμανε ότι όλες οι αναπτυγμένες χώρες αναπτύσσουν προληπτικά προγράμματα και δη προγράμματα προληπτικής παιδιατρικής ως συμβατικές υποχρεώσεις τους που προκύπτουν από διεθνείς συμβάσεις για τα δικαιώματα των παιδιών, αλλά και από την απαίτηση των κοινωνιών τους για αποφυγή των επιπτώσεων ασθενειών που μπορούν να προλαμβάνονται.
«Στην Κύπρο, η υποχρέωση αυτή εισήχθη και εξακολουθεί να υλοποιείται στη βάση ιδιωτικής πρωτοβουλίας καθώς το Κέντρο είναι εγγεγραμμένο ως μη κερδοσκοπικός οργανισμός με τη χρηματοδότηση του να εξαρτάται μερικώς από το κράτος (περίπου 50% του προϋπολογισμού), και το υπόλοιπο ποσό καλύπτεται από τις εισφορές του κοινού, του επιχειρηματικού κόσμου και των δράσεων που υλοποιούνται από τον Σύνδεσμο Φίλων του Κέντρου», συμπλήρωσε.
Με τον όρο ανιχνευτικό πρόγραμμα, αναφερόμαστε στο πληθυσμιακό πρόγραμμα της δημόσιας υγείας που αφορά στην προσυμπτωματική ανίχνευση συγκεκριμένων ασθενειών. Η ανίχνευση (screening) είναι μία διαδικασία η οποία εντοπίζει σε ένα φαινομενικά υγιή πληθυσμό, άτομα που έχουν μεγάλο κίνδυνο να νοσήσουν από μια ασθένεια.
Σκοπό έχουν να μειώσουν τον κίνδυνο σοβαρής επίπτωσης στην υγεία του ασθενή από την ασθένεια σε περίπτωση που δεν ληφθεί έγκαιρη θεραπεία.
«Πρέπει ωστόσο, να γνωρίζουμε ότι τα ανιχνευτικά προγράμματα δεν μπορούν να εκμηδενίσουν τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου ενώ, για να εφαρμοστούν, είναι απαραίτητο να υπάρχει γνώση για την φυσική εξέλιξη της ασθένειας η οποία εξετάζεται», πρόσθεσε ο γιατρός.
Η διάγνωση, ακολουθεί την ανίχνευση, «οπότε η έγκαιρη αντιμετώπιση μπορεί να αποτρέψει ή να βελτιώσει την κλινική έκφραση της νόσου και τις επιπλοκές της».
«Αγαστή η συνεργασία των γυναικολόγων και παιδιάτρων»
«Σημαντικός παράγοντας επιτυχίας των ανιχνευτικών προγραμμάτων είναι η καθολική προσέλευση του πληθυσμού (υψηλό ποσοστό κάλυψης) ενώ η ανίχνευση πρέπει πάντα να οδηγεί σε μετρήσιμη βελτίωση της υγείας του πληθυσμού ο οποίος εξετάζεται», τονίζει.
Το Κέντρο Προληπτικής Παιδιατρικής «Αμερίκος Αργυρίου», για την ομαλή και επιτυχή εφαρμογή των ανιχνευτικών προγραμμάτων που υλοποιεί, διασφάλισε την αγαστή συνεργασία όλων των γυναικολόγων και παιδιάτρων της Κύπρου.
«Ως αποτέλεσμα, τα προγράμματα έχουν εξασφαλίσει στο σύνολό τους κάλυψη πέραν του 90% του πληθυσμού στον οποίο απευθύνονται (έγκυες και νεογνά), κάτι το οποίο δεν έχει επιτευχθεί σε κανένα άλλο ανιχνευτικό πρόγραμμα το οποίο εφαρμόζεται μέχρι σήμερα στο νησί μας», πρόσθεσε ο Δρ. Αργυρίου.
Στο πλαίσιο του Προγράμματος Προγεννητικού Ελέγχου, το οποίο βασίζεται σε βιοχημικές μετρήσεις που γίνονται στο αίμα της εγκύου κατά το πρώτο τρίμηνο της κύησης και στοχεύει στην έγκαιρη διάγνωση χρωμοσωμικών ανωμαλιών στο έμβρυο, έχουν εξεταστεί από το 1991 μέχρι και σήμερα πέραν των 272,000 γυναικών.
Το αποτέλεσμα των βιοχημικών μετρήσεων, σε συνδυασμό με υπερηχογραφικές μετρήσεις (με κύρια τη μέτρηση της αυχενικής διαφάνειας και την ηλικία της εγκύου), καθορίζει τον κίνδυνο ή την πιθανότητα ύπαρξης χρωμοσωμικών ανωμαλιών (η συχνότερη από αυτές είναι η Τρισωμία 21 ή σύνδρομο Down). Το αποτέλεσμα της εξέτασης, αποτελεί την πιο σημαντική πληροφόρηση που μπορούν να έχουν οι γονείς, ώστε να αποφασίσουν αν θα προχωρήσουν σε περαιτέρω διαγνωστική εξέταση.
Πρωτοπόρος για την εποχή του ο Δρ. Αμερίκος Αργυρίου
Ο αείμνηστος γιατρός ο οποίος αγόγγυστα εργάστηκε για το καλό των παιδιών όλης της Κύπρου και του κοινωνικού συνόλου γενικότερα, δίκαια χαρακτηρίζεται ως ένας πρωτοπόρος άνθρωπος για την εποχή του, με πνεύμα ανήσυχο και ακούραστο, στον οποίο η κυπριακή κοινωνία οφείλει πολλά.
Μεταξύ άλλων, στον Δρ. Αργυρίου οφείλεται η οργάνωση του Παιδιατρικού Τμήματος του Νοσοκομείου Λεμεσού από το 1962 έως το 1970, η δημιουργία και διεύθυνση της πρώτης ιδιωτικής παιδιατρικής κλινικής στην Κύπρο, η οποία, καλά εξοπλισμένη με 4 θερμοκοιτίδες για πρόωρα και υψηλού κινδύνου νεογνά, παρείχε υπηρεσίες που δεν παρέχονταν από τον κρατικό τομέα τη συγκεκριμένη περίοδο, η κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα κατασκευή και χρήση συστήματος φωτοθεραπείας, που εφαρμόζεται σε περιπτώσεις υψηλού δείκτη ίκτερου, μέθοδος η οποία εξυπηρέτησε, τόσο τον κρατικό, όσο και τον ιδιωτικό τομέα επί σειρά ετών, καθώς και η λειτουργία και εφαρμογή συσκευής μιας χρήσης για σκοπούς αφαιμαξομετάγγισης για πρώτη φορά στη Κύπρο.
Ο Δρ. Αργυρίου πρωτοστάτησε επίσης στη δημιουργία του Ιδρύματος «Θεοτόκος» (στο οποίο προέδρευσε μέχρι και το 2017) και την ίδρυση του Κέντρου Προληπτικής Παιδιατρικής, στο οποίο υπηρέτησε Πρόεδρος από την ίδρυσή του μέχρι το 2006 όπου και ανακηρύχθηκε σε Επίτιμο Πρόεδρο. Και οι δύο οργανισμοί φέρουν κατόπιν απόφασης των διοικητικών τους συμβουλίων, το όνομά του μετά το θάνατό του.
Της Μόνικας Μακρυγιάννη
